Bilgisayar oyunlarındaki beceriyle, laparoskopik cerrahi beceriler arasında sıkı bağlar olduğu ortaya çıktı. Video oyunlarını içeren eğitim müfredatı, laparoskopik cerrahi gibi ekran aracılı uygulamalarda cerrahların eğitilmesine yardımcı olacak pratik bir öğretim aracı olabilir. Amerika'da yapılan çalışmada üç ay boyunca otuz üç asistan ve doktor, bir araştırmaya katıldı. Katılımcıların laparoskopik becerileri ve dikiş atma kapasitesi, video oyunu puanları ve video oyunu deneyimi arasında karşılaştırıldı. Haftada en az üç saat video oyunu oynayan cerrahların, hiç oynamayanlara oranla yüzde 37 oranında daha az hata yaptığı, yüzde 27 daha hızlı olduğu ve ameliyat becerisi testinden yüzde 42 oranında daha başarılı çıktığı saptandı.
Biz de konuyu işin uzmanlarına sorduk. İşte konsol ve video oyunları oynayan cerrahların bu konudaki görüşleri:
OYUN OYNAMAM SAYESİNDE AMELİYATLARIM KOLAY GEÇİYOR
Op. Dr. Serhat Gürbüz/Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü
Yeni nesil bir asistan olarak rahatça söyleyebilirim ki artık bilgisayar oyunlarıyla büyüyen bir kuşak uzman olmaya başladı. Tabii ki de seneler süren eğitimler ve sayısız ameliyatların etkisi ile cerrahi yetenek birleşerek bir doktorun hayatını şekillendiriyor. Öte yandan bilgisayar oyunlarıyla yetişen bir nesil büyüyüp doktor olunca ve cerrahi bölümleri seçince yüksek teknoloji cerrahi alet ve yöntemler sanki birer bilgisayar oyunuymuş gibi gelebiliyor. Oyunlar sayesinde pür dikkat uzun süreler odaklanabiliyorlar ve bu aletler daha başlangıçta dahi çok da yabancı gelmemeye başlıyor. Deneyim ve çalışma bir yana özellikle artroskopi ameliyatları gibi kamera ile ekrandan bakılarak yapılan ameliyatlarda gençliğinde iyi bir "oyuncu" olmak, öğrenme eğrisinin başlangıcında hızlı bir yükselmeye yardımcı oluyor. Ben de saatlerimi bilgisayar ve oyun konsolları başında geçiriyordum. Bu benim için bir avantaj oldu. Oyun oynamam sayesinde ameliyatlarım daha kolay ve rahat geçiyor.
AMELİYATIM YOKSA 1 SAAT OYUN OYNAR ALIŞTIRMA YAPARIM
Doç. Dr. Murat Çağ/Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı
Ben, atari, Play Station ve telefon oyunlarını çok oynadım, halen de oynamaya devam ediyorum. Bana göre bir cerrahın el- göz koordinasyonu için oyunlar büyük önem taşıyor. Çünkü laparoskopik cerrahi de tıpkı bir oyun gibi. Gözleriniz ekranda, elleriniz makinede oluyor. Robotik cerrahi için de aynı şeyi söylemek mümkün. Hatta Da Vinci robotu zaten size video oyunları ile test yaptırarak başlıyor. Robot için tek fark gözlerin makinenin içinde ellere bakarak kullanılması. Yani robotun kollarına, robotun içinden bakıyorsunuz. Aslında oyun oynuyor gibi ameliyatı yapıyorsunuz. Evde de oyun gözlüklerim ve oyunlarım var. Eğer o gün ameliyatım yoksa mutlaka 1 saat oyun oynarım. Bence cerrah için bu tür oyunları oynamak faydalı.
OYUNLAR EĞİTİM SÜRECİNİ HIZLANDIRIR
Dr. Öğretim Üyesi İlker Ünlü/Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı
Cerrahi işlemler dikkat ve incelik gerektiren, el hareketleriyle yapılan ve hatanın telafisinin çoğu zaman mümkün olmadığı işlemlerdir. Bu işlemler sırasında cerrahın el-göz koordinasyonunun çok iyi olması gerekir. Özellikle endoskopik operasyonlar veya beyin cerrahlarının her ameliyatta kullandığı mikroskop ile işlem yapmaları için yeteneğin daha da geliştirilmesi önem taşır. Zira mikroskop altında operasyon yaparken görülen görüntü normalden 10 katı kadar büyük olur. Bu durumda görüntüye göre 1 cm'lik kesi yaparken aslında elimiz 1 mm kadar hareket eder. Buna uyum sağlamak için uzun bir eğitim ve ustalaşma süreci gerekir. Özellikle bilgisayar oyunlarında el-göz koordinasyonunu hızlandırmaya yönelik bir sistem vardır. O nedenle oyunlar eğitim sürecini hızlandırır ve bu sürece pozitif katkıda bulunur. Üstelik cerrahi bölüm asistanları üzerinde yapılan çalışmalarda da buna ilişkin ispatlar literatüre de yansımıştır.
ARKADAŞLARLA OYNAMAK AMELİYATHANEDEKİ EKİP ÇALIŞMASINA HAZIRLIYOR
Op. Dr. Osman Sinan Özsezen/Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi Genel Cerrahı
2000 yılından beri bilgisayar, playstationda keyifle oyun oynuyorum. Bunun faydasını ilk laparoskopik ameliyat deneyimimde fark ettim. Çünkü oyun oynarken 2 boyutlu bilgisayar ekranına bakarak 3 boyutlu düşünmeniz gerekir. Derinlik hissi olmasa da varmış gibi oynamanız gerekir. Laparoskopik ve robotik ameliyatlarda da aynı şey geçerli. Ekrana bakarak 3 boyutlu olduğunu bilerek ona göre hareket etmelisiniz. Eğer oyunları arkadaşlarınızla beraber oynuyorsanız bu sizi ameliyathanedeki ekip çalışmasına hazırlayacaktır. Başarılı olmak için beraber hareket etmelisiniz. Ayrıca uzun süreler boyunca oynanan oyunlar büyük bir konsantrasyon gerektirdiğinden uzun süren ameliyatlarda dikkatimizin dağılmamasını sağlayarak ameliyat süresini ve komplikasyon riskini kısaltır. Robotik ameliyatlarda hastaya dokunmanıza bile gerek kalmadan oturarak ameliyat yapabiliyoruz. Bu teknoloji daha az yorgun cerrahlar ve daha düşük komplikasyon oranları demek oluyor. Bilgisayar, playstation ve xbox çağında büyümüş olmamın sayesinde hem laparoskopik hem robotik ameliyatlara alışma ve öğrenme sürecimin çok daha hızlı olduğunu fark ettim.
