Tiroid, bir hastalık adı olarak halk arasında anılmakla birlikte, aslında boğazda yer alan adem elması bölgesinin altında yer alan bir organdır. Bu organdan da salgılanan hormonlara tiroid hormonu denmektedir. Tiroid hormonu vücudun işlevi için oldukça önemlidir. Tiroid hormonunun yüksek olması da, düşük olması da sağlık için ayrı sorunlar teşkil etmektedir.
TİROİD HORMONU NEDİR?
Tiroid bezi, boynun ön bölümünde yer alan bir kıkırdağın altında bulunan, U harfi veya kelebek şeklinde bir organdır. Tiroid bezinin yaklaşık ağırlığı 20 gram kadardır. Tiroid bezi olarak bilinen bu organdan salgılanan hormonlar vücut için hayati önem taşımaktadır. Bu hormonlar, vücudun enerjiyi kullanımına, sıcak kalmasına ve beyin, kalp, kaslar başta olmak üzere organların doğru çalışmasına yardımcı olmaktadır. Tiroid bezinden T3 ve T4 isimli iki adet hormon salgılanmaktadır. İşte bu hormonlara da genel olarak tiroid hormonu denmektedir.
Tiroid hormonu, hipofiz bezinin uyarmasıyla salgıanmaya başlamaktadır. Hipofiz bezi, TSH isimli bir hormonu salgılamaya başlayarak, tiroid bezinin de tiroid hormonu üretimini harekete geçirmektedir. Bu sebeple TSH hormonu, tiroid uyarıcı hormon olarak da halk arasında anılmaktadır. TSH hormonu, dolaşım sistemini kullanarak, tiroid bezine ulaşmakta ve tiroid hormonunun üretilmesini sağlamaktadır. Tiroid hormonu bozukluklarının teşhisinde de bu nedenle TSH hormonunun seviyesi ölçülmektedir.
TİROİD HORMONU NE İŞE YARAR?
Tiroid bezinden salgılanan tiroid hormonu, T3 ve T4 adlarıyla bilinmektedir. Yazının sağlığı açısından bu iki hormon ayrı ayrı ele alınmadan, 'tiroid hormonu' olarak anılacaktır. Tiroid hormonu görevleri şu şeklide sıralanabilir;
TİROİD HORMONU YÜKSEKLİĞİ
Tiroid hormonu yüksekliği durumunda kişide hipertiroidizm hastalığı gözükmektedir. Tiroid hormonu yüksekliğine bağlı hipertiroidizm, herkeste görülebilmektedir. Lakin bu hastalık, kadınlarda erkeklerden yaklaşık 10 kat daha yaygındır. Hipertiroidizm, tipik olarak 20 ila 40 yaşları arasında ortaya çıkmaktadır.
Tiroid hormonu yüksekliği nedeni ile oluşan hipertiroid hastalığının tedavisinin amacı tiroid hormonu değerlerini normal bir düzeye çekmektir. Hipertiroid hastalığının tedavisi kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Hipertiroidin tedavisinde hormon üretimi birtakım ilaçlar aracılığı ili yavaşlatmak hedeflenmektedir. Hormon üretiminin dengelenmesinin akabinde ise, radyoaktif iyot tedavisi ile tedavi kesin olarak sağlanmaktadır.
TİROİD HORMONU EKSİKLİĞİ
Tiroid hormonu eksikliği durumunda kişide hipotiroidizm hastalığı gözükmektedir. Hipotiroidizm, tiroit bezinin yeterli olarak çalışmaması nedeni ile tiroid hormonlarının eksik üretilmesi neticesi ile ortaya çıkmaktadır. Tiroid hormonu düşüklüğü durumunda dışarıdan verilecek olan tiroid hormonu içeren ilaç tedavisiyle bu düşüklük giderilmektedir. Ancak ne yazık ki hipotiroidizm geçici değildir. Bu hastalık ömürlüktür, bu nedenle de ömür boyu tedavi edilmesi gerekmektedir. Hipotiroidzmin de tedavisi kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir.
TİROİD HORMONU BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ
Tiroid hormonunun fonksiyonlarını yerine getirmemesiyle beraber birçok değişik sağlık sorunu oluşmaktadır. Bunlara yukarıda kısaca değinilmiştir. Tiroid hormonu salgılanmasında bir anormallik olduğu zaman kişide bazı belirtiler baş göstermektedir. Başlıca tiroid hormonu bozukluğu belirtileri şunlardır:
Yukarıda sayılan belirtiler tiroid hormonunun az veya normalden çok üretilmesine bağlı olarak gelişebilen başlıca sorunlardır.
TİROİD HORMONU TESTİ AÇ KARNINA YAPILIR MI?
Tiroid hormonu oranı, testi kanda bulunan TSH miktarı aracılığı ile ölçülmektedir. Tiroid hormonunun ne derece sağlıklı çalıştığını anlamak için TSH miktarı test edilmektedir. Tiroid hormonu testi kişinin hormon sağlığı için çok önemli bir testtir. Tiroid hormonu testi, sabahın erken saatlerinde ve aç karnına yapılmaktadır. Yani tiroid hormonu testi aç karnına yapılır mı sorunun cevabı; yapılabilir değil, yapılmak zorundadır.
