Çağlar boyu su insanlık için öylesine önemli bir ihtiyaç oldu ki, uğruna savaşlar yapıldı, yoksunluğunda salgın hastalıklar toplumları telef etti. Vücudumuzun dörtte üçünü kaplayan su, basit bir sıvıdan ötesi. Çok içildiğinde zehir! Az tüketildiğinde ölüm. Güzellik de vaat ediyor, gençlik de... İnsanların ortak noktada buluştuğu tek nokta su. Zengini de, fakiri de susuz yapamıyor. Peki insanlar hatta tüm canlılar için bu denli önemli suya dair bilgimiz ne boyutta, su hayatımızın neresinde? Önce işin uzmanlarıyla konuştuk, ardından da her meslekten ünlüye "Suyla aranız nasıl?" diye sorduk.
PROF. DR. HALİT YEREBAKAN (KARDİYOLOJİ UZMANI)
Su hayattır
- Su insanlık tarihinin başından itibaren önemli bir madde miydi?
- Su hayattır ve dünyadaki yaşam doğrudan suyla bağlantılıdır. Eski kaynaklara bakıldığında tüm uygarlığımızın su kullanımı üzerine inşa edildiği söylenebilir.
- Su içmenin tıbbi faydalarını fark etmek ne kadar eskilere dayanıyor?
- Su ve sanitasyonla (temiz ve kaliteli olması) ilgili arkeolojik ve yazılı kaynaklar ancak nispeten yakın zaman arşivlerinden bulunabiliniyor. Ancak geçmişte su ve sağlık başlıklı önerilerin ilk olarak Akdeniz bölgesinde yerleşik fikir önderlerince dile getirildiğini biliyoruz. Aslında su içmenin önemi nasıl keşfedildi sorusunun cevabı değil ama güvenilir su kaynaklarına ulaşmanın önemi dile getirilmiştir hep. Tabii kaliteli suyun ve suyun sağlığa faydalarını ilk tıbbi yazar Yunan filozof Alcmaeon tarafından anlatıldığı arşivlere geçmiştir.
Milattan sonra ise Galen'in su ve sağlık bildirileri ile daha farklı anlam kazansa bile, temelde insanların ihtiyacı temiz ve kaliteli su olarak tanımlanmıştır.
- Vücut için neden önemli?
- Su, kısaca H2O, hücrelerimizin hayati olarak ihtiyaç duyduğu yapılarını korumak üzere içlerinde bulunması gereken besindir.
- Bunu hepimiz biliyoruz ama ya diğer fonksiyonları neler?
- Bedenimizin iç ısısını kontrol eder ve dengede tutar, karbonhidrat ve proteinlerin metabolize edilip kanda taşınmasını sağlar, bedenimizdeki atıkların idrar ve dışkı yoluyla atılmasını sağlar, beyin ve omuriliğe basınç desteği sağlar ve hasardan korur, tükürük ve diğer salgıları oluşturur, eklemleri kayganlaştırır.
Ve su sadece kanımızda yer almaz, organlarımızda değişken oranlarda sudan oluşurlar. Kalbimiz ve beynimiz neredeyse dörtte üç oranında sudan oluşur, akciğerlerimiz neredeyse bir armut kadar su içerir. Kuru olabileceğini düşündüğümüz kemiklerimizin bile neredeyse üçte biri sudan oluşuyor.
- Yeterli su içmeyen biri nasıl sorunlarla karşılaşır?
- Yeter miktarda su içmeyen biri dehidrasyon neticesinde, ciddi sağlık problemleri yaşayabilir.
Yorgunluk, kafa karışıklığı, hafıza kaybı, baş dönmesi, idrar yolu enfeksiyonları, kabızlık, kuru-kırışık cilt, kırılgan saç, zayıf tırnaklar ve baş-kas ağrısı, az su içmek neticesinde karşılaşılabilecek durumlardan birkaçı.
PROF. DR. GÜLÇİN KANTARCI (YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ NEFROLOJİ UZMANI)
Fazlası zarar, su zehirlenmesi diye bir şey var
İnsan vücudunun üçte ikisi sudan oluşuyor. İnsan vücudu su kaybettiğinde organ sistemlerinin önemli bir kısmı çalışamaz hale geliyor. Su gerçekten hayat demek! Doğada yeterli su yoksa hayat devam edemiyor.
Suyun fazlası da zarar! Aşırı su tüketmek böbreği aşırı çalışmaya zorluyor. Bu da uzun dönemde böbreğe zarar veriyor, vücuttan kıymetli tuz kayıplarına sebep oluyor. Su zehirlenmesi denen bir şey var. Kalp ve böbrek yetmezliği olan kişilerde aşırı su tüketmek akciğer ödemi, nefes darlıkları gibi şikayetlere dönebiliyor.
Sanitasyonu yani temizliği sağlanmış, temiz ve kaliteli su içiyor olmak çok önemli. İçinde yeterli elementlerin bulunduğu, mikroorganizmalardan arındırılmış suya ulaşmak çok önemli.
Erişkin bir kişi için su ihtiyacı ortalama kilo başına 30 mililitredir. Yani 60 kiloluk biri 1.8 litre su tüketmeli. Günde iki litre için kavramı bu nedenle hurafedir. Herkes kendi kilosuna ve temposuna göre bunu belirlemeli.
Vücuttaki atıkları atabilmek için en az yarım litre su mutlaka gerekli. Bunu alıyorsak vücut sistemleri çalışmaya devam ediyor ama birtakım eksikliklerle devam ediyor.
18 yaşın altındaki çocuklarda, güneş altında çalışanlarda, ağır egzersiz yapanlarda su ihtiyacı daha fazla.
Suyu suyla yerine koymak lazım. Hastalarımıza su için dediğimizde sıvı tüketin demiyoruz! Çay, kahve, bitki çayı gibi içecekler su değil... Organ fonksiyonları için yarattığı etkiler, bu tür sıvılarda daha yetersiz.
ŞAHİKA ERCÜMEN (MİLLİ SPORCU)
Su tüketme planım var
"Bir diyetisyen ve sporcu olarak su tüketiminin önemini bildiğim kadar hissediyorum da. Özellikle kış döneminde su tüketmekte zorlandığım için kendime bir su tüketim planı yaptım. Günde içmem gereken su iki-üç liltre arası ve yaptığım egzersize göre değişiyor. Bunun 500 mililitresini sabah aç karna tüketiyorum. Yemeklerden önce aç karna yarım bardak su mutlaka içiyorum. Egzersiz sırasında her 20-30 dakikada bir, rahatsız etmeyecek kadar su içiyorum. Bazen de telefonuma hatırlatma koyuyorum 'Suyunu iç' diye. Susama hissi gelmeden su içmek çok önemli. Çünkü bu his çoktan vücudunuzun büyük miktarda su kaybettiğinin belirtisi. Pek çok ülkede içilebilir suya erişim olmadığını düşününce şükredip içiyorsunuz zaten."
BAŞAK SAYAN (YAZAR)
Suya baktıkça evrenin gizemini fark ediyorum
"Su benim için yaşam kaynağı demek. Ama sadece tüm canlıları hayatta tutan en önemli madde olmasından kaynaklanmıyor önemi. Suya baktıkça evrenin gizemini fark edip hayran kalıyorum. Su molekülünün düşüncelere ve sese verdiği tepki (Dr Masaru Ematu'nun dünyada çığır açan deneyi ve elde ettiği fotoğraflardan oluşan sergisini inceleyin lütfen ) verdiği tepki ile aldığı olağanüstü şekiller bana bilincin gücünü gösteriyor. Her seferinde 'Düşünceler suya bunu yapıyorsa yüzde 70 sudan oluşan insan bedenine neler yapmaz' diye geçiriyorum içimden. Su, hayatın en büyük gizeminin aralanmış perdeden görünen yüzü..."
ASLI ŞEN (İŞ İNSANI)
Bazen zorla içiyorum
"Günde iki litre suyu ilaç niyetine içmeye çalışıyorum. Ofiste bir litre yanımda bir litre oluyor. Rejim yaptığım zamanlar biraz daha fazla içiyorum. Ama inanın bazen zorla içiyorum. Su metabolizmamı hızlandırıyor, ödem atmamı sağlıyor. Benim ödem tutan bir vücut yapım var, suyun daha çok ödem yaptığı gibi yanlış bir algı var ama kesinlikle öyle değil. Düzenli su içtiğimde ödem sorunum en aza iniyor. Sadece bununla da sınırlı değil su içince cildim güzelleşiyor. Yaşlanmanın en büyük düşmanı nem. Suyun faydalarını kendim bünyemde fark ediyorum."
DOĞUŞ ÇABAKÇOR (DJ)
İçtiğim suyu 40 gün araştırdım
"Şu anda çok sıkı bir antrenman programı uyguluyorum ve çok su içmem gerekiyor. Maalesef içemiyorum. Türkiye'de içerken beni rahatsız etmeyen bir su bulamadım. Çok araştırırdım bu konuda üstelik. Şu an içtiğim suyu 40 gün araştırdım. Değerlerine baktım. Suyun alkali seviyesi yükseldikçe daha lezzetli olduğunu düşünüyorum. Aradığım lezzetli suyu bulamadığım için ancak bir buçuk, iki litre su içiyorum. Aslında dört litre içmem gerekiyor ama imkanı yok içemiyorum. Suyun tek faydasının PH değerinde yattığını düşünüyorum. Kaliteli su PH'ı yüksek olan su. Su raporları yayınlanıyor ülkemizde. Yayınlandıkça onları takip ediyorum. Onların içinde ilk 15 markadan sonrası çöp! Evde bir tane markayı kullanıyorum ama o da idare eder. Yurtdışında bulduğum sular oluyor bu kalitede. Hatta orada bu suları içtiğimde mide ilacımı bile kullanmıyorum. O derece iyi geliyor."
MAKSUT AKŞAR (ŞEF)
Su yemeğin lezzetini etkiler
"Kişisel olarak her insan gibi suya ihtiyacım var ve elimden geldiğince içmeye çalışıyorum. Üç litre içmeye çalışıyorum ama her zaman bu mümkün olamıyor. Bir şef olaraksa elbette su benim için çok önemli. Kalitesi de bizi çok etkiliyor çünkü yemeğin lezzetini etkiliyor."
LİDER ŞAHİN (MÜZİSYEN)
Su benim için nefes almak gibi
"Kaliteli yaşam, uzun bir ömür istiyorsanız su hayatınızın vazgeçilmezi olmalı. Günde maksimum üç litre tüketilmesi gereken su, içilmediği zaman vücut yağ yakımı yapmaz. Su nefes gibidir."
