Metin Sabancı Baltalimanı Kemik Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji ve Omurga Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Akif Kaygusuz, toplumda yüzde 2 ila 4 oranında görülen skolyozun, çocuklarda nedeni bilinmeyen, kas veya sinir hastalıklarına bağlı, doğuştan gibi çeşitleri olduğuna dikkat çekerek, en sık görülenen ise nedeni bilinmeyen skolyozlar olduğunu söyledi.
10 DERECEDEN FAZLA EĞRİLİK
Prof. Dr. Kaygusuz, skolyoz hastalığının okul çocuklarında görülme oranının yüzde 1.5 olduğunu belirtirken, Türkiye'de en az 150 bin çocukta bu durumun olduğunun tahmin edildiğini belirtti. 'Skolyoz nedir?' sorusunu ise Kaygusuz, şöyle yanıtladı: "Skolyoz omurganın yana doğru S veya C harfine benzer eğri şekil almasıdır. Bu eğrilik omurgada rotasyona neden olur. Omurga kendi ekseni etrafında döner.
Skolyoz araştırma cemiyeti 10 dereceden fazla eğrilikleri skolyoz olarak kabul eder. Bu durum sağlık probleminden ziyade kozmetik sorun oluşturur. Ağrı yapmaz." Tüm skolyoz türlerinin ülkemizde uygun ve deneyimli cerrah ve klinisyenler tarafından 50 yıldır tedavi edildiğine dikkat çeken Kaygusuz, "Modern tedavi yöntemlerinin hepsi ülkemizde uygulanmakta. Cerrahi tedavi esnasında spinal kord dediğimiz sırt ve belimizdeki ana sinirden elektirikli sinyaller alınıp gözlenerek cerrahi sırasında oluşabilecek sinir yaralanmaları önlenebilmektedir. Bu uygulamaya nöromonitöritasyon denir. Ameliyat sonrası hastalar ertesi gün ayağa kalkabilir, 1.5 ayda hayatlarına dönebilirler" dedi.
ERGENLİKTE BELİRGİN OLUR
"Normal omurga kuvvetli ve hareketli bir yapıdır" diyen Kaygusuz, şöyle devam etti: "Baş ile leğen kemiği arasında gövdenin dengeli, hareketli ve güçlü duruşunu sağlar. Sağlıklı bir omurga öne ve yana eğilme ve rotasyon hareketi yapar, ayakta durmaya, yürüme ve oturmada denge ve harekete yardımcı olur. Skolyoz eğriliği sağ veya sola olabileceği gibi her iki yöne de olabilir. Sırtta sola doğru olan bir eğrilik, belde sağa olabilir. Eğriliklerin binde 3-4 tanesi tedaviyi gerektirecek kadar büyük olur. Çocuklarda nedeni bilinmeyen skolyozda ailevi eğilim söz konusudur. Fakat genetik bir geçiş henüz doğrulanmamıştır. Kız çocukları eğrilik ve eğrilikte ilerlemeye erkek çocuklarına göre daha yatkındır." Skolyozda risk faktörlerini açıklayan Prof. Dr. Kayfusuz "Yaş burada etken. Skolyozun bulguları ergenlik başlangıcında belirgin hale gelir. Bu aynı zamanda büyümenin en hızlı olduğu dönem. Tedavi gereken skolyoz eğriliği kız çocuklarında erkeklere göre 5-6 kat daha fazla görülür. Yani yaygın olarak kız çocuğu hastalığı diyebiliriz. Ailevi geçişe yatkındır. Üst soyda skolyoz varsa görülme ihtimali normal nüfusa göre daha yüksektir" dedi.
ÖNE EĞİLME TESTİ
Prof. Dr. Kaygusuz, skolyozun nasıl anlaşıldığını ve tedavi edildiğini ise şöyle açıkladı: "Skolyoz eğriliği ağrısızdır ve yavaş ilerler, ergenlik başlangıcına kadar fark edilmeyebilir. Öne eğilme testi iyi bir testtir. Hasta sırtı açık şekilde yere paralel dizlerini bükmeden belden öne eğilirse, sırttaki eğrilik belirgin hale gelir. Bu öne test ebeveynler tarafından yapılabileceği gibi, tarama amaçlı olarak da kullanılır. Bizler, eğriliğin C veya S şekli olup olmadığına bakarız. Eğriliğin sırt, bel veya hem sırt hem bel gibi nerede olduğunu belirleriz. Eğriliğin yönünü tanımlarız. Kız çocukları için bel çukurlarının simetrisinin kaybolması da önemlidir. Röntgen, skolyoz açısını ölçer. Eğer şüphe varsa MR incelemesi isteriz.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kaygusuz, skolyozun tedavisinin eğriliğin gövdede oluşturduğu kozmetik kusurun büyüklüğü ve ciddiyetine göre değiştiğini belirterek, şunları söyledi: "Hastanın takibi ve izlenmesi tedavinin önemli bir parçasıdır. Fizik muayene ve skolyoz filmi ile takip yapılır. İskelet olgunlaşması tamamlanmamış ve omurga eğriliğinin derecesi 10 derecenin altındaki eğriliklerde, postür düzeltici ve kas dayanıklılığını artırıcı egzersizler önerilir. 6 ayda bir skolyometre ölçü mleri, klinik postür ve nörolojik muayenelerle takip edilir. Eğrilik kozmetik olarak belirgin ve açısı 30 dereceden fazla ise uygun bir şekilde gövdeye adapte olmuş bir korse ile takip faydalı olacaktır. Korse tedavisi ile eğriliğin daha fazla ilerlememesi ve kabul edilir bir pozisyonda kalması sağlanmalıdır. Alçıyı ise yalnızca küçük ve erken başlayan skolyozda uygulanır. Cerrahi tedaviyi ise daha ileri vakalarda planlamaktayız.
