Kurban Bayramı'nın sıcak yaz aylarına denk gelmesi hijyen açısından tehdit oluşturuyor ve bu konuda çok daha dikkatli olmak gerekiyor. Emsey Hospital Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Güler Delibalta, hijyen ile ilgili önemli bilgiler verdi… Yeni kesilen etlerin seri ve steril bir şekilde uygun koşullarda muhafaza edilememesi, bulaşıcı hastalık riskini artırmaktadır. Hijyen kurallarına uymadan uygunsuz ortamda yapılan kesimler; hayvanlarda görülen birçok bakteriyel, viral, paraziter ve mantar hastalıklarının direkt temas ile insanlara bulaşmasına neden olabilir. Bu nedenle, kesim sırasında ve sonrasında oluşabilecek enfeksiyon riskine karşı çok dikkat edilmelidir.
KESİM YERİ ÖNEMLİ
Bakteriler tehdit ediyor
Bakteriler, kendi başlarına hareket edemezler. Ancak et ve et ürünlerine bakterilerin bulaşması ve hava ısısının yüksekliği, bakterilerin çoğalmaları için son derece uygun bir ortamdır. Bu gibi uygun ortamlarda bakteriler hızla ürerler ve tek bir bakteriden yedi saat içinde 2 milyon, 12 saat içinde 1 milyar bakteri oluşabilir. Bu durum, hafif bir bakteri yüküne sahip bir etin iyi muhafaza edilmediği takdirde bir gece sonra insan sağlığı açısından son derece riskli bir durum oluşturabilmsine yol açar. Bu nedenle kesim, yüzüm ve eti parçalama işlemlerinin güneş görmeyen serin yerlerde yapılması, kesim sırasında kullanılan bıçak, satır gibi kesici aletlerin, kullanılan kapların ve kesim yapan kişilerin ellerinin steril olması oldukça önemlidir.
Bu belirtiler ciddi risk taşıyor
Çeşitli nedenlerle bakteri taşıyan etlere bulaşan mikroorganizmaların uygun olmayan koşullarda saklanma ve uygunsuz pişirilmesi sonucunda sindirim sistemine ulaşması, mikroorganizmaya bağlı toksinler aracılığıyla gıda zehirlenmesi ve çeşitli enfeksiyon hastalıklarını beraberinde getirir. Gıda zehirlenmesi, genellikle hafif geçirilse de bazen ölümcül de olabilen yaygın bir hastalıktır. Enfeksiyona yol açan en yaygın bakteri türleri Compylobacter, E. Coli ve Salmonella'dır. En yaygın görülen belirtiler ise kusma, karın ağrısı ve ishaldir. Sebebe bağlı olarak ateş, üşüme, baş ağrısı, kanlı dışkılama, dehidrasyon (bedenin çok fazla sıvı kaybetmesi), kas ağrıları, halsizlik ve bitkinlik de görülebilir.
Kurban kesiminde hijyen kuralları şöyledir:
Kesim yapan kişilerin sağlıklı ve temiz olması gerekir.
Kesim, yüzüm ve iç organların çıkarıldığı alet ve malzemeler ayrı olmalıdır.
Kesim alanları, her işlem sonrasında mutlaka yıkanıp dezenfekte edilmelidir.
Kesim yapan personel ile iç organların çıkarılması işlemi ve deri ile ilgili işlerle uğraşan personelin mutlaka ayrı olması gerekir. Ayrıca iç organlar, kanın akıtılmasından en geç yarım saat içinde çıkarılmalı, et parçalama alanından uzaklaştırılmalı ve kesinlikle açıkta bırakılmama
24 SAAT KURALINI ÖNEMSEYİN
Diyetisyen Kübra Öztürk, bayramda sağlıklı et tüketimi ile kurban etini sağlıklı pişirme ve saklamanın püf noktalarını anlattı:
Et, sindirimi zor olan bir besindir. Özellikle yeni kesilmiş hayvanların etindeki sertliğin geçmesi için 24 saat buzdolabında dinlendirilerek tüketilmesi önemlidir. Et; bu sürede ideal yumuşaklık ve lezzete ulaşacağı gibi, çiğnenmesi ve sonrasında sindirilmesi de kolaylaşacaktır. Aksi halde, etin katılığına bağlı olarak pişirme zorlukları ve tüketim sonrası sindirim sorunları ile karşılaşılmaktadır.
ÇÖZÜLEN ETİ TÜKETİN
Et, kolaylıkla bozulabilen bir besindir. Etin dondurulduktan sonra tekrar çözdürülmesi bazı mikroorganizmalar için üreme yeri oluşturur ve bu da sağlık açısından risklidir. Bu nedenle buzlukta saklanan et, buzdolabının alt kısmında çözdürülmeli ve çözülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır. Sağlıklı et pişirme ve saklama tüyoları:
Eti küçük parçalara ayırarak, temiz buzdolabı poşeti ile buzdolabının buzluk kısmında saklayın.
Etinizi daha sonra nasıl kullanacaksanız öyle saklayın. Eğer kıyma olarak kullanacaksanız, kıyma şeklinde; kuşbaşı kullanacaksanız, kuşbaşı şeklinde muhafaza edin.
Çok yüksek ısıda uzun süre pişirme ve kızartma yöntemlerinden uzak durun.
Az pişmiş ya da yanma derecesinde çok pişmiş etleri tercih etmeyin.
ETİN YANINDA MUTLAKA SEBZE DE OLSUN
Bayramlar; bütün ailenin bir araya geldiği, ikramların bol olduğu, akraba ziyaretlerinin yapıldığı günlerdir. Medipol Üniversitesi Esenler Hastanesi'nden Diyetisyen Miray Yıldırım, bayramı sağlıklı geçirebilmek için önerilerde bulundu...
Bayram sabahı kahvaltıda; tam tahıllı ekmek, peynir, zeytin, domates, salatalık yer almalı. Kavurma ya da diğer et ürünleri tüketmeyi öğleden sonraki ziyaretlere saklamak gerekir. Kahvaltıda börek-simit gibi başka karbonhidrat kaynakları da varsa, bunlardan küçük miktarlarda alıp ekmek hakkınızdan feragat etmeniz gerekiyor.
Eti hazırlarken içine kesinlikle kuyruk yağı, sıvı yağ gibi bir yağ eklemeyin. Etiniz zaten kendi yağında çok güzel kavrulacaktır. Kekik, karabiber, kimyon ve fesleğen gibi baharatlar ekleyerek etinizi tatlandırabilirsiniz. Eti kendi yağında pişirme dışında, haşlama ya da ızgara olarak hazırlayarak da tüketebilirsiniz.
Kırmızı et, önemli bir protein ve demir kaynağıdır. Bunlarla birlikte magnezyum, çinko, fosfor mineralleri, B12 ve B6 vitaminlerini de içerir. Ancak C vitamini içermediği için, demir emilimini artırmak için sebzelerle birlikte tüketilmelidir.
Et tüketiminin yanı sıra sakatat tüketimi de bayramda artmaktadır. Kolesterol ve kalp-damar hastalığı olanlar ya da riskini taşıyanlar, sakatat tüketiminden uzak durmalıdır.
Etin yanında az miktarda tahıl (bulgur gibi) ve bol salata bulunmalı, sıvı olarak ise meyve suyu ve asitli içecekler yerine ayran, yoğurt ya da cacık tercih edilmelidir. Sadece çok fazla et tüketmektense, bu şekilde besin çeşitliliği sağlamış oluruz.
Şerbetli tatlı tüketimi yerine daha çok sütlü tatlı tercih edilmelidir.
