Rahim ağzı kanserinin aşı ile korunabilen tek kanser türü olduğunu söyleyen Acıbadem Maslak Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Mete Güngör, aşı ile ilgili bilgiler verdi…
Cinsel yolla bulaşan Human Papillorna Virüs (HPV)'nin 14 farklı tipi yüksek risklidir ve rahim ağzı kanserine yol açabilir. Bunların içinde 16 ve 18 olarak bilinen tipleri, tüm rahim ağzı kanserlerinin yüzde 70-75'inden sorumludur.
İlk çıkan aşı, bu iki tipe karşı koruyuculuk sağlıyor. 4 yıl önce yeni çıkan aşının 16 ve 18 tiplerine ek olarak 31, 33, 45, 52 ve 58 tiplerine karşı da koruyuculuğu bulunuyor. Dolayısıyla virüsün bu tiplerine yönelik geliştirilen aşılar koruma sağlıyor.
Erken yaşlarda yapıldığında hayat boyu bu kansere yakalanma riskini oldukça azaltıyor. Ancak aşılar cinsel ilişkinin başlamadığı yaşlarda yapılmamışsa, sonra yapılmaz diye bir kural yok! Cinsel hayatın devam ettiği süre içinde her kadında HPV bulunmuyor ve HPV bulunanlarda ise vücut, iki yıl içinde yüzde 90'ını temizliyor. Bu nedenle kadınlar 45 yaşına kadar aşı yaptırabilir.
KANSERE DÖNÜŞEBİLİYOR
Rahim ağzı kanseri, HPV'nin kanser yapan türlerinin cinsel ilişkiyle bulaşması sonrasında rahmi vajene bağlayan bölgenin hücrelerinde meydana gelen anormal çoğalma sonucu oluşuyor. Ancak bulaşma sonrası kansere dönüşme süreci oldukça uzun. Bu hücreler, 10-15 yılda yavaş yavaş gelişerek kansere dönüşüyor.
İlk cinsel ilişkiden sonra bu virüsün bulaşma oranı yüzde 30-50 düzeyinde. Bulaşmadan sonraki iki yılda vücudumuzun bağışıklık sistemi bu virüsü yüzde 90 oranında temizliyor. Yüzde 10'luk kısmı ise hastalığa neden olmadan vücutta kalabiliyor. Ancak bağışıklık sisteminin zayıflaması ya da farklı nedenlerle vücudun temizleyemediği virüs, kanser öncesi lezyonlara dönüşebiliyor.
Virüsün kanserleşme süresi bu kadar uzun sürdüğü için koruyucu yöntem olarak aşının yapılması her zaman önemini koruyor. Özellikle 9-26 yaş arasında yapılan aşılar daha etkin olarak görülse de ilerleyen yaşlarda da aşı yaptırarak korunmak mümkün. Bu aşılar da sürekli geliştiriliyor.
En sık kansere yol açan HPV 16 ve 18 tipinin yanı sıra beş yeni tipin eklendiği aşılarla kanserden korunma oranı yüzde 70'lerden yüzde 93'e çıktı. Her yaşta kadına tip tayini yapılmadan ve HPV taşıyıp taşımadığına bakılmadan aşı yapılabilir.
Ülkemizde HPV virüsünden korunmada iki tür aşı kullanılıyor. 15 yaşından önce yapılan aşılar iki doz, sonrasında yapılanlar ise üç doz olarak uygulanıyor.
TESTLERİNİZİ DÜZENLİ ARALIKLARLA YAPTIRIN
RAHİM
ağzı kanserine karşı geliştirilen tarama programları ile kadınlar sağlıklarını koruyabilir. Bunun için ilk cinsel ilişki yaşı ne olursa olsun 21 yaşından itibaren 30 yaşına kadar kadınların üç yılda bir Pap-Smear olarak bilinen rahim ağzı sitolojisi testini yaptırmasını öneriyoruz. 30 yaşından itibaren de yine her üç yılda bir yaptırılan bu teste HPV DNA'sını gösteren testin de eklenmesi gerekiyor. Eğer her iki test de negatif gelirse testi yaptırma periyodu beş yıla çıkarılabilir.
