Eklem ağrılarını genellikle yaşı geçkin olanlara yakıştırsak da, bu ağrılar mutlaka yaşlılıkta görülür diye bir genelleme yapamayız. Kilo sorunları, çeşitli spor aktiviteleri, kazalar veya çeşitli hastalıkların eklem ağrısına yol açması mümkündür.
Hatta psikolojik nedenlerden kaynaklanan eklem ağrılarına bile rastlanır. Pek çok farklı nedenden dolayı ortaya çıkabilen eklem ağrıları böylelikle oldukça yaygın rastlanan şikayetler arasında yerini almış olur.
Hareket etmemiz için eklemlerimiz de en az kas ve kemiklerimiz kadar etkilidir. Otururken ya da ayakta dururken vücut destek almak ve işlevini yapabilmek için eklemleri kullanır. Eklem ağrısı vücudun hareketlerini kısıtlayacağından günlük hayatta normal işlerimizden ya da sevdiğimiz bir aktiviteden bizi alıkoyarak sıkıntı yaratır. Gerekli tedavinin yapılabilmesi için ilk şart, eklem ağrısının neden kaynaklandığının teşhis edilmesidir. Aşağıda eklem ağrısının yaygın nedenlerinden bazılarını bulabilirsiniz.
Osteoartrit (Kireçlenme )
Artritin yani eklem iltihabının pek çok farklı türü olmasına karşın en yaygın görülen türü osteoartrittir. Dejeneratif artrit olarak da adlandırılan bu rahatsızlık daha çok orta yaştaki kişilerde görülür ve eklemler arasındaki esnek doku kıkırdağın yıpranması ile ilişkilidir. Eklemlerdeki kıkırdak dokunun zamanla aşınması sonucunda ağrı, sertlik ve hatta tedavi edilmezse hareket kaybı bile görülebilir. Yaşlılar, obezler, bir sakatlanma geçirmiş olanlar, sürekli aynı hareketi tekrarlaması gerekenler veya altta yatan başka bir hastalıktan muzdarip olanlar risk grubundadır.
Bursit (Kesecik İltihabı)
Bursit, tendonları koruyan sıvı dolu, küçük kese 'bursa'nın tahriş olması ve şişmesidir. Oldukça ağrılı bir durum olabilir. Eklem ağrısı, şişkinlik, kızarma ve eklemde sertleşme gibi belirtileri vardır. Aşırı kilolu olmak veya spor adına eklemlere fazla yüklenmek ya da başka bir eklem hastalığı nedeniyle ortaya çıkmış olabilir. Daha çok omuz, kalça, omuz, diz, topuk ve ayak başparmağında görülür. Söz konusu eklemin dinlendirilmesi ve iyi bir tedaviyle, bursit ağrısı birkaç hafta içerisinde geçebilir.
Tendinit
Kasları kemiklere bağlayan tendonlardaki iltihaplanma ya da tahriş ve şişmeye 'tendinit' denir. Tendonların esnekliğini kaybetmesi, aşırı kullanımı ya da yaşlanma gibi nedenlerle bu rahatsızlık oluşabilir. Genellikle omuz, bilek ve dirsek bölgelerinde görülen tendinit, etkilenen uzvun ya da eklemin hareket ettirilmesiyle artacak şekilde, bu bölgede ağrılara neden olur.
Eklemlerin Aşırı Kullanılması
Uzun dönemde eklemlerin aşırı kullanımı osteoartrite yol açabilir ancak kısa bir süreliğine de olsa bir ekleme fazla yüklenmek eklem ağrısına neden olabilir. Düzgün bir antrenman yapmadan maraton benzeri bir uzun mesafe koşusuna kalkışırsanız, tenis veya bisiklet sürmek gibi eklemlere ağır gelebilecek bir aktivite yaparsanız, geçici olarak eklem ağrısı çekebilirsiniz. Herhangi bir egzersiz programına başlarken ilk önce ağırdan almak ve diz, kalça, bilek gibi hassas eklemlere fazla yüklenmemek en iyisidir.
Romatoid Artrit (İltihaplı Eklem Romatizması)
Daha çok orta yaşta görülen ve bir otoimmün rahatsızlık olan 'romatoid artrit' genel olarak elleri, ayakları, omuzları, dizleri ve kalçaları etkiler. Bağışıklık sistemi eklemleri hedef alan maddeler üretir. Sonuç olarak eklem ağrısı, yüksek ölçüde hareket kaybı ve şekil bozukluklarına yol açar.
Kondromalazi Patella (Ön Diz Ağrısı)
Bir yaralanma ya da eklemin aşırı kullanımı, diz kapağı arkasındaki kıkırdağın zarar görmesine, yani kondromalazi patella sendromuna yol açabilir. Daha çok sporcularda görülür. Çoğu kez biraz dinlenme ve buz koyulmasıyla, ağrı ve iltihaplanma geçer ancak daha ciddi durumlarda ameliyat ve fizik tedavi gerekebilir.
Yaralanmalar
Kırıklar, çıkıklar ve burkulmalar eklem ağrısına yol açan en yaygın yaralanma biçimleridir. Kaza ve benzeri bir nedenle meydana gelen eklem ağrısı, zamana ve dinlenmeye bağlı olarak geçici bir ağrı olabilir. Bazı ciddi yaralanmaların sonucu olarak, osteoartrit gelişmesi riski artabilir.
Enfeksiyon ve Otoimmün Hastalıklar
Vücutta bir enfeksiyon meydana geldiğinde, semptomlar eklemler de dahil olmak üzere pek çok farklı yerde görülebilir. Su çiçeği, kızamıkçık, kabakulak ve grip benzeri yaygın enfeksiyonlar eklem ağrısına yol açabilir. Lyme hastalığı, romatizmal ateş, hepatit ve öpücük hastalıklarının da eklem ağrısına yol açtığı bilinmektedir. Otoimmün hastalıklardan biri olan lupus hastalığı da yine yukarıda saydığımız hastalıklar gibi, eklem ağrısı şikayetine neden olur.
Gut Hastalığı
Gut hastalığı bir tür eklem iltihaplanmasıdır ve vücudun çok fazla ürik asit üretmesinden ya da asidin atılamayıp kanda birikmesinden kaynaklanır. Hastalığın semptomları arasında iltihaplı, kırmızı ve sert eklemler yer alır. Kalıtım, cinsiyet ve alkol kullanımı risk faktörlerini oluşturur.
Septik Artrit
Septik artrit, şiddetli ağrıya yol açan bir eklem enfeksiyonudur. Bu enfeksiyona mikroplar neden olur. Normalde eklemlerde mikrop yoktur fakat kan dolaşımı aracılığıyla vücudun başka bir bölgesinden gelen mikroplar ya da mikropları doğrudan ekleme taşıyacak şekildeki delici yaralanma veya müdahaleler (iğne vb) sonucu hastalık meydana gelebilir. Üç yaşından küçük çocuklarda ve yetişkinlerde daha sık görülen septik artrit, hareketle birlikte daha da artan eklem ağrılarına neden olur.
Eklem Ağrısı İçin Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Eklem ağrısını fark ettikten sonra biraz bekleyip, ağrının neden kaynaklandığını anlamaya çalışmak için beklemeniz normaldir. Eğer spor yaparken kendinize fazla yüklendiyseniz, biraz dinlendikten sonra ağrı dinecektir. Bazı eklem ağrıları ise vakit kaybetmeden doktora gösterilmelidir ve aşağıdaki liste, hangi durumlarda eklem ağrınızı ihmal etmemeniz gerektiğini içerir.
Bir kaza sonucu eklem ağrısı başlamış ve şişlik, deformasyon veya hareket kısıtlanması olmuşsa.
Eklem ağrılarının yanı sıra grip ya da soğuk algınlığı söz konusu olmadığı halde ateşiniz de varsa.
Eklem ağrısı dışında eklemde şişkinlik, kızarıklık ve sıcaklık oluşmuşsa.
Kilo vermeye çalışmadığınız halde, istemeden 5 ya da daha fazla kilo kaybı olduysa.
Eklem ağrınız 3 günden fazla sürdüyse.
Nedenini anlayamadığınız, şiddetli eklem ağrınız ve ek olarak, vücudunuzda başka açıklayamadığınız anormallikler hissediyorsanız.
