Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6'lık 2 büyük deprem 10'dan fazla ilde hissedildi. Birçok ilde yıkımlar meydana gelirken, binlerce insan hayatını kaybetti. Yaşanan deprem sonrası psikolojisi etkilenenleri uyaran Erzincan Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi psikiyatri uzmanı Dr. Mustafa Akkuş durumun her yaş gurubunda vatandaşlar için ruh hastalıklarına neden olabileceğini belirtti.
DEPREMLERİN FİZİKSEL ETKİLERİNİN YANI SIRA RUHSAL ETKİLERİDE ÇOK FAZLA OLUYOR
Psikiyatri uzmanı Dr. Mustafa Akkuş Sabah muhabirine önemli açıklamalarda bulundu. Akkuş, Hepimizin bildiği gibi ülkemiz çok yakın bir zamanda büyük iki deprem ile sarsıldı. Depremlerin etkisi hem şiddet olarak hem de alan olarak genişti. Deprem bölgesinde ki vatandaşlarımızın yaşadığı zorluklar hala devam ederken kurtarma çalışmaları da sürüyor. Bu süreçte depremlerin fiziksel etkilerinin yanı sıra ruhsal etkileri de çok fazla oluyor. Şuan akut dönemdeyiz yani erken dönemdeyiz. Erken dönem ile ilgili ruhsal etkiler göz ardı edilmemeli. Bu hem erişkinler için hem ergenlik çağında olanlar için, hem de çocuklar için yetkililer yani bizler tarafından göz önüne alınması gereken bir durum. Depremler olağanüstü durumlar olduğu için olağanüstü dönemlerde bazen normal gibi gözüken anormal tepkiler ortaya çıkabilir. Bazı insanlarımızda yoğun kaygı, çarpıntı, panik ve her an deprem olacakmış hissi ile endişe taşıma gibi ruhsal problemler erken dönemlerde olabilir. Yakınını kaybeden vatandaşlarda da buna benzer belirtiler olabilir. Bu süreçte özellikle ilk dönem olduğu için şuan özelikle ülkemizde psiko-sosyal destek hatları oluşturulmaya başlandı.
Ruhsal etkiler yaşayan vatandaşlarımıza yönelik destek amaçlı önerilerde bulunan psikiyatri uzmanı Dr. Mustafa Akkuş, ilk olarak şunu belirteyim, bildiğiniz gibi şuan televizyonlarda çok yoğun bir şekilde deprem anı ile ilgili görüntüler yayınlanıyor. Kurtarılma görüntüleri gibi, enkaz görüntüleri yayınlar. Bu yayınların yoğun bir şekilde takip edilmesi aslında vatandaşları ruhsal olarak olumsuz etkiliyor. Bu yayınların yerine yardımlaşma, paylaşım, bir arada olma, beraberlik gibi temalar üzerine görüntüler paylaşılırsa vatandaşlarımızda bu görüntüler üzerine takipler yaparlarsa kendi ruh sağlıkları açısından daha faydalı olur. Özellikle enkaz görüntülerini vatandaşlarımız çok sık takip ediyorlar. Çok yoğun bir şekilde takip etmek vatandaşlarımız ruhsal olarak etkiliyor.
YOĞUN BİR ŞEKİLDE TELEVİZYON TAKİBİ YAPMAMALI
Yoğun bir şekilde televizyon takibi yapmamalarını öneren psikiyatri uzmanı Dr. Mustafa Akkuş, aile ve sosyal destekler bu süreçte çok önemli. Birlik beraberlik, ortak zaman geçirme, paylaşım, depremden etkilenenlerin yaşadıkları ruhsal ve duygusal etkileri çevredekileri ile, en yakınlarında ki ve aileleri ile zaman zaman sevdikleri ile paylaşmaları, anlaşılmış olmaları da onlar için iyi gelecektir. Erzincan ilimizde daha önceleri yaşanan depremlerden dolayı yoğun bir endişe ve korku oluşabiliyor. Bu dönemde gelen hastalarımda yoğun olarak görüyorum. Bu hastalarımıza özellikle bu deprem döneminde aileleri ile olan temaslarını, sosyal destek ile olan bağlarını, ilişkilerini artırmalarını öneriyorum. Yine ayrıca bireysel olarak fiziksel sosyal aktifiyelerini artırmaları, egzersiz ve sporlarını artırmalarını öneriyorum. Uyku düzenin önemine vurgu yapan Dr. Akkuş, uyku kalitesi ile tabi ki depremin akut döneminde birkaç gün sorun olması normal bu her bireyde olabilir. Biz bunu katalojik olarak görmüyoruz. Depremden etkilenmek psikiyatrik bir sorun anlamına gelmez. Kısa süreli akut dönemde paylaşım ve bireysel aktivitelerimizi toparlar tekrar sosyal destek istemlerimizi devreye sokarsak deprem öncesi olduğu gibi günleri yaşamımıza hızlıca dönebilmeyi başarabilirsek bu psikiyatrik bir sorun olmayacak bu süreçte sorun olmaktan çıkacaktır. Özellikle deprem öncesinde ne yaptılarsa aynı yaşamı gündemlerine almalarını ve o yönde devam etmelerini öneriyorum. Yapmış olduğum önerilere rağmen ciddi psikiyatrik sorunlar yaşayan vatandaşlarımız olursa şiddet ve yaşamının, hayatının işlevliğini etkileyecek yoğun korkular taşıdıkları takdirde her zaman bizlerden psikiyatrik destekler alabilirler. Son dönemlerde bu konu üzerine yoğun bir şekilde hizmet veriyoruz.
Çocukların deprem görüntülerinden çok fazla etkilendiklerini söyleyen psikiyatri uzmanı Dr. Mustafa Akkuş, Çocuklarımızın zihin dünyaları bazen yeni yeni oluşan ilkokul, ortaokul döneminde ebeveynlerin bu tatil döneminde çocukları da evde olduklarından dolayı görüntülerden ve temaslardan uzak tutulmalıdır. Enkaz görüntüleri unutmayalım ki bu yaş guruplarında ki çocuklarımızın zihninde bir takım izler bırakabilir. Çocuklarınızın en temel ihtiyaçları kendilerinin ve sizin tekrar güvende olduğunuzu hissetmektir. Çocuklarınıza yardımcı olabilmenizin ilk şartı elinizden geldiği kadar sakin, güven verici ve tutarlı bir tavır içinde olmanızdır. Deprem sırasında ve sonrasında duyduklarını, gördüklerini ve yaşadıklarını, hissettiklerini anlatmasına izin verin, konuşmak istiyorsa konuyu kapatmayın. Ancak anlatmak istemezse de zorlamayın. Depremle ilgili travmatik görüntülerden uzak kalmasını sağlayın. Depreme ilişkin korkutucu ya da üzücü detayları yanında konuşmamaya özen gösterin. Çocukların günlük hayattaki arkadaşları ile beraberlikleri, sosyal yaşamlarına devam etmeleri onlara çok iyi gelecektir. Çok evde kalmak yerine dışarıda da sosyal hayatlarına devam edebilmeleri onları bu süreçte birlikte atlatabilme noktasında iyi gelecektir diye düşünüyorum" dedi.
