Aft ağız içinde görülen ağrılı ülserdir. Şiddetli bir ağrısı olan ve ağrı başladığı zaman insan hayatını zehir edebilecek boyutta acılar çektiren bu rahatsızlık ağız içindeki mukoza tabakası üstünde sınırlı yaralar halinde görülür. Kadınlarda daha çok görülen aft , bunun dışında ergenlikte ve ergenliği takip eden 4-5 yıl içerisinde daha sık görülür. Yaş ilerlediği müddette (normal sağlık koşullarında ) rahatsızlık görülmemeye veya daha az görülmeye başlar. Aftnin bulaşması için birden çok neden vardır. Bunlar kalıtımsal nedenler, çevre koşulları sinir, stres gibi pekçok nedenden olabilir. Özellikle ergenlik döneminde gençlerin kendi kimliğini bulmasıyla birlikte fevri bir kimliğe bürünmeleri duygu durumlarını kontrol edememeleri ve üniversite sınavları gibi stres ve baskı içeren şeylerin üst üste gelmesi nedeniyle aft hastalığı görülür.
AFTIN DİĞER NEDENLERİ
- Helicobacter Pylori: Bazı araştırmalar, peptik ülsere (mide ülseri) neden olan "helicobacter pylori" bakterisini, ağız içinde oluşan yaraların nedenleri arasında göstermektedir.
- Ülseratif Kolit: Kolon ve rektumun iç çeperinde ülserlere ve tahrişe neden olan "ülseratif kolit" ile kronik ve iltihabi bir bağırsak hastalığı olan "Crohn hastalığı" tekrar eden aftlara neden olabilir.
- Çölyak Hastalığı: Glüten intoleransı nedeniyle bağırsaklarda sorunlara yol açan çöyak hastalığı bazı vitamin ve minerallerin vücut tarafından emilmesine engel olarak aft yaralarına yol açabilir.
- Behçet Hastalığı: Göz iltihabı, genital bölgede oluşan yaralar ve aftlar Behçet hastalığının karakteristik belirtileri arasındadır.
- Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sisteminin zayıflatan hastalıklar ve enfeksiyonlar ağız içinde yaralara neden olabilir.
- Ağız Bakım Ürünleri: Sodyum lauril sülfat içeren diş macunu ve gargara sularının aft oluşumu riskini arttırdığı bilinmektedir. Bu ürünleri satın alırken ambalaj üzerindeki içindekiler bölümüne bakarak "sodium lauryl sulfate" içerip içermediğini öğrenebilirsiniz.
- Adet Dönemi: Adet dönemindeki hormon dalgalanmaları aft oluşumuna yol açabilir.
- Vitamin ve Mineral Eksiklikleri: B12 vitamini, folik asit, çinko ve demir eksikliği aftlara neden olabilir.
- Bazı Gıdalar: Acı baharatlar, portakal, greyfurt, limon gibi asitli bazı besinler ve çok sıcak yemekler ağız yaraları nedenleri arasındadır.
- Kırık Diş: Yanağınızı ısırmanıza neden olan kırık veya çarpık dişler ile ağzınıza tam olarak oturmamış dental uygulamalar (implant, kaplama..) aft riskini arttırır.
AFT NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Aft tedavisinde kullanılan yöntemler yaraların nedenine bağlı olarak farklılıklar gösterebilir. Ayrıca kullandığınız ağız bakım ürünleri değiştirmeniz ve tükettiğiniz gıdalarda değişiklik yapmanız gerekebilir. Aft tedavisi için evde kullanabileceğiniz bazı yöntemler var ancak bu yöntemleri bir süre kullanmanıza rağmen yaralar iyileşme göstermiyorsa kendi kendinizi tedavi yerine bir doktora giderek yardım almanız tavsiye edilir.
- Ağzınızı 250ml suyla karıştırdığınız yarım çay kaşığı tuzla çalkalayabilirsiniz
- Eczanelerde yara üstüne direk olarak sürülen ve yarayı uyuşturarak ağrıları hafifleten merhemler bulabilirsiniz
- Tıbbi tedavi yöntemleri ise aşağıdakilerin bir veya bir kaçını içerebilir;
- Lezyonlara gümüş nitrat uygulanması
- Yaraların kısa sürede geçmesini sağlayan reçeteli merhemler
- Özel, antiseptik içerikli ağız gargaraları
- Ağrılar şiddetliyse ağrı kesici kullanım
