Karaciğer yağlanması, birden çok nedene bağlı olarak karaciğer aşırı yağ toplanması neticesinde kendisini gösteren bir hastalıktır. Karaciğerin triaçilgliserol senteziyle VLDL dengesizliğinin ortaya çıkmasıyla kendisini gösterir. Sağlıklı bir kişinin karaciğerinde az miktarda yağ bulunması normaldir. Bu da, organın görevlerini tam olarak yerine getirmesini sağlar. Yoğun alkol ve sigara kullanımı, yetersiz aktivite ve sağlıksız beslenme başta olmak üzere çeşitli nedenlere bağlı olarak karaciğerde yağlanma miktarı artış gösterir ve bu da rahatsızlığa sebebiyet verir. Toplumdaki artık her 4-5 kişiden birinde karaciğer yağlanması görülmektedir.
KARACİĞER YAĞLANMASI NEDİR?
Karaciğer yağlanması, dünya genelinde en çok görülen hastalıklardan birisidir. Karaciğer hücrelerinde normalin üzerinde bir miktarda yağ birikmesi neticesinde görülen bu rahatsızlık, organ fonksiyonlarında azalma meydana gelmesine sebep olur. Karaciğer kanseri ve siroza kadar ciddi hastalıkların oluşmasına yol açabilir.
KARACİĞER YAĞLANMASI NASIL OLUR?
Karaciğerdeki lipidlerin %75'i fosfolipid, %25'i ise triaçilgliseroldür. Triaçilgliseroller normal durumda karaciğerde birikmez. Ancak vücutta önemli bazı bozukluklar nedeniyle karaciğerde lipid birikir. Karaciğerdeki total lipid miktarı, karaciğerdeki emilme lipidlerinin ve karaciğerdeki bizzat karbohidrat ve proteinlerin parçalanması sonucu oluşan asetil koenzim A'nın lipidlere dönüşümü ve yağ asitlerinin yağ deposundan karaciğere gönderilmesiyle artar. Nötral yağlar karaciğerden kana, yağ dokularına lipoprotein şeklinde taşınmasıyla ve yağ asitlerinin karaciğerde yıkılmasıyla azalır.
Fazla yağ yenmesi, karbohidratlardan aşırı yağ yapımı, karaciğerden depolara az yağ gitmesi, açlık ve diyabette karaciğerin yağ sarfiyatının azalmasıyla aşırı alkol alımında ve ayrıca karbon tetraklorür (CCl4), kurşun (Pb), kloroform (CHCl3), arsenik (As) ve fosfor (P) zehirlenmelerinde karaciğerde yağlanma meydana gelir. Lipoproteinlerin yapısında bulunan fosfolipidlerin yapımının azalması da karaciğer yağlanmasına neden olur.
KARACİĞER YAĞLANMASI BELİRTİLERİ
Karaciğer yağlanması belirtileri, yağlanmanın organda artış göstermesine paralel olarak görülür. Erken evrende net bir belirti olmamakla beraber; karaciğerdeki yağlanmanın artması neticesinde karın bölgesinin sağ üst kısmında basınç hissedilir. Genel anlamıyla karaciğer yağlanması belirtileri ise şu şekildedir;
KARACİĞER YAĞLANMASI NEDEN OLUR?
Karaciğerin aşırı yağlanmasına giden süreç, kısa bir zaman içerisinde gerçekleşmez. Öyle ki, gündelik yaşam içerisinde birçok faktör karaciğer yağlanması nedenleri arasında sayılabilir. Başlıca karaciğer yağlanması nedenleri şu şekildedir;
KARACİĞER YAĞLANMASI TEDAVİSİ İLE BU HASTALIK NASIL ÖNLENİR?
Alkol dışı karaciğer yağlanması tedavisi sürecinde bugüne kadar kullanılan ilaçlarda kesin bir fayda elde edilememiştir. Tedavinin esasları; yaşam tarzı değişikliği, egzersiz, diyetteki yağ miktarının azaltılmasıdır.
Hızlı kilo vermek de karaciğer yağlanmasına yol açar.
Karaciğer yağlanmasında hastalar kilo verdiğinde karaciğerdeki iltihaplanma/yangı ve büyüme geriler. Ancak kilo verme konusunda en önemli konulardan birisi de hızlı kilo vermekten kaçınılmasıdır. Haftada 1 kg verecek şekilde plan yapılmalıdır. Daha hızlı kilo vermek de kendi başına karaciğer yağlanması yapabilir. Bu nedenle şok diyetlerden, aşırı açlık öneren diyetlerden mutlaka uzak durulmalıdır.
Ayrıca hayvansal yağlardan, sakatat, yağlı et, tavuk derisi gibi gıdalardan kaçınılmalı, sebze, meyve, beyaz et ve lifli gıdalar tüketilmelidir.
