Aort damarı yırtılması, Doğan Cüceloğlu'nun vefat sebebi nedeniyle tekrar gündeme geldi. Bazen hiçbir belirti vermeden kesecikler oluşabilirken özellikle yüksek tansiyon hastalarında daha sık görülmektedir. Bazen de ani travma nedeniyle yaşanabilecek olan aort damarı yırtılması iki şekilde görülmekte olup hastalığın teşhisi ise oldukça önemlidir. Belirtileri diğer hastalıklar ile karşılaştırılan aort damarı yırtılması hakkında detaylı bilgiler!
Aort damarı yırtılması nasıl olur?
Aort yırtılması iki şekilde olur. Aort denen ve kalpten çıkıp tüm vücuda kan taşıyan damarın duvarları arasında oluşan fakat damar dışına patlamayan yırtık ki bu durum acil ameliyat gerektirir. Bir diğeri şekli ise aort ana damarının duvarının tamamen patlayarak, kanın dışarı(göğüs içine, karın içine) çıkmasıdır. Bu durumda hastaneye dahi yetişilemez, ölüm ani olur. Bu nedenle çoğu zaman ölüm nedeni de bilinmez ve kalp krizi gibi değerlendirilir. Bunu ancak ön tetkiklerle fark edilir ve patlamadan ameliyata alınır.
Aniden gelişen sırt ağrısı veya göğüs bölgesinde ağrı ile karakterize olan aort diseksiyonu; kalp krizi, çoklu organ yetmezliği ve hatta ölümle sonuçlanabilecek kadar ciddi sonuçlar doğurabilir. Aort diseksiyonu, aort damarının farklı sebeplerle yırtılması ve duvar içine kan dolmasıyla oluşur. Aort yırtılması olarak tanımlanan sendromda ise yaşanan durum şu şekilde özetlenebilir :kanın akmakta olduğu ilk katmandan kendisine bir başka yol bularak ikinci katmana sızması ve akış ile birlikte katmanları birbirinden ayırmasıdır. Kanın bulduğu yeni yolda hızlı bir şekilde akmasıyla, damar yırtılır.
Aort damarı tam olarak nerede?
Aort, insan vücudundaki en büyük arterdir. Sol ventrikülden çıkar ve karnın aşağısına doğru uzanır ve sonra daha küçük damarlara dallanır. Aort oksijenlenmiş kanı tüm vücut parçalarına sistemik dolaşımla ulaştırır. Aort damarı kalpten çıkan, vücudun en büyük atar damarıdır. Atardamardır çünkü içinde temiz kan taşır. Temiz kan demek içinde oksijeni en fazla olan kan taşıyan damar demektir. Aort damarı kalbin sol karıncığından yani sol ventrikülünden çıkar. Aortun ana görevi, akciğerlerde temizlenip kalbe dönen temiz kanı vücuda taşımaktır.
Aort yırtılması belirtileri nedir?
Aort yırtılmasının en önemli belirtisi ani gelişen göğüs ağrısıdır. Ağrı öylesine şiddetlidir ki hastalar, iç organlarının yırtıldığı hissine kapıldıklarını ifade ederler. Ağrı ilk olarak yırtığın başladığı yerde hissedilir ve yırtık ilerledikçe aynı doğrultuda yayılır.
Aort damarı yırtılması ameliyatı kaç saat sürer?
Üç farklı seansta yapılması gereken ağır cerrahi müdahale aynı hasta üzerinde ve tek seansta yapılması zorunluluğu doğuyor. Dolayısıyla son derece uzun bir ameliyattır. Çoğu zaman 5-6 saat bazen de daha uzun sürebiliyor. Tedavi konusunda tek seçenek cerrahi yöntemlerdir; fakat cerrahi tedavi, oluşan yırtılmanın hastayı ani yüksek volümde kan kaybı ile şok tablosuna sokmasından, hayati organları da etkilemesinden dolayı yine çok yüksek risk içermektedir.
Tedavisi nasıl yapılır ?
Aort yırtılması durumunda, hasta bir an önce ameliyata alınmalı ve yırtılmış olan damarın yapay bir damar ile, yani sentetik suni damarlarla değiştirilmesi gerekir. Erken müdahale bu vakalarda hayat kurtarırken, en küçük bir gecikme ve erteleme durumunda ölümle sonuçlanabilir. Aynı zamanda hastaya sürekli kan verilmesi de gerektiğinden, olabildiğince kan tedarikinin sağlanması gerekir.
Aort diseksiyonunda, bölge de tedavi yönteminde etkili rol oynar. Bazı vakalarda, cerrahi müdahaleye gerek kalmadan da ilaçla tedavi yapılabilir.
