NEDİR?
Akciğerin hücrelerinin çeşitli kanser yapıcı maddelere (sigara, hava kirliliği, radon gazı gibi) uzun süre maruz kalması sonucu gelişen kanserlerdir. Geç bulgu verir, hastaların %75'inde hastalık ileri evreye geldiğinde tanı konabilir.
AKCİĞER KANSERİNİN NEDENLERİ?
Sigara (pasif içicilik dahil) en büyük sebeptir (%90). Bunun yanında hava kirliliği, kömür dumanı, asbest maruziyeti, topraktaki radon gazı da akciğer kanserine neden olan faktörler arasındadır. Bazı hastalarda, ailesel öyküsü olanlarda daha yüksek oranda görülebilmektedir.
NASIL TESPİT EDİLİR?
Hastada şikayetler olduğunda büyük olasılıkla hastalık erken dönemi geçmiş durumdadır. Ailesel öyküsü olanlar, sigara içenler, hava kirliliğine sürekli maruz kalanlar, yüksek stres altında çalışanlar, kronik beslenme ve uyku düzensizliği olanlar mutlaka bir uzman doktor tarafından genç yaşlardan itibaren takip edilmelidirler. Risk gruplarında, en iyi takip yıllık "Düşük Doz Akciğer Tomografisi" ile yapılmalıdır.
AKCİĞER KANSERİNİN İLK BELİRTİLERİ?
Erken dönemlerde pek şikayet yapmaz. Genellikle daha ileri evrelerde kilo kaybı, göğüs ağrısı, yan ve sırt ağrısı, kan tükürme gibi şikayetlerle hastalar başvurabilir.
AKCİĞER KANSERİ EVRELEME?
Klinik evreleme hastanın detaylı muayenesi, detaylı tetkikler ile yapılır (akciğer filmi, tomografi, MR ve PET/BT ileri tomografi, Kemik sintigrafisi, SFT – Solunum fonksiyon testi, ve diğer). İlk üç evre erken dönemdir (cerrahi ön planda uygulanır). Evre 3B ve 4, ileri evredir; çoğunlukla cerrahi dışı Kemoterapi, Radyoterapi ve/veya İmmünoterapi ile tedavi edilirler. 3B akciğer kanseri? İleri evre, metastaz da yapmış safhadır. Hedefe yönelik tedaviler, İmmünoterapi, Kemoradyoterapi gibi güncel tedavilerle sağ kalım oranları artış göstermektedir.
AKCİĞER KANSERİ AŞISI?
Küba aşısı ileri evre KHDAK (Küçük hücreli dışı Akciğer Kanseri) olanlarda sağ kalım avantajı sağlamaktadır.
AKILLI İLAÇ?
Hedefe yönelik (sadece kanser hücrelerini hedef alan) ajanlardır. Hedeflenebilen ana moleküler değişiklikler epidermal büyüme faktörü reseptörü (EGFR) mutasyonu, ALK translokasyonu ve ROS1 translokasyonudur.
AKCİĞER KANSERİ AMELİYATI
Erken evrede ilk 2 evrede öncelik cerrahidir (VATS kapalı ameliyat ile); Evre 3A'da önce neoadjuvan (Kemoradyoterapi) yapılıp kitle küçültüldükten sonra cerrahi yapılanlarda 5 yıl sağ kalım %40-50 civarındadır. Yakın takip çok önemlidir.
Akciğer kanserini önlemenin en iyi yolu SİGARA, E-SİGARA, NARGİLE kullanımının mutlaka sonlandırılmasıdır. ERKEN TEŞHİS ve YAKIN TAKİP de çok önemlidir.
