Gebelik, menopoz, yaşlanma, aşırı kilo ve anoreksiya varsa...
Kadınlarda hamilelik ve doğum pelvik taban kaslarını zayıflatır. Çoğul gebeliklerde, vakum ya da forseps gereken zor doğumlarda, ileri derecede perine yırtıklarında, iri bebek doğumlarında hasar riski fazladır. Sadece doğumda değil gebelik süresince de kas zayıflığı başlayabilir.
Menopozda azalan östrojen, pelvik taban kaslarının azalmasına neden olur.
Tuvalet yaparken devamlı ıkınma ve zorlama pelvik taban kas zayıflığına, organların vajina veya anüse doğru sarkmasına neden olabilir. Kronik kabızlık tedavi edilmelidir.
Devamlı öksürük, idrar kaçırma sarkma riskini artırır. Astım, bronşit, sigara tiryakiliği kronik öksürüğe ve pelvik taban kaslarının zayıflamasına yol açabilir.
Rahim ameliyatları, pelvik bölgeye uygulanan radyoterapi pelvik taban kaslarının zayıflamasına neden olabilir.
Postürü korumadan ağırlık kaldırmak pelvik tabandaki basıncı artırır. Zaman içinde pelvik taban kaslarının zayıflamasına yol açabilir.
Zıplayarak yapılan sporlar ve ağır sporlar kadınlarda idrar kaçırma riskini artırabilir.
Yaşlanmayla birlikte pelvik taban kasları zayıflamaya başlar.
Aşırı kilolu olmak pelvik taban üzerindeki basıncı artırarak pelvik taban kaslarının zayıflamasına yol açar.
Anoreksiya, kasların düzgün çalışması için gerekli olan besinlerdeki elementlerin yetersiz alımına yol açar. Önemli kilo kayıpları kadınlarda östrojen salınımının azalmasına ve kolajen sentezinin zarar görmesine sebep olur.
PERİNE NEDİR?
Vajina girişi ile anüs arasındaki bölgeye perine denir. Perine iç içe geçmiş onlarca kastan ve doku katmanlarından oluşmuş pelvik taban kasları denilen leğen kemiğini kapatan yapıdır. Kadınlarda perine; mesane, rahim ve bağırsakları aynı bir hamak gibi destekleyerek aşağıya kaymasını engeller. Normalde perine kasları sıkıdır ve organların sarkmasını engeller. Cinsel fonksiyonlar için sağlam perine yapısı önemlidir. Bu kaslar zayıfladığında bağırsak ve mesane kontrolü ile ilgili sorunlar ve cinsel fonksiyon bozuklukları oluşur.
PELVİK KASLARINI EGZERSİZLE GÜÇLENDİREBİLİRSİNİZ
Pelvik taban bozuklukları , dünya çapında yüz milyonlarca kadını etkileyen büyük bir küresel sağlık sorunudur. Amerikan Ulusal Sağlık Kuruluşu'nun verilerine göre, bu ülkedeki her dört kadından birinde seks sırasında ağrı, zayıf orgazm, idrar kaçırma ve kabızlık gibi sorunlara neden olan pelvik taban sorunu vardır. Pelvik taban bozukluklarının tedavisinde bu kas grubunun güçlendirilmesi önem taşır.
Vücuttaki herhangi bir kas gibi düzenli ve uygun egzersizlerle pelvik taban kaslarını güçlendirmek mümkündür. Pelvik kaslar güçlendikçe, idrar kaçırma azalır. Pelvik kasları güçlendiren antrenmanlar, genital bölgede kan akışının artmasına ve vajinanın sıkılaşmasına sebep olur. Daha uzun orgazmlar için gerekli olan fizyolojik koşulları iyileştirerek cinsel hayatı da olumlu yönde etkiler.
Kegel egzersizi pelvik taban kaslarınızı güçlendirmenin mükemmel yoludur. Bir bilyenin üzerinde oturduğunuzu ve bilyeyi kaldırır gibi pelvik kaslarınızı sıktığınızı hayal edin. İlk başlarda 3 saniye sıkın, ardından 3'e kadar sayarak rahatlayın. Zamanla süreyi 10-15 saniyeye uzatın. Kaslarınız güçlendikçe 10-15 saniye rahatlıkla sıkar hale geleceksiniz. Sıktıktan sonra aynı sürede gevşetin. Bu egzersizi, her gün en az 3 set halinde 10 tekrar yani günde en az 30 kez düzenli olarak yapın.
Eğer doğru kasları sıktığınızdan emin değilseniz sanki idrarınızı tutuyor gibi kaslarınızı sıkıp gevşetin. Böylece kasların gerildiğini, yukarı aşağı hareket ettiğini hissedersiniz.
Mesaneniz doluyken Kegel egzersizini yapmayın. İdrar yolu enfeksiyonlarına yakalanmanızı kolaylaştırır.
Vajinal koniler vajen içine yerleştirilen koni şeklinde ağırlıklardır. 20 gramdan 100 grama kadar ağırlıkları değişir. Tedaviye vajinaya en hafif koni yerleştirilerek başlanır. Koninin düşmemesi için kadının pelvis kaslarını sıkması gerekir. Kadın gevşettiği anda koni düşer. Önce 5 dakikayla başlanır, zaman içinde süre ve koninin ağırlığı artırılır. Düzenli egzersizle pelvik kasları güçlenir.
Elektrik uyarımı, düşük dereceli bir elektrik akımla (fizik tedavide kullanılan TENS ünitelerine benzer) pelvik taban kaslarını uyararak kasılmasını sağlar. Vajinaya tampon boyutunda küçük bir prob yerleştirilir, güvenli elektrik sinyali yayan alet pelvik kasları uyararak güçlenmesini sağlar. FDA onaylı bir yöntemdir. 20-30 dakikalık seansların haftada 2-5 kez uygulanması pelvik kas kasılmalarını kontrol etme yeteneğini artırır ve kasları güçlendirir.
Biofeedback, hangi pelvik taban kaslarını kasıp gevşeteceği konusunda hastaya yardımcı olan özel bir yöntemdir. Bilgisayara bağlı ufak bir sensör vajinaya yerleştirilerek kas aktivitesinin bilgisayar monitöründen takibine olanak sağlayan bir yöntemdir. Tamamen ağrısız bir işlemdir ve biofeedback'le doğru kas grubunun çalıştırılması amaçlanmaktadır. Hastalar kasılma ve gevşemeleri monitörden izlerken, kasılma anında sesin yükseldiğini duyarlar. Görsel ve işitsel olarak hastalar doğru kas grubunu kontrol etmeyi öğrenirler.
İDRAR KAÇIRMAYA NEDEN OLUYOR
Sıkı pelvik kasları idrar ve gaz çıkışını kontrol edebilmenizi sağlar. Pelvik taban kaslarını sıktığınızda pelvisin iç organları yukarı kalkar, vajina, anüs ve idrar çıkış borusu olan üretranın açıklıkları kasılır. İdrar, gaz ve dışkı çıkışı olmaz. Pelvik taban kaslarının gevşetilmesiyle idrar ve dışkı geçişine izin verilir.
Perine kasları düzgün çalışıyorsa gülerken, öksürürken idrar kaçırmazsınız. İdrarınızı kaçırmadan tutabilirsiniz.
Anüsün kontrolüyle gaz veya dışkı kaçırmazsınız.
Perine, sıkı ve kaslı ise; klitorisin daha iyi kasılmasını ve kanlanmasını sağlar. Perinenin daha fazla kasılması, cinsel ilişki sırasında his artışı sağlar.
Sağlam pelvik taban kasları postürünüzün iyi olmasını, kas iskelet sisteminizin normal duruşta olmasını destekler.
Hamileliğiniz sırasında bebeğinizin karın içinde taşınmasına destek sağlar, doğum sırasında ise kasılıp gevşeyerek bebeğinizin doğum kanalına ilerlemesini sağlar.
NE ZAMAN AMELİYAT GEREKİR?
Pelvik organları destekleyen kas ve bağ dokusu desteği azaldığında vajina ön ve arka duvarı veya rahim aşağı doğru yer değiştirir, pelvik organ fıtıklaşması (pelvik organ prolapsusu) meydana gelir. İleri boyutta olan fıtıklaşmalarda çözüm cerrahidir. Sarkan bölgeye göre farklı ameliyat teknikleri uygulanır. Pesser uygulaması ameliyat olması mümkün olmayan ileri derecede pelvik organ sarkması olan kadınlarda tercih edilir. Vajina içine yerleştirilen silikondan yapılmış, genellikle halka formundaki pesser aletleri aşağıya kaymış rahim, mesane ve bağırsaklara destek sağlar.
Dr. Dilek USLU
