Smear testi ile rahim ağzında kanser öncüsü hücreleri tespit edip bunların çoğalıp kansere dönüşmesine fırsat vermeden tedavi etmeyi amaçlamaktadır. Amaç; rahim ağzı kanseri başlamış kişileri saptamak değil, kanser başlamadan saptamaktır. Eğer smear testi yapılmaz ise bu anormal hücreler belirlenemez ve uzun yıllar içinde kanere dönüşür. Bu yüzden smear aldırmak her zaman riski önceden tespit etmek demektir.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. M. Yasemin Yakut, smear ile ilgili sorularımızı yanıtladı…
1. Smear nedir?
Rahim ağzındaki hücresel değişiklikleri ve enfeksiyon varlığını gösteren bir testtir. Rahim ağzındaki hücresel değişiklikler rahim ağzı kanserinin öncü hücreleridir
2. Smear'in önemi nedir?
Testin önemi kanserin erken tanısı olmasıdır. Rahim ağzı kanseri kadınların meme kanserinden sonra ikinci sıklıkta yakalandıkları kanserdir ve smear testi bunun önceden tespit edilmesini sağlar.
Smear taraması; rahim ağzında kanser olmayan fakat tespit edilmez ise yıllar sonra kansere dönüşme riski olan bazı lezyonları, anormal hücreleri erkenden fark etmek için yapılır. Erkenden fark edilen bu lezyonlar tedavi edilir ve kansere dönüşmeden ortadan kaldırılır. Smear'de tespit edilen kanser öncüsü hücreler uzun yıllar içinde kansere dönüşür. Bu yüzden smear testinde anormallik çıktığında hemen paniğe kapılmak yersizdir. Öncü hücre tespit edilmesi uygun tedavi ve takip şansı demektir. Bu da kadının rahim ağzı kanserine yakalanmasının önlenmesi demektir. İşte bu yüzden düzenli yapılan jinekolojik muayene ve smear testinin önemi büyüktür. Smear testi yapılarak rahim ağzı kanserinin erken tanı ve tedavisi mümkün olur.
3. Smear kimden alınır?
Cinsellik yaşayan her kadına yapılır. Sağlıklı bir kadın yaşamı için yıllık jinekolojik muayene şarttır. Bu muayene esnasında doktor; hastanın yaşına, kliniğine, yaşam koşullarına, geçirdiği hastalıklara ve benzer parametrelere göre değerlendirip smear alır ve tekrar ne zaman alınması gerektiğinin kararını verir.
4. Smear ne zaman alınır?
Adet kanamasının olmadığı bir dönemde smear almak gerekir.
5. Smear nasıl alınır?
Jinekolojik muayene sırasında kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından yapılır. Halk arasında dolaşan yanlış efsanelerin aksine, ağrısız ve basit bir işlemdir. Özel bir fırça ile alınır ve sadece 5 saniye sürer.
6. Gebelerde smear yapılmalı mı?
Hamile kadınlarda gebeliği esnasında smear almanın bebeğe ve gebeliğe hiç bir sakıncası olmaz.
7. Smear almanın amacı nedir?
Rahim ağzında kanser öncüsü hücreleri tespit edip bunların çoğalıp kansere dönüşmesine fırsat vermeden tedavi etmeyi amaçlamaktadır.
Burada amaç; rahim ağzı kanseri başlamış kişileri saptamak değil, kanser başlamadan saptamaktır. Eğer smear testi yapılmaz ise bu anormal hücreler belirlenemez ve uzun yıllar içinde kanere dönüşür. Bu yüzden smear aldırmak her zaman riski önceden tespit eden bir şans yaratacaktır.
8. Smear sonuçları nasıl olabilir?
*Normal smear tablosu: Temiz sonuç dediğimiz durum, herhangi bir tedaviye gerek yoktur.
*İltihap yada spesifik bir enfeksiyon varlığı olan sonuçlar: Enfeksiyona ve hastanın kliniğine uygun olan tedavi verilir.
*ASC-US: Anlamı belli olmayan atipik hücreler demektir. Burada anormal hücre değişimi ya da enfeksiyona ait bulgu ayırt edilememiş demektir. Patolog bu konuda doktoru uyarmıştır. İleri araştırma gerektirir.
*LSIL: Düşük derecede anormal hücre varlığıdır. Kolposkopi ve biyopsi yapılması gerekir.
*HSIL: Yüksek derecede anormal hücre varlığı söz konusudur. Yine kolposkopi ve konizasyon gerektirir.
Bu patoloji sonuçlarının hiç birisi direk olarak kanser demek değildir. 'Öncü hücreler var, tedbir alın' demektir.
9. Smear sonucunda neden kolposkopi ve biyopsi yapılır?
Smear sonucunda hücresel değişiklik saptandığında kolposkopi yapılır. Çünkü smear alındığında rahim ağzının tamamı adeta süpürülerek tüm yüzeyden hücreler toplanıp patolojiye gönderilir. Patoloji sonucunda bozuk hücre varlığı söylenirse bu hücrelerin tam olarak yerini tespit etmek için kolposkopi yapılır. Kolposkopi bir çeşit haritalandırmadır. Aslında mercek ve ışık kaynağının ardından rahim ağzına bakılan bir alettir. Kolposkopi sonucunda anormal hücrelerin yeri tam olarak tespit edilir ve anestezi altında bu tespit edilen bölge çıkarılır.
10. Smear ile HPV'nin ilişkisi nedir?
HPV (Human papilloma virüs); rahim ağzı kanserine neden olan sebeplerden biridir. HPV'nin dünya üzerinde bir ağacın dalları kadar çok çeşidi vardır. Bu yüzden rakamlarla sınıflaması yapılmıştır. HPV'nin 6 ve 11 numaralı tipi genital siğillere, 16 ve 18 numaralı tipleri de rahim ağzı kanserine neden olur. İşte bu yüzden smearde hücresel değişiklikler çıkınca HPV ile özleştirilir ve tipleme yapılabilir.
