Her yaş grubundan insanın hayatı boyunca muhakkak yaşadığı ishal, genelde çocuk yaşlarda daha sık karşılaştığımız bir rahatsızlıktır. Yenidoğan bebeklerde bile görülebilen ishal genelde kendi kendine iyileşebilir ve bazı özel durumlar dışında tehlikeli bir durum içermez.
İSHAL NEDEN OLUR?
İshal, bağırsak hareketlerindeki bozulmanın sonucu olarak ortaya çıkar. Bağırsak hareketlerinin bozulmasına genelde bakteriler ve virüsler neden olur. Dışkının sulu ve cıvık olması, gün içerisinde çok fazla tuvalete çıkma ihtiyacı duymak ishal olarak tanımlanır. Yediğimiz içtiğimiz besinlerde bulunan bakteriler ishale neden olabildiği gibi ishalin pek çok başka nedeni de olabilir. Boşaltım sisteminin son adımı olan bağırsaklardaki sıvı emiliminin yeterli miktarda olmaması ishal ile sonuçlanır.
İSHAL HANGİ HASTALIĞIN BELİRTİSİ?
İshal, kendi içinde iki çeşide ayrılır. Akut İshal, genelde birkaç gün içinde iyileşen zararsız bir durumdur. İshalin uzun sürmesi (2 hafta ve daha uzun) ve şiddetinin artması Kronik İshal olarak tanımlanır ve Kronik İshal bazı hastalıkların habercisi olabilir.
YETİŞKİNLERDE İSHAL NEDEN OLUR?
Dışkının sulu veya cıvık olması, sürekli tuvalete gitmek ya da tuvalei tutamamak, ateşin yükselmesi, halsizlik, ağızda kuruluk, susuzluk hissi, karın ağrısı, şişkinlik, gaz, mide bulantısı ve kusma ishalin belirtileri arasındadır. İshal, yediğimiz içtiğimiz besinlerde bulunan bakterilerden, sudaki bakterilerden, tuvalet hijyeninin sağlanamamış olmasından, hava sıcaklıklarının değişmesinden kaynaklanabilir. İshal genel olarak Norwalk virüsü, sitomegalovirüs ve viral hepatit virüsünün neden olduğu bir rahatsızlıktır.
Bunlar ishalin en yaygın nedenleri arasındadır ancak ishale neden olabilecek başka durumlar da bulunur. Başka hastalıkların tedavisi için antibiyotik kullanan insanların da ishale yakalanma olasılığı vardır. Antibiyotikler, hastalığa neden olan bakterileri öldürmek için bağırsaklarda sıvı emilimini yapan yararlı bakterileri de öldüreceğinden bağırsaklarda sıvı emilimi yapılamayınca ishal ortaya çıkar.
Laktoz intoleransı da ishale neden olabilen şeylerden biridir. Süt şekeri olarak bilinen laktoz süt ve süt ürünlerinde bulunur ve laktozu sindirmekte problem yaşayan insanlarda da ishal gözlemlenir.
Ayrıca sindirim sistemi hastalıklarına ya da bağırsak hastalıklarına neden olan pek çok enfeksiyon da ishale neden olabilir.
BEBEKLERDE İSHAL NEDEN OLUR?
Bebeklerde ve çocuklarda ishal çok sık rastlanan bir durumdur. Tıpkı yetişkinlerdeki gibi bebeklikte ve çocukluklardaki ishale de bakteriler neden olur. Hava sıcaklıklarının etkisiyle yediğimiz içtiğimiz besinlerde oluşan bakteriler, içilen suda bulunan bakterileri, tuvalet temizliğine yeterince dikkat edilmemesi durumundaki bakteriler bebeklerde ve çocuklarda ishale neden olur. Bebeklerde ve çocuklarda meydana gelen ishalin başlıca nedeni rotavirüs denen bakteridir.
Ayrıca çocuklarda ishalin nedenlerinden biri de yanlış beslenme olabilir. Gıda zehirlenmesi, aşırı miktarda meyve suyu ya da meyve tüketiminin ishale neden olduğu görülmüştür.
TEHLİKELİ İSHALİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
İshalin genelde birkaç günde iyileştiğini ancak bazen çeşitli rahatsızlıklarının habercisi olduğunu yukarıda söylemiştik. Peki, ishal ne zaman tehlikeli olur? Gerek yetişkinlerde gerek çocuklarda meydana gelen ishalde en çok merak edilen şeylerden biri de ishalin ne zaman tehlikeli olabileceğidir. Ateş yükselir ve düşmezse, mide bulantısı ve kusma artarsa, dışkıda kan görülürse, sıvı kaybından kaynaklanan gözyaşı kuruması, cilt kuruması gözlenirse en kısa sürede bir hekime görünmekte fayda var.
SU GİBİ İSHAL NEDEN OLUR?
Dışkının sulu olması hatta bazen direkt su gibi olması bağırsakların sıvı emilimini gerçekleştirememesinden kaynaklanır. Sıvı kaybının çok yüksek orana çıkmasına neden olacağı için ishalin su gibi olması durumunda hekime danışılması faydalı olur.
İSHALE NE İYİ GELİR?
İshalde vücuttaki sıvı oranı azalacağı için sıvı takviyesinin ishal tedavisinde önemi çok büyüktür. İshalin nedenini bilmek ishalin tedavisi için ilk adımdır. Eğer ishale bir bakteri sebep olduysa bunun için ilaç tedavisi gerekebilir. İshal herhangi bir hastalığın tedavisinde kullanılan antibiyotikten kaynaklanıyorsa bu durum doktora bildirilmeli, gerekirse ilaç değiştirilmelidir.
