Endometriozis, kısırlık sorunu olan kadınların yaklaşık %40'ında görülebilen iyi huylu bir hastalıktır. En yaygın belirtileri arasında ağrı (defekasyon yani dışkılama esnasında, idrar yaparken, cinsel ilişki sırasında) ve kısırlık yer alır. Hastalıkta, endometrium denen rahim iç zarını oluşturan hücreler, rahim iç kısmı dışında başka organlar üzerinde yerleşim göstermektedir. Bu yerleşim genellikle yumurtalık, tüpler gibi diğer üreme organları, karın boşluğu veya uzak organlarda olabilmektedir.
Oluşan doku, adet kanamasıyla olması gerektiği gibi vücuttan dışarı atılamadığı için çevredeki dokularda enflamasyon ve şişmeye sebep olabilmektedir. Ayrıca bu bölgede yara dokusu oluşumuna neden olarak lezyon ya da başka büyümelere neden olabilmektedir. Özellikle yumurtalıkların dahil olduğu olgularda kan, bulunduğu dokuların iç kısmına gömülerek kan birikimine ve bunun sonucunda çikolata kistlerinin oluşumuna sebep olabilmektedir. Endometriozis hastalığı sıklıkla 20-44 yaşlarındaki kadınlarda görülebilir. Endometriomalar menopoz sonrası kadınlarda daha az sıklıkta görülür ki, bunun nedeni menopozda östrojen oluşumunun olmamasıdır.
KISIRLIĞIN SEBEBİ ENDOMETRİOZİS OLABİLİR
Endometriozis hastalığı, kadınlarda %30 ile %50 oranında kısırlık sorununa neden olabilir. Hamileliğin oluşabilmesi için tüp doğrultusunda ilerleyen yumurta hücresinin bir sperm tarafından döllenerek, rahim duvarına yerleşmesi gerekir. Ancak endometriozis hastalığında, rahmin dışına yayılmış hastalıklı dokular tüplere ve yumurtalığa zarar vererek infertiliteye yani kısırlığa neden olabilir. Bu nedenle çocuk sahibi olmak isteyen anne adaylarının erken tedavisi çok önemlidir.Endometriozisin kalıcı bir tedavisi bulunmuyor. Bunun nedeni ise hangi tedavi yapılırsa yapılsın bireysel farklılıklar göstermekle birlikte, endometriozisin 2 yıllık tekrarlama sıklığının %20 dolayında olması ve süre uzadıkça riskin artmasıdır. İlaç tedavisi veya cerrahi yöntem gibi tedavilerin amacı, şiddetli ağrıyı gidermek ve varsa infertiliteyi (kısırlık) ortadan kaldırıp kadının hamile kalmasını sağlamaktır. Hangi tedavinin uygulanacağına ise hastalığın şiddeti, neden olduğu sorunlar ve hastanın diğer özelliklerine bakılarak karar verilir.
ÇİKOLATA KİSTİ (ENDOMETRİOMA) AMELİYATI
Genel olarak kapalı yani laparoskopik veya robotik cerrahi yöntemleriyle ameliyat yapılmaktadır. Hem sonuçları hem de hasta rahatlığı yönünden bu yöntemler daha yaygın olarak tercih edilir. Ameliyat sırasında çikolata kistleri yumurtalıklara zarar vermeyecek şekilde çıkarılır, yapışıklıklar açılır ve diğer endometriozis odaklarının tedavisi sağlanır. Ameliyat, yumurtalık kapasitesine zarar verilmemesi amacı ile mümkün olduğunca atravmatik yöntemler kullanılarak yapılır. Endometriozisin tedavisi alanında uzman bir cerrahtan kişiye özel bilgi alınması gerekmektedir.
