Karaciğer vücudun en büyük iç organı olup, en önemli organlardan biridir. Zira, pek çoğu hayati fonksiyona sahip 400'den fazla görevi vardır ve metabolizmanın beynidir. İnsanın yediklerini vücudun kullanabileceği besin maddelerine çevirdiği gibi; kan pıhtılaştırıcı faktörleri, enzimleri ve diğer proteinleri de üretir. Öte yandan, vücudunuza zararlı olabilecek ilaç ve alkol gibi toksik maddeleri temizler. Bu açından, bu denli önem arz eden organın sağlığı da oldukça önemlidir.
KARACİĞER YETMEZLİĞİ NEDİR?
Karaciğer yetmezliği, insan vücudunun en büyük iç organının işlev görmediği zamanda ortaya çıkar. Öyle ki, karaciğerin büyük bir kısmı, çeşitli nedenlere bağlı olarak hasar görürse bu rahatsızlıkla karşı karşıya kalınır.
Karaciğer yetmezliği, akut veya kronik kaynaklı olmak üzere ikiye ayrılır. Akut ve kronik karaciğer iflaslarının ikisi de; proteinleri sağlayan ve toksinlerin dolaşımını sağlayan karaciğer hücrelerine zarar verir. Hızlı tedavi gerektirir.
AKUT KARACİĞER YETMEZLİĞİ
AKUT karaciğer yetmezliği, son derece hızlı şekilde gerçekleşir. Öyle ki, kişi, karaciğer hastalığına sahip olmasa bile bu rahatsızlıkla karşı karşıya kalabilir. Hepatitler, ilaçlar ve mantar zehirlenmesi başta olmak üzere pek çok sebebi olan bu durumda dolaşımda bulunan toksinler karaciğer hücrelerine zarar verir.
KRONİK KARACİĞER YETMEZLİĞİ
Kronik karaciğer yetmezliği ise, diğer türüne oranla daha yavaş meydana gelir. Semptomları ilk başlarda hissedilmez; ilerleyen evrelerde tespit edilir. Bu süreç, aylar, hatta yıllar alır. Temelinde, uzun süreli alkol kullanımı kaynaklı sirozun sonucunda gelişir. Siroz, sağlıklı karaciğer dokusuna hasar verdiği zaman ortaya çıkar. Bu rahatsızlık sırasında, karaciğer iltihaplanır.
KARACİĞER YETMEZLİĞİ NEDENLERİ
Karaciğer yetmezliği nedenleri de diğer birçok hastalık nedeni gibi çeşitlidir. Başlıca karaciğer yetmezliği nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
KARACİĞER YETMEZLİĞİ BELİRTİLERİ
Karaciğer yetmezliği, erken dönemlerde genelde herhangi bir belirti vermez. Erken evre karaciğer yetmezliği belirtileri şu şekildedir;
Hastalığın ilerlemesine bağlı olarak, ileri evre karaciğer yetmezliği belirtileri şu şekilde kendisini gösterir;
KARACİĞER YETMEZLİĞİ TEDAVİSİ
Kronik karaciğer yetmezliği olan siroz ilerleyici bir hastalıktır. Hastalık tedavi edilemezken meydana gelen hasar bazı tedavilerle durdurulabilir veya yavaşlatılabilir. Karaciğerin işlevlerini değerlendirmek amacı ile çeşitli biyokimyasal testler yapılır. Ayrıca ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi veya MR gibi görüntüleme yöntemleri ile karaciğerin yapısı ve damarları incelenir.
Siroz tanısını kesinleştirmek için bazen biyopsi dahi yapılabilir. Modern tıbbın imkanları ile tedavi edilemeyen durumlarda karaciğer nakli ile görevini yapamayan organın yeni bir karaciğer ile değiştirilmesi zorunludur. Günümüzde medikal ve cerrahi tedavilerin ilerlemesi ile karaciğer nakli zamanında yapılırsa yüzde 80-90 başarı oranı ile yapılmaktadır.
Akut karaciğer yetmezliğinin tedavisinde de unutulmaması gereken en önemli şey tedavi planlamasında zamanın önemidir. Bu hastalar teşhis konulduktan sonra mutlaka karaciğer nakli yapılabilecek bir merkeze sevk edilmelidir.
KARACİĞER YETMEZLİĞİ ÖLDÜRÜR MÜ?
Gerek kronik gerekse akut karaciğer yetmezliği hastalıkları, diğer başka hastalıkları tetikleyebilir. Her iki hastalıkta da erken dönem tedavide kurtulma ihtimali oldukça yüksektir.
KARACİĞER YETMEZLİĞİ YAŞAM SÜRESİ
Karaciğer yetmezliği yaşam süresi konusunda net bir bilgi vermek mümkün değildir. Öyle ki, erken teşhis, tedavi yöntemleri, fiziksel ve psikolojik durum gibi birçok faktör bu durum üzerinde etkilidir.
Unutulmamalıdır ki, erken teşhis ve doğru tedavi ile karaciğer yetmezliği yaşam süresi arasında doğru bir orantı vardır.
