Tiroid bezinin az çalışması olan hipotiroidi gebeliği zorlaştırırken, çok çalışması anlamına gelen hipertiroidi ise erken doğuma, hatta gebelik kayıplarına dahi yol açabilir. Liv Hospital Tiroid Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Serkan Teksöz, gebelikte tiroidin nedenlerini anlattı...
Gebelikte tiroid fonksiyonlarında ne tür değişiklikler olur?
Gebelik sürecinde tiroid fonksiyon testler; gebelik testinde ölçülen, human koryonik gonadotropin (HCG) ve örstrojen hormonuna göre değişiklik gösterir. HCG, tiroidi zayıf bir şekilde uyarır ve gebeliğin ilk üç aylık döneminde dolaşımdaki yüksek HCG düzeyleri TSH düzeylerinde hafif düşüşe neden olabilir. Bu durumda, ilk üç aylık dönemde TSH hafif düşük olarak bulunur ve gebelik sürecinin devamıyla normal düzeylerine geri döner. Östrojen, kanda tiroid hormonunu bağlayan protein miktarını artırır. Kanda tiroid hormonlarının yüzde 99'u bu proteinlere bağlı olduğundan kanda total tiroid hormon miktarı artar.
GUATR DA GÖRÜLEBİLİR
Tiroid büyür mü? Tiroid bezinin boyutu artabilir. Ancak gebelikle ilişkili guatr, dünyanın iyot eksikliği olan bölgelerinde daha sıklıkla ortaya çıkar. Eğer çok sensitif görüntüleme yöntemleri (ultrasonografi) kullanılırsa, bazı kadınlarda tiroid hacmi artışının saptanması mümkündür.
Annenin tiroid fonksiyonlarından bebek etkilenir mi?
Gebeliğin ilk 10-12 haftasında, bebek tiroid hormon üretimi açısından tamamen anneye bağımlıdır. İlk üç aylık dönemin sonunda, bebeğin tiroid bezi kendi tiroid hormonlarını üretmeye başlar. Ancak bebek, yeterli miktarda iyot alımı açısından anneye bağımlı kalır.
Neden gebelikte hipertiroidi görülür?
En sık nedeni Graves hastalığıdır. Hipertiroidinin diğer sık nedenlerine ek olarak, sabah bulantısının ağır formunda görülen çok yüksek HCG düzeyleri, geçici hipertiroidiye neden olabilir.
Hipertiroidi, annede hangi risklere yol açar?
Hipertiroidiyle ilişkili klasik belirtilerin yanı sıra annede hipertiroidinin yetersiz tedavi edilmesi, erken doğum ve preeklampsi gibi ciddi komplikasyonlarla sonuçlanabilir.
NASIL BİR TEDAVİ UYGULANIR?
Hafif hipertiroidi, anne ve bebek iyi olduğu sürece genellikle tedavisiz olarak yakından izlenir.
Tedavi gerektirecek kadar ağır olduğu durumlarda, tercih edilen tedavi anti-tiroid ilaçlardır.
Tedavinin hedefi; anti-tiroid ilacın en az dozuyla, annenin serbest T3 ve serbest T4 düzeylerini yüksek-normal aralıkta tutmaktır. Annede hipotiroidi gelişiminden de kaçınılmalı ve yakından izlenmelidir.
Gebe hastalarda tiroid bezinin cerrahi olarak çıkarılması, hem cerrahinin, hem de anestezinin anne ve bebeğe risk oluşturması dolayısıyla nadiren önerilir.
Radyoaktif iyot, plasentadan geçerek bebeğin tiroid bezi tarafından tutulduğu için gebelikte kullanımı yasaktır.
