Kimi zaman ağız içinde çıkan küçük bir yara, kimi zaman ses kısıklığı, kimi zaman ise boğazınızın şiştiğini veya üşüttüğünüzü düşündüren boyun şişlikleri… Baş ve boyun kanserleri işte bu belirtileri ile diğer kanser türlerinden ayrılıyor. Ancak ilk semptomlar üşütme, grip, enfeksiyon veya geçici bir bağışıklık sistemi sorunu gibi algılandığı için vakalar tarafından önemsenmiyor ve görmezden geliniyor. Ta ki bu yaralar, şişlikler ve ağrılar haftalarca iyileşmeyene kadar.
Baş ve Boyun Kanserleri Derneği Kurucu Üyesi ve Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Doç. Dr. Berrin Pehlivan'a göre bunun nedeni baş ve boyun kanserleri hakkında toplumda henüz bir farkındalık olmaması. Akla ilk gelen ve tanınan kanser türlerinin meme, akciğer, kolon, rahim ağzı veya lösemi olduğunu belirten Doç. Dr. Pehlivan " Oysa baş ve boyun kanserleri dünyada görülen tüm kanserlerin yüzde 10'unu oluşturuyor. Kansere bağlı ölüm nedenleri arasında 6'ncı sırada" diyor
KANSER KİTLELER İLE DE TEŞHİS EDİLİYOR
Baş ve boyun kanserleri arasında en sık görüleni gırtlak kanseri. İlk belirtisi 10-15 günden uzun süren ses kısıklığı olan gırtlak kanserini ağız boşluğu ve geniz kanserleri izliyor… Kanser tarama programları arasında yer almayan baş ve boyun kanserleri boyunda beliren ağrısız kitleler ile de teşhis ediliyor. Doç. Dr. Berrin Pehlivan, "Tümör önce lenf bezlerinde kendini gösterebiliyor. Boyun bölgesinde 2-3 haftadan uzun süre geçmeyen ağrısız şişlikler, hastanın enfeksiyondan başka bir sorunu olduğuna işarettir. Baş ve boyun kanserleri "Ben buradayım" diyen bir kanser türüdür. Bu nedenle kişi bu belirtileri iyi okumalı ve vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır."
DÜŞMANI ALKOL VE SİGARA
Erkeklerde günde 3, kadınlardaysa günde 2 bardaktan fazla alkol tüketimi baş ve boyun kanseri riskini artırıyor. Bu iki zararlı alışkanlığın bırakılması hastalığın görülme oranını yüzde 50 azaltıyor. Erkeklerde kadınlara göre 4-5 kat daha fazla rastlanan bu kanser türü, son yıllarda kadınlarda da ciddi oranda görülmeye başlandı. Bunun nedeni kadınlardaki alkol ve sigara tüketiminin artması.
HPV'YE DİKKAT!
Kadınlarda genital siğil ve rahim ağzı kanserine neden olan HPV virüsü de cinsel yolla bulaşarak baş ve boyun kanserlerine neden olabiliyor. Doç. Dr. Berrin Pehlivan, "Ağız kanserlerinin yüzde 25'i, boğaz kanserlerininse yüzde 35'i HPV virüsüyle bağlantılı olabilir" diyor. Bu bulaşmanın önüne geçmek için 11-28 yaş arası cinsel aktivitesi başlamamış kız çocuklarına 3 doz (0, 2 ve 6. aylarda) aşı yapılması öneriliyor.
TEDAVİSİ UZUN, RUHSAL ÇÖKÜNTÜSÜ DERİN
Baş ve boyun kanserleri tükürük bezinden kulak kepçesine kadar her noktaya yerleşebiliyor. Dil, gırtlak, damak, boğaz, ağız içi, dudak ve diş eti kanserlerine neden olan ve hastanın yaşamını kabusa çeviren bu kanser türü, iyileşme evresinin uzunluğuyla da psikolojik bir yıkım yaratıyor. Doç. Dr. Pehlivan baş ve boyun gibi göz önünde olan bir bölgede oluşan iltihaplı yaraların vakaları duygusal çöküntüye uğrattığını söylüyor. Özellikle yemek yiyememe, yutkunamama, dilde sürekli ağrı, kötü nefes kokusu, geçmeyen kulak ağrıları ve kulak çınlaması gibi sonuçlar, hastanın günlük yaşamını devam ettirememesine hatta insan içine çıkamamasına neden oluyor.
ERKEN TANI
Doç. Dr. Berrin Pehlivan, erken tanı ile yüzde 80 oranında tedavi edilebilen baş ve boyun kanserleri için "Farkındalık yaratmadan bu kanserle mücadele edemeyiz. Bu amaçla 6 Şubat'ta da bir sempozyum düzenliyoruz. Onkoloji alanında çok sayıda uzmanı ağırlayacağımız Baş Boyun Kanserlerinde Güncel Yaklaşımlar Sempozyumunda Birmingham Üniversitesi Baş ve boyun kanserleri bölüm başkanı Hisham Mehanna'da katılıyor. Uluslararası sağlık yayınları tarafından açıklamaları yakından takip edilen Mehanna'nın çantasında yeni veriler ve son derece şaşırtıcı istatistikler var. Bu buluşmanın, gerek toplumsal farkındalık gerekse de fikir alışverişi açısından son derece önemli ve gerekli olduğunu düşünüyorum" diye konuştu.
BELİRTİLERİ NELER?
Boyunda beliren ağrısız şişlikler
Ağız içinde, dilde ve dudakta iyileşmeyen yaralar
Yutkunmada güçlük
Devam eden burun tıkanıklığı veya burun kanaması,
Göz çevresinde şişlik veya çift görme
Devam eden kulak ağrıları, kulak çınlaması
TANI NASIL KONUYOR?
Ağız ve boğaz ayna ile muayene el edilir.
Burun ve boğaz endoskopi adı verilen bir aletle muayene edilir.
Şüpheli bölgeden patolojik inceleme için parça alınır (lokal veya genel anestezi gerekebilir).
Gerekirse radyolojik incelemeler yapılır.
TEDAVİSİ VAR MI?
Erken tanıda tedavide yüzde 80 başarı sağlanabiliyor.
Tedavide; cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi seçeneklerinden biri ya da tümünden yararlanılıyor. Özellikle Tomoterapi adlı radyoterapi tekniği baş boyun kanserleri üzerinde son derece etkili.
