Sağlıklı yaşamak, sağlıklı yaşlanmak, emeklilik dönemini sağlıklı geçirmek için için çoğu insanın yaşam tarzını değiştirmesi gerekiyor. Doç. Dr. Halit Yerebakan, sağlıklı yaşlanmanın altın kuralları olduğunu belirterek şu bilgileri verdi... Sağlıklı yaşam tarzı değişikliği için ne yapılacağı bilinse de, uygulaması biraz zor. Ancak mevcut düzeni değiştirip sağlıklı alışkanlıkları hayatınıza almanıza yardımcı olabilecek bazı uygulamalar var. Üstelik pek çok çalışma da bunların işe yaradığını kanıtlıyor. Kanıtlara dayalı olarak yaşam tarzını tedavi edici müdahalelerin öncelikli olarak kullanılmasına yaşam tarzı tıbbı adı verilir. Yaşam tarzı tıbbı; sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, stresi azaltmak, kaliteli uyumak, sigara ve alkolden uzak durmak ve pozitif sosyal bağlantılar kurmak dahil altı konuyu kapsar. Bu uzmanlık alanı kronik hastalıkları önleme, tedavi etme ve tersine çevirmeyi hedefler.
RAKAMLARA ODAKLANMAYIN
Bahsedilen bu altın kurallar, sağlıklı yaşlanmaya giden yolu açıyor. Yıllar boyunca yapılan çok sayıda araştırma, aynı özelliklere sahip kişilerin sağlık verilerini analiz etti. Harvard'lı araştırmacılar bu çalışmalar ışığında, sağlıklı yiyecekler tüketmek, sigara içmemek, orta düzeyde aktivite yapmak ve aşırı kilodan kaçınmak gibi dört sağlıklı yaşam tarzı faktörünün; koroner kalp hastalığı riskini yaklaşık yüzde 80, tip 2 diyabet riskini de yüzde 90 oranında önleyebileceğini buldu. Üstelik çalışmaya dahil edilenler arasında dört faktörü tamamıyla uygulayanların oranı yüzde 4. Araştırmalar, sağlıklı yaşam tarzı faktörlerinin diyabet, yüksek tansiyon, demans, kalp hastalığı, felç, kanser gibi hastalıklara karşı koruyucu olduğunu kanıtlıyor. İdeal kiloda olmak daha uzun bir yaşam ve kronik hastalık riskinin düşük olmasıyla ilişkili. Ancak, yalnızca tartıdaki rakamların öne çıkarılması uzun vadede yaşam tarzı değişikliği için yardımcı olmuyor. Aksine rakamlara odaklanmak motivasyonu düşürüyor. Ne kadar kilo verdiğinize değil ne kadar egzersiz yaptığınıza veya sebzemeyve tükettiğinize odaklanın.
AKTİVİTELERİNİZİ VE YEDİKLERİNİZİ NOT EDİN
■ Günler öncesinden yemek ya da aktivite planı yapmayın. Bunun yerine sağlıklı alışkanlıkların otomatik hale gelmesi için çalışın. Mesela yemek için temel bir menü seçin, basit sağlıklı tariflere odaklanın. Her gün yediklerinizi ve aktivitelerinizi not etmeniz daha bilinçli ve kararlı olmanıza yardımcı olabilir.
■ Stres, öfke veya üzüntü; aşırı yemek yemeyi ya da başka bir sağlıksız aktiviteyi tetikleyebilir. Önemli olan bunu fark etmek. Tetikleyicileri yazmak, farkındalığınızı artırabilir. Daha iyi stres yönetimi alışkanlıkları oluşturmak, sağlıklı bir yaşam tarzı planına bağlı kalmanıza yardımcı olur. Yeterli ve kaliteli uyumak, kendinize zaman ayırmak, düzenli aktivite, ve hatta yakın olunan kişilerle sohbet etmek bile doğru yönde adım atıldığının göstergesi.
■ Başarı, biraz deneme yanılma gerektirebilir ancak pes etmeyin! Her yaştan her türlü hastalıktan mustarip kişilerin imkansız denileni başardığına sık sık şahit oluyoruz.
ÇAĞIN EN BÜYÜK SORUNU ŞEKER
DR. Halit Yerebakan, "Çağımızın en önemli problemi yağlar ya da hareketsizlik değil, şeker" diyerek sözlerine şöyle devam ediyor: "Dünyada şeker tüketimi arttıkça obezite vakalarının da arttığı görülüyor. Şekerin gerçekten tıpkı uyuşturucu bir madde gibi adeta beyni uyuşturduğu özelliğini biliyoruz. Şekeri fazla tükettikçe gömlek yağınız şişer. Bu şişince şeker hastası, tansiyon hastası, obezite hastası olabiliyorsunuz. İnsanların gerçekten en önemli hastalığı bu. En önemli risk skalası bu anlamda bel ve çevresidir. Burada kıstasımız bel çevresinin genişliğinin boyunuzun yarısını geçmemesiyle gerçekleştiriyoruz. Eğer bel çevreniz, boyunuzun yarısından fazla ise bel çevrenizde yağlanmanız var demektir."
DEĞIŞIMDEN KORKMAYIN
Hayatta bir nedeninizin olması gerektiğini savunan Dr. Yerebakan, "Hiçbir şey için geç değil ama karar verme aşamasında kararsız kalıyor olabilirsiniz. Değişimden korkabilirsiniz. Değişimden korkmayın ancak bunun için nedenler ortaya koyun. Önceliğimize her zaman nedeni koymamız gerekiyor. Bir kişinin hayatın her alanında başarılı olabilmesi için bir nedeni olması gerekir. İnsanların genellikle nedenleri sevdikleridir. Bunun için iyi bir hayatı tercih edebilirler. Bu sebeple öncelikle bir neden ortaya koyup önceliğinizi bir hayat gayesi zeminine oturtursanız, işte o zaman sağlıklı ve mutlu yaşarsınız, başarılı olursunuz" dedi.
