Son zamanlarda karşımıza sıklıkla çıkan ALS hastalığı gündemin en çok merak ettiği hastalık türünden biridir. Kasları kontrol eden sinir sisteminin zayıflaması sonucunda oluşan hastalığın belirtileri, nedeni ve tedavi yöntemleri merak ediliyor. Şu anda tedavisi mümkün olmayan Amyotrofik lateral skleroz yani ALS; kaslardaki zayıflık ellerde ya da bacaklarda, ağız-yutak bölgesinde ya da dilde başladığı ve ilerleyerek yayılmasıyla bilinir. Buna göre; ALS hastalığı nedir, neden olur? ALS hastalığı belirtileri nelerdir, kimlerde görülür?
Kaslardaki sinir hücrelerinin zayıflaması sonucunda meydana gelen hastalığı Amyotrofik lateral skleroz ALS hastalığı denir. Motor nöronlar denilen sinir hücrelerinin zayıflamasıyla kendini gösteren ALS hastalığı belirtileri arasında ağır objeleri kaldırmada zorluk, çabuk yorulma, solunum güçlüğü yer alır.
İşte ALS hastalığı hakkında merak edilenler…
Amyotrofik lateral skleroz (ALS), aynı zamanda motor nöron hastalığı olarak da anılan, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin (nöronlar) kaybından ileri gelen bir hastalıktır.
Hastalık, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin (nöronların) kaybından ileri gelir. Bu hücrelerin kaybı kaslarda güçsüzlük ve erimeye (atrofi) yol açar. Ayrıca erken ya da geç hareketin birinci nöronu da hastalanır. Zihinsel fonksiyonlar ve bellek ise bozulmaz.
Hastalığın tamamen yok edilmesini sağlayan ve tam şifa şansı tanıyan bir tedavi henüz bulunmamaktadır. Ancak bu hastalık üzerine yoğun araştırmalar yapılmakta olduğundan sürekli yeni tedavilerin bulunma olasılığı vardır. ALS hastalığında hastalığın ilerlemesi üzerine etkili olduğu bilinen riluzol isimli ilaç kullanılır. Bu ilacın hastalıktaki kas gücü kaybını önemli bir miktar yavaşlattığı yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Hastalığın tedavisi için edaravone isimli ilaç da geçen sene ABD'de kullanım için onaylanmıştır.
Bu ilaçlar dışında ALS hastalığında sık görülen solunum sıkıntıları için önerilebilecek tedaviler bulunmaktadır. Özellikle gece yaşanan solunum azalması hastaların hayat kalitesini olumsuz etkileyebileceğinden erken dönemde önlem alınması önerilir. Hastalığın ilerleyen evrelerinde yutma güçlüğü, kas erimesi, soluk almada güçlük gibi durumlar için de özel tedaviler gerekebilir.
Hastalık, vakaların %5 ila 10'unda kalıtım yoluyla ebeveynlerden aktarılırken, diğerlerinin bilinen bir nedeni bulunamamaktadır. Bu grup hastalardaki olası nedenler;
Gen mutasyonu
Kimyasal dengesizlik.
Düzensiz bağışıklık yanıtı.
Proteinlerin anormal birikimi.
ALS hastalığı belirtileri arasında kaslardaki zayıflık ellerde ya da bacaklarda, ağız-yutak bölgesinde ya da dilde başlayabilir ve sürekli ilerleyerek yayılması dikkat çeker.
Yürürken tökezleme,
Eşyaları taşımada güçlük,
Konuşmada bozulma,
Yutma problemleri,
Kaslarda kramplar ve sertlik,
Başı dik tutmada güçlük çekme şekilde sıralanabilir.
ALS ilk başlarda sadece bir eli etkileyebilir. Ya da sadece bir bacağınızda sorun yaşayabilirsiniz, bu da düz bir çizgide yürümeyi zorlaştırır. Zamanla, kontrol ettiğiniz kasların neredeyse tamamı hastalıktan etkisine girer. Kalp ve mesane kasları gibi bazı organlar ise tamamen sağlıklı kalır.
ALS kötüleştikçe, daha fazla kasta hastalık belirtileri görülmeye başlar. Hastalığın daha ileri belirtileri arasında:
Kaslarda ileri derecede güçsüzlük,
Kas kütlesinde azalma,
Çiğneme ve yutma problemlerinde artış gibi belirtiler bulunur.