Yapılan bazı çalışmalara göre, balık yağının iştahı azalttığı görülmüştür. "Normalden fazla kilo alımında etkisiz olmasının yanı sıra, obezite durumlarında da olumlu etkileri bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmıştır" diyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökhan Mamur, balık yağı ile ilgili sorularımızı yanıtladı...
Balık yağı neden önemlidir ve kullanımının faydaları nelerdir?
Balık yağı, omega 3 içerdiği için önemlidir. Bu yağ asitleri insanın her hücresinde kullanılmakla birlikte, özellikle beyin ve göz hücrelerinin yapı taşlarını oluştururlar. Anne sütünde de bulunan omega 3 yağ asitleri, özellikle çocukların beyin gelişimi için zorunlu bir besindir. Toplumumuzda balık tüketiminin yetersiz olması veya yenen balığın tavsiye edilen oranda yağ asitlerini içermemesi gibi nedenlerle, gıda takviyeleri kullanmakta fayda var. Bu anlamda çok önemli bir takviye olan balık yağı, obezite ve kalp-damar hastalıkları başta olmak üzere pek çok hastalığı önlemede kullanılıyor. Özellikle havaların soğumasıyla birlikte soğuk algınlıkları ve gribal enfeksiyonların görülme sıklığı da artıyor. Okulların açılmasıyla birlikte çocuklar bu hastalıklara karşı daha fazla risk altında olabiliyor.
HİPERAKTİVİTEYİ AZALTIYOR
Çocukların beyin gelişiminde önemli olduğu vurgulanan balık yağı ile ilgili yapılan bir çalışma var mı?
Balık yağının çocukların sağlıklı gelişimine olan etkisi üzerine yapılan bilimsel çalışmalar artmaya başladı. Son zamanlarda yapılan çalışmalara göre; dikkat eksikliği ve hiperaktivitesi olan çocukların normale göre düşük olan omega 3 düzeyleri balık yağı desteği ile yükseltildiğinde, hiperaktivitede azalma ve dikkat süresinde artma görülmüş. Özellikle, okulların açılmasıyla yoğun bir tempoya giren çocukların bu anlamda, düzenli olarak balık yağı takviyesiyle güçlendirilmesi önemli.
İNSÜLİN DİRENCİNİ DÜŞÜRÜR
Balık yağlarının diyabet ve obezite gibi hastalıklarla bir ilişkisi var mı?
Diyabete olan eğilimi azaltan balık yağı, insülin direncini düşürmeye yardım etmesinin yanı sıra diyabetin neden olduğu damar hasarlarının önlenmesinde de son derece yararlıdır. Omega 3 yağ asitleri, açlık kan şekerini yükseltebildiğinden diyabetik hastaların doktorlarına danışarak kullanması gerekiyor. Obezitede ise şişmanlamayı azalttığına dair bilimsel çalışma sonuçları bulunmaktadır.
Çocuklarda obezite üzerinde balıkyağının etkisi nedir?
Obezite halinin azalmasında yardımcı olduğuna dair yayınlar var.
Vücutta hangi eksikliklerin tamamlanmasında etkili oluyor?
Omega 3 yağ asitleri son derece önemlidir çünkü insan vücudu tarafından üretilmez. Yani dışarıdan takviye olarak almamız gerekir. Kalp-damar hastalıkları gibi kronik hastalıklar ve yüksek kolesterolü önlemede etkilidir. Ayrıca tedavi sürecinde olumlu etkilerinin yanı sıra bağışıklık sistemini güçlendirir, beyin ve göz dokularının gelişiminde de büyük rolü vardır.
Balık yağlarının beslenme alışkanlıkları üzerinde, iştahsızlık ya da aşırı iştah gibi etkiler doğuran özellikleri var mı?
Bazı çalışmalara göre iştahı azalttığı görülmüştür. Normalden fazla kilo alımında etkisiz olmasının yanı sıra, obezite durumlarında da olumlu etkileri bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmıştır.
Balık yağının yan etkisi var mı?
Günde 10 gramın üzerinde kullanıldığı takdirde, bakteriyel hastalıklara yakalanma ihtimalinin arttığına dair veriler var ancak zaten günlük alım, erişkinlerde bile 1 gramı geçmez.
Farklı bir ilaçla kullanımında zararı olur mu?
Kan sulandırıcı ve kan şekerini düşüren ilaçlar kullananların, omega 3 almadan önce doktorlarına danışmalarını tavsiye ederim.
MEYVELİ OLANLARI SE ÇEBİLİRSİNİZ
Çocukların balık yağı tüketimi, kokusu ve tadından dolayı oldukça sıkıntılı bir süreç. Çocuklara balık yağı nasıl sevdirebilir?
Her çocuk şurup içmekte biraz zorlanır ve direnç gösterir. Bu olağan bir durumdur. Burada en önemli nokta, çocuğu zorlamamak ve farklı bir yol denemektir. 'En iyi balık yağı, içilebilen balık yağıdır' felsefesiyle çocukların içebildikleri balık yağının verilmesinden yanayım. Bu doğrultuda üretilen mango, şeftali tadında şuruplar var. Bunlar tercih edilebilir.
Doğal yollardan omega 3 alma şansımız varken neden gıda takviyesi alalım?
Bu durumda almaya gerek yok. Ancak yediğiniz balık kaynağında ağır metal olma ihtimali yüksekse, o zaman balığı yemekten ziyade temiz, kontrollü balık yağını çocuğunuza vermenizi tavsiye ederim. Çünkü yenen balıkla gelebilecek olan ağır metaller, bebeğinizin beyninde zarara neden olabilir.
ANNE KARNINDAN İTİBAREN ÖNEMLİ!
Bağışıklık sisteminin gelişimi için çocuklar kaç yaşından itibaren balıkyağı takviyesi almalı?
Bir bebek anne rahmine düştüğü andan itibaren omega 3'e ihtiyaç duyar ve bu ihtiyaç ömür boyu sürer. Benim tavsiyem şu: Eğer anne hamileliğinde omega 3 alıyorsa, doğumdan sonra bebek anne sütü alıyor ve aynı zamanda anne omega 3 alıyorsa, veya bebek formül mama tüketiyor ve ardından tamamlayıcı gıdalar ile haftada bir kere yağlı balık yiyorsa; bu koşullar altında çocuğun takviye balık yağı almasına gerek yok. Eğer bir bebek sofra gıdalarına geçtiyse ama haftada en az bir kere yağlı balık yemiyorsa, o zaman her gün düzenli olarak balık yağı kullanmasını tavsiye ederim.
ÖMÜR BOYU TÜKETİLMESİ TARAFTARIYIM
Çocuklara balık yağı takviyesi verirken dikkat edilmesi gereken konular nelerdir?
Hastalarım bilir, bir ihtiyaç oluştuğu takdirde, giderilmesi taraftarıyım; fazladan yapmak, yetersiz yapmak kadar olumsuz etki taşıyabilir. Bu nedenle eğer çocuğunuz haftada en az bir kere temiz ve yağlı balık yemiyorsa, her gün balık yağı vermenizi tavsiye ederim. Ben balık ve/ veya balık yağının ömür boyu tüketilmesi taraftarıyım.
