Özellikle kanser gibi tedavisi zor olan hastalıklarda kullanılan plasebo, azim ve yüksek moral ile birlikte etki göstermektedir. Telkine dayalı bir tedavi yöntemi olan Plasebo, iğne ve hap gibi yöntemlerle uygulanmaktadır. Fiziksel etkisi sınırlı olan plasebo ile ilgili merak edilen soruları yanıtladık.
PLASEBO ETKİSİ NEDİR?
İnsan vücuduna etkisi olmayan bir ilacın telkin yöntemiyle etki göstermesine plasebo denir. Latince kökenli bir sözcük olan plasebo, kelime anlamı olarak hoşnut etmektir. Plasebo etkisi yaratacak ilaç vücuda enjeksiyon, ağız veya burun yoluyla alınabilmektedir. Bu yöntemlerle birlikte cerrahi uygulamalar da plasebo etkisi göstermektedir.
Tedavide fiziksel bir gücü olmayan plasebonun yarar sağlamasının en büyük sebebi ilacın fayda göstereceğine olan inançtır. Hasta tedavi gücünü inancından almaktadır. Tıbbi açıdan bilimsel bir dayanağı olmayan plasebo, insanların iyileşme azmiyle etki göstermektedir. Plasebo genellikle tıbben iyileşme ihtimali düşük olan hastalıklarda uygulanmaktadır. Kanser gibi tıbbi olarak tedavisi mümkün olmayan hastalıklarda, psikolojide plasebo etkisinin faydalı olduğu gözlemlenmiştir. Halk tarafından şeker hapı olarak bilinen plasebo ilaçları, azim ve yüksek moralle birlikte hastalıklarda etki göstermiştir.
PLASEBO ETKİSİ ÖRNEKLERİ
Pozitif telkin yöntemiyle aslında bir etkisi olmayan ilaçların fayda göstermesine psikolojide plasebo etkisi denilmektedir. Günlük hayatta sıklıkla karşımıza çıkan ama bir türlü adını koyamadığımız plasebo etkisi, insan beyninin ilginçliğini gözler önüne seriyor. Asansör tuşları, termostat düğmeleri, turuncu iş yeleği ve kahvenin uyku kaçırıcı etkisi, plasebo etkisi örnekleri arasında yer alır. İşte günlük hayatta sık sık karşılaştığımız ama fark edemediğimiz psikolojide plasebo etkisi örnekler…
Asansör kapı kapatma düğmesi: Asansöre binip asansör kapatma düğmesine bastığımızda ilk kez sonuç vermediğini görürüz. Düğmeye birden çok kez bastığımızda asansörün daha çabuk kapandığını düşünürüz. Oysaki asansörün belli bir kapanma süresi vardır ve düğme hiçbir işe yaramamaktadır.
Yayalar için karşıya geçme butonu: Nüfusu kalabalık şehirlerde trafik, insanlar üzerinde gerginlik yaratmaktadır. Yaya geçitlerinin tam işlevinde kullanılmamasından dolayı trafik direklerine tuşlu sistemler eklenmiştir. Karşıya geçmek için düğmeye bastığınızda ışığın daha çabuk yanacağını düşünürsünüz fakat ışıkların belirli bir süre sınırı vardır.
Termostat düğmeleri: Genellikle ofislerde karşımıza çıkan termostatlar psikolojide plasebo etkisine çok büyük bir örnek teşkil etmektedir. Odanın sıcaklığını tuşlar yardımıyla değiştirdiğinizi düşünürsünüz fakat değişen hiçbir şey yoktur.
Turuncu, parlak iş yeleği: Ustalar tarafından giyilen fosforlu turuncu iş yeleği insanlar üzerinde de güven oluşturmaktadır. Turuncu yeleği giyen herhangi biri olsa ve yolu kırmaya çalışsa kimse tepki göstermeyecektir.
Kahvenin uyku açıcı etkisi: Kahvenin uykuyu açtığı inanışı halk tarafından kabul edilmiş bir kanıdır. Özellikle çalışan insanlar ve üniversite öğrencileri tarafından içilen kahve uyanık kalmak için tüketilir. Kahvenin uyku açtığına dair bilimsel bir sonuca ulaşılamamıştır fakat insanlarda uyku açıcı bir etki bırakmaktadır.
Halter kaldırırken yardım almak: Halter kaldırırken zorlanıyorsanız birinin halterin ortasından tutması yükünüzü hafifletir. Aslında halterin ağırlığında değişen hiçbir şey yoktur fakat birinden destek aldığınız düşüncesi sizi rahatlatır.
PLASEBO AŞISI NEDİR?
Plasebo hakkında bilgi almak isteyen insanlar, plasebo aşısı neden yapılır sorusuna cevap aramaktadır. Tıbbi bir tedavi gibi görünen ama herhangi bir işlevi olmayan, plasebo aşısı bir sahte tedavi yöntemidir. Sağlığı etkileyecek bir etkiye sahip olmayan plasebo aşısı, içerisinde aktif bir madde içermemektedir.
PLASEBO AŞISI NEDEN YAPILIR?
Plasebo aşısı tıbbi olarak tedavi imkanı oldukça az olan hastalıklarda uygulanmaktadır. Kanser gibi hastalıklarda uygulanan plasebo aşısı hastaya psikolojik yarar sağlamaktadır. Tıbbi olarak gerçek bir tedavi etkisi olmayan plasebo aşısı, hastanın iyileşmeye olan inancıyla sonuç vermektedir.
