Uzmanlara göre D vitamini; çocukların büyüme, gelişme ve kemik sağlığı için büyük önem taşıyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hilal Mocan, kış aylarında bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ve D vitamininin çocuk gelişimindeki önemini anlattı...
ÖKSÜRÜK VARSA...
Çocukların bağışıklık sistemini güçlendirip salgın hastalıklardan korunması için ne yapılmalı?
Kış ayları ile birlikte çocuklarda enfeksiyon hastalıklarında artış yaşanmaya başladı. Özellikle viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, bronşit, zatürre, bademcik iltihabı, orta kulak iltihabı, ishal ve kusmalarda artış gözlenmektedir. Türk ailelerinde çocuklarının ateşi çıkmadan doktora götürmemek gibi bir alışkanlık var. Ancak özellikle annelere bir önerim olacak: Çocuğun öksürüğü eğer nöbet şeklinde ise, kuru kuruysa, uykudan uyandırıyorsa; ateşi ve diğer belirtileri beklemeden mutlaka doktora başvurmalılar. Çünkü çocuğun muayenesi birçok ipucu verebilir. Erken teşhis ve erken tedavi çocuklar için her zaman öncelikli tercihimizdir.
DİŞ SAĞLIĞINI ETKİLİYOR
D vitaminini en çok güneşten karşıladığımızı biliyoruz. D vitamininin çocuklar için öneminden bahseder misiniz? D vitamininin çocukların gelişimine etkisi nedir?
D vitamini vücutta kalsiyum dengesini düzenler, kemik mineral yapısını oluşturur, bağışıklık sistemini güçlendirir. D vitamininin çocuklar üzerinde büyüme ve gelişmeden kemik ve diş sağlığına kadar birçok etkisi bulunur. Ancak kış mevsiminde okuldan eve gidip gelen çocuklar, yeterli derecede güneş ışığından yararlanamıyor. Günümüz çocukları teknoloji nedeniyle evde kapalı kalıyor, dışarıya çıkmıyor, çıksa da alışveriş merkezlerine gidiyor. D vitamini eksikliğinin bağışıklık sistemini zayıflattığını, hastalıklara karşı direncin düşmesine neden olduğunu hepimiz biliyoruz. Türkiye gibi 33. enlemin kuzeyinde kalan ülkelerde kışın güneş ışınları eğik gelir ve D vitamini sentezini sağlayan ışınlar ozon tabakasında absorbe edilerek etkisiz kalır. D vitamini sentezinin en çok sağlanabildiği 10.00-15.00 saatleri arasında bile güneşte yeterince kalınsa da kışın yeterli D vitamini sentezi yapılamadığından çocuklara özellikle kış aylarında D vitamini verilmesi uygundur.
FAZLA TAKVİYE VERİLMEMELİ
Çocuklarda D vitamini eksikliğine karşı alınacak önlemler nelerdir? Güneş, çocukların D vitamini ihtiyacını karşılar mı?
Çocukları günde 15-20 dakika güneşlendirmek uygundur. Ancak 10.00-15.00 arası D vitamini sentezlendiği akılda tutulmalı, 30 faktör üstünde güneş koruyucu kremlerin sentez sağlayan ışınların tamamına yakınından faydalanmayı engellediği akılda tutulmalıdır. Kış mevsiminde, Ekim-Nisan ayları arasında güneşe çıkılsa bile sentezin yapılamayacağı nedeniyle D vitamini takviyesi uygundur. D vitamini içeren balıklar (somon, ton, sardalya, makarel gibi yağlı balıklar), cod liver oil, yumurta sarısı, süt, brokoli, maydanoz; D vitamini yönünden zengin olmasına rağmen günlük D vitamini ihtiyacını karşılayamaz. Bu nedenle 1 yaşından küçük bebeklere günde 400 ünite, 1-18 yaş arası çocuklara günde 600 ünite D vitamini takviyesi önerilmektedir. Ancak bu takviyelerin doktor kontrolünde olması uygundur. Çünkü gereğinden fazla alınan D vitamini istenmeyen yan etkilere yol açabilir.
KAHVALTIDA 1 BARDAK SÜT VE 1 YUMURTA MUTLAKA YEMELİ
Kahvaltı çocukların büyüme ve gelişmesi için son derece önemli. Çocuklar kahvaltıda ne yemeli?
Çocuklara kahvaltı muhakkak yaptırılmalı ya da beslenme çantası hazırlanmalı. Bir çocuk 2 yaşından sonra her gün kahvaltıda bir bardak süt içmeli, bir yumurta ve yeşillik yemeli. Çocuklarımıza bu kültürü aşılamamız gerekiyor. Yumurta, süt, salatalık, domates, eğer çocuk maydanoz yiyebilecek kadar büyükse maydanozu çiğ yemeyi öğretmek gerekiyor. Yumurta çocuklar için anne sütünden sonraki en sağlıklı gıdadır. Domatesi de mevsiminde tüketmekte fayda var. Çocuklar kesinlikle yeşillik yemelidir. Ayrıca bir dilim tereyağlı ballı ekmek, zeytin, peynir, ceviz sağlıklı bir kahvaltının esaslarıdır.
HAMİLELİKTE EKSİKLİĞİ SEZARYANI ARTIRIYOR
Gebelikte D vitamininin önemi nedir?
Gebelikte D vitamini eksikliği preeklamsi riskini ve sezaryan doğum ihtiyacını artırabildiği gibi, doğumdan sonra gebelerin çocuklarında hışıltıyla giden rahatsızlıklara, diş çürüklerine daha fazla rastlanmaktadır. Yapılan çalışmalar bu annelerin yüzde 76'sında ve yeni doğan bebeklerinin yüzde 81'inde D vitamini düzeyinin 20 ng/Ml altında, yetersiz olduğunu göstermiştir. Gebelik sırasında, günde 600 ünite D vitamini içeren vitamin takviyeleri bile yeterli düzeyi sağlayamamaktadır. D vitamini eksikliği önemli bir sağlık sorunu olarak giderek artan oranlarda dikkati çekmektedir. Çocuklarımızı güneşten yararlandırmak, özellikle kış aylarında yeterli D vitamini takviyesi yapmak onların sağlıklı olmasına, büyüyüp gelişmelerine, bağışıklıklarının iyi olmasına yardım eder.
ÇOCUKLARDA D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NE GİBİ BELİRTİLER İLE ORTAYA ÇIKAR?
Çocuklarda büyüme ve gelişme etkilenebilir.
Ciddi bir metabolik kemik hastalığı olan raşitizm (rikets) ortaya çıkabilir.
Bebeklerde D vitamini eksikliğinde bağırsaktan kalsiyum emilimi azalıp kan kalsiyum düzeyi düşerse hipokalsemik havaleler olabilir.
Yorgunluk ve bitkinlik görülür.
Bağışıklık sistemi zayıflar, enfeksiyon sıklığı artar.
