Bağışıklık sistemi, vücudunuzun doğal savunma sistemi. Vücudunuzu dışarıdan gelen zararlı uyaranlara veya bedenimizde doğru çalışmayan yapılara karşı korumak için birbirine bağlanan karmaşık bir hücre, doku ve organ ağından oluşuyor. Bizi hasta etme potansiyeline sahip bakteri, virüs, parazit, mantarlar gibi patojenlerin yanı sıra çevresel kimyasallar, sağlıksız gıdalar da bu grubun içine girebilir. Onlar yaşamımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır; evlerimizde, ofislerimizde, trafikte, günlük besleme süreçlerimizde ve hatta uyku dönemimde bile bu etmenlere maruz kalabiliriz.
SAĞLIKLI BİR BAĞIŞIKLIK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Sağlıklı bir bağışıklık sistemi bizi ilk önce zararlı maddelerin vücuda girmesini engelleyen bir bariyer oluşturarak korur. Bağışıklık sistemi olası risklerde beyaz kan hücreleri ile yabancı maddelere saldıran ve tahrip eden birçok kimyasal ve protein üretir. Antijeni bulmaya ve çoğalmadan önce ondan kurtulmaya çalışırlar. Bunu başaramazsa, zararlı maddeler çoğaldıkça onları yok etmek için bağışıklık yanıtları daha da fazla artış gösteriyor.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİN ZAYIFLADIĞINI GÖSTEREN DURUMLAR
Bağışıklık sistemi milyonlarca farklı antijeni tanıyabilir. Neredeyse hepsini ortadan kaldırmak için gerekenleri üretebilecek altyapıya sahip. Düzgün çalıştığında, bu ayrıntılı savunma sistemi, kanserden soğuk algınlığına kadar değişen sağlık sorunlarına karşı koruma sağlayabilir. Bağışıklık sistemi bu "istilacılara" karşı savaşmaya başladığında, vücudumuzda bir reaksiyon ortaya çıkıyor. Bu reaksiyon bazen halsizlik, ateş gibi enfeksiyon şeklinde bazen de alerji tablosu olarak görülebilir. Sağlıklı beslenmemek, hareketsiz olmak, yeterince kaliteli uyumamak ve kronik stres altında olmak, zayıf bir bağışıklık sistemine katkıda bulunabilir. Bağışıklık sisteminiz tükendiğinde, bakteri, virüs veya toksinler vücutta hastalığa neden olur.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ NASIL GÜÇLENDİRİLİR?
Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek ve uygulamak bizlere kaliteli ve sağlıklı bir yaşamın kapılarını açabilir. Hareketsiz bir yaşam, masa başı çalışma sizi sadece halsiz hissettirmekle kalmaz, aynı zamanda bağışıklık sisteminde durgunluğa neden olabilir. Düzenli egzersiz yapan bireylerde kaslardan çıkan olumlu uyarılar ile bağışıklık sistemini güçlü bir hale getiriyor. Egzersiz daha iyi fonksiyon gösteren beyaz kan hücrelerine sahip olmaya yardımcı olur. Ayrıca, egzersiz ile morfinden 30 kat daha güçlü bir ağrı kesici olan ve mutluluk hormonlarından birisi olarak adlandırılan endorfin salınımı artıyor. Bunlar beyni olumlu yönde etkileyen doğal hormonlar. Acıyı hafifletiyor ve rahatlama ve iyi hissetme duygusunu artırıyor. Egzersiz, stresi daha rahat yönetmenize ve daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir, bu da bağışıklık sistemini güçlendiren bir faktör.
Bağışıklık sisteminizin iyi çalışması için doğru beslenme gereklidir. Sağlıksız gıdalarla beslenme sadece kilo almanıza neden olmaz, aynı zamanda sizi enfeksiyonlara yatkınlaştırabilir. Ayrıca, fazla kilolu olmak, bağışıklık sisteminizi de aşağıya çekebilecek bir takım sağlık problemleriyle ilişkilidir. Bağışıklık sistemi zayıfladığında alkol ve şekerden uzak durmalısınız. Çünkü sağlıksız bakteriler özellikle şeker yoğunluğu fazla olduğunda aktive olurlar.
BAĞIRSAKLARIN ÖNEMLİ BİR ROLÜ VAR
Vücudumuzda bağışıklık sisteminin en aktif olarak bulunduğu yer bağırsaklar. Bağırsaklarımızın içinde yer alan doğumdan itibaren bizimle olan "dost bakterilere" flora adı veriliyor. Ve bu bakterilerin sağlıklı yoğunluğu, bağırsakları yöneten sinir sistemi ile birlikte geniş bir yüzey alanı oluşturarak bağışıklık sisteminin en güçlü yapısını oluşturuyor. Beslenme yanlışlıkları, gıda duyarlılıkları, sık antibiyotik-ağrı kesici kullanımı, çevresel ve kimyasal zararlı maddeler bağırsak florasın da değişime neden olarak bağışıklık sisteminde zayıflamaya neden olabilir.
RENKLİ MEYVELER TÜKETİN
Öte yandan, antioksidan vitaminlerden zengin bir diyet enfeksiyona karşı direnci artırabilir. Koyu renkli gıdaları tüketin: Koyu yeşil, kırmızı, sarı ve turuncu meyvelerin ve sebzelerin antioksidan içerikleri yüksektir. Meyveleri, narenciye, kivi, elmalar, kırmızı üzüm, lahana, soğan, ıspanak, tatlı patates ve renkli havuçlar bağışıklık sisteminizi destekler.
Diğer bağışıklık artırıcı gıdalar arasında antiviral ve antibiyotik özelliklere sahip olabilen taze sarımsak, zencefil, zerdeçal, karabiber, kekik gibi baharatlar ve eski usul tavuk çorbası bulunur. Araştırmalar, soğuk algınlığı veya grip hastalığına yakalanırsanız, tavuk çorbasının iltihapları hafifletebileceğini ve daha hızlı iyileşmenize yardımcı olabileceğini gösteriyor.
UYKU DÜZENİ ÖNEMLİ
Uyku gece aktif durumda olan onarım ve yenileme sağlayan hormonların yoğun çalıştığı bir dönem. Sağlıklı bir uyku bağışıklık sistemi ve hücre yenilenmesine yardımcı olur. Uykusuzluk, sadece yorgunluğa neden olmaz, aynı zamanda soğuk algınlığı, grip ve diğer enfeksiyonlar da dahil olmak üzere hastalıklara karşı savunmasız bırakır. Uzun süreli, kalitesiz uyku da obezite ve diyabet de dahil olmak üzere diğer sağlık problemleri riskini artmasına neden olabilir. Bedenin, kendi kendini iyileştirme aracı olarak uykuyu kullanır. Yeterince uyunmadığında iyileşme hızı düşer. Antioksidanlar gibi uyku da oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olur ve bu da hücrelerin zayıflamasını ve zarar görmesini önler.
STRES BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ SAVUNMASIZ BIRAKIR
Vücut sürekli stres altındayken, soğuk algınlığından daha şiddetli hastalıklara kadar savunmasız hale gelebilir. Günlük yaşamda maruz kaldığımız kısa süreli stresler vücudumuzun adaptasyonu için gerekli. Ancak düşük seviyeli de olsa sürekli stres altında olmak, kortizol ve adrenalin gibi sabit bir stres hormonu üretiminin artmasına ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabiliyor. Kronik stresin kalp-damar hastalıkları, yaşam kalitesinde bozulma ve mental sağlık açısından riskleri iyi biliniyor. Kronik stresin gizli yönü bağışıklık sistemindeki beyaz kan hücrelerinin işlevi üzerinde de etkisi yüksek. Bu etki ile romatizmal hastalıklara, kronik ağrı tablolarına ve fibromyalji gibi yaygın sorunlara neden olabiliyor. Yaşam tarzı değişiklikleri, egzersiz, meditasyon gibi yöntemlerle kronik stres kontrol altına alınabilir.
Yakın arkadaşlıklar ve duygusal güçlü destek sistemleri kişilerde güven duygusunun arttığı ve bunun da bağışıklık sitemine katkıda bulunduğu bilinmektedir.
