Kronik hastalıklar, kişide güvensiz ve kaygılı hissetmeye yol açarken; kronik hastalığı olan bireylerin %25'inin psikolojiksorun yaşadığı belirtiliyor. Sorunun uzun süre devam etmesi halinde hastalık üzerinde de olumsuz etkiler oluşturacağını vurgulayan uzmanlar, hastalık ve psikolojik etkileri konusunda psiko-eğitimin önemine dikkat çekiyor.
Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Semra Baripoğlu, kronik hastalıkların bireyin yaşamını geri dönüşümsüz olarak değiştirdiğini belirterek hastalarda güvensizlik, tetikte olma ve artmış kaygının görülebildiğini söyledi. Ve kronik hastalığı olanların aile desteğine ihtiyaç duyduğunu dile getirdi.
BELİRSİZLİK, KAYGIYI ARTIRIYOR
Yrd. Doç. Dr. Baripoğlu, "Kronik hastalıklarda ne hastalık ne de sonuçları statik/öngörülebilir değildir. Hastalığın seyri de yeni geliştirilen tedavilerin etkinliği de kişiye göre değişken olduğundan, hastada hakim olan duygu, bu belirsizliğin getirdiği güvensizlik, tetikte olma hali ve artmış kaygıdır" diye konuştu.
Özellikle "ağır" kronik hastalıkları bir 'kriz' olarak değerlendiren Yrd. Doç. Dr. Baripoğlu, "Kronik hastalıklar, bireyin kimliğini, yaşamdaki rolünü, sosyal destek sistemlerini, gelecek hedeflerini olumsuz yönde etkiler. Kişiyi 'diğer insanlardan talep eden' konumuna getirir" dedi.
KRONİK HASTALIKLAR PSİKOLOJİK SORUNLARA NEDEN OLUYOR
Kronik hastalıklara verilen tepkilerin aşamalarını sırasıyla şok, inkar etme, kayıp duygusu ve yas reaksiyon, kaygı ve depresyon olarak sıralayan Yrd. Doç. Dr. Baripoğlu, kronik hastalığı olan bireylerin %25'inin psikolojik sorun yaşadığını ifade ederek "Bu sorun çok uzun süre devam ederse, hastalık üzerinde de olumsuz etkileri olur" uyarısında bulundu.
TEDAVİYE UYUMLULUK KİŞİDEN KİŞİYE DEĞİŞİYOR
Kişilerin kronik hastalığa ve tedavisine uyumunu etkileyen etmenlerin hastalıkla ilgili etmenler, hastalık öncesi kişilik özellikleri, bireysel farklılıklar, fiziksel ve çevresel etmenler olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Baripoğlu, "Tüm bu etmenler bireyin hastalığa atfettiği yorumu, uyum sürecini, baş etme mekanizmasını ve krizden ne şekilde çıkacağını belirler" dedi.
HASTALIĞINDAN UTANAN KİŞİLER İLAÇLARINI KULLANMAK İSTEMİYOR
"Kişi hastalıkla ilgili farkındalık geliştiremez ve kronik şekilde 'inkar' evresinde takılıp kalırsa ya da hastalığı toplum içinde 'utanılacak, gizlenmesi gereken' bir olgu gibi yaşıyorsa, bundan kaçmaya çalışacak ve ilaçlarını aksatacaktır" diyen Yrd. Doç. Dr. Baripoğlu, "Hastalık öncesinde kaygı düzeyi aşırı yüksek olan bir kişi ise bunun tam tersi, sürekli hastalık belirtilerini izlediği gibi, ilaçları konusunda da aşırıya varan hassasiyet gösterecektir"dedi.
HASTALIĞIN TEDAVİSİNDE AİLE ÖNEMLİ
Sürekli ilaç kullanan kronik hastalığı olan kişilerde bir süre sonra özellikle ilaç kullanımında sorunlar yaşanabildiğini vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Baripoğlu , "Burada tedavi ekibine, hastanın yakın çevresine ve aileye önemli görevler düşmektedir. Öncelikle var olan kronik hastalığı ve bunun psikolojik etkileri hakkında ciddi bir psiko-eğitim almalı, yasını yaşamalı ve normal bir adaptasyon süreci geçirerek tedavi için üstlenmesi gereken sorumlulukları alması sağlanmalıdır" diye konuştu.
