Zika virüsü nedir?
İlk kez 1947 yılında Uganda'nın Zika ormanlarındaki maymunlarda görülen virüs, 2015'in mayıs ayında sivrisinekler yoluyla yayılarak, Brezilya'da patlak verdi.
Araştırmacılar, Aedes cinsi sivrisineklerin hamile kadınlara bulaştırdığı Zika virüsü ile yayılan hastalıkla yeni doğan bebeklerde nöro-gelişimsel bozukluk olan "mikrosefali (küçük kafa yapısı)" görülmesi arasında güçlü bir ilişki olduğuna işaret ediyor.
Şimdiye kadar, beyin fonksiyonlarında bozukluklara neden olan Zika virüsü taşıyan 51 bebeğin hayatını kaybettiği biliniyor.
Zika virüsü hastalığının belirtileri neler?
Hastalığın yüksek ateş, gözlerde kızarma, kusma, döküntü, baş, kas ve eklem ağrısı gibi belirtileri bulunuyor. Uzmanlara göre virüsü alan insanların birçoğunda hastalık belirtilerini göstermiyor ve kişi rahatsızlanmıyor.
Virüsün kan nakli, perinatal ve az bir ihtimal de olsa cinsel ilişki yoluyla yayıldığı biliniyor.
Zika virüsü nerelerde görülüyor?
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ), 23 ülkede görülen Zika virüsünün özellikle Güney Amerika'da yayılmaya devam ettiğini duyurdu.
Virüsün Tropikal Afrika, Güneydoğu Asya, Pasifik Adaları, Orta ve Güney Amerika'da görüldüğünü belirten DSÖ, virüs riskinin 2010 yılından bu yana 30 kat arttığını kaydetti.
Brezilya sağlık yetkilileri, ülkede virüs bulaştığı düşünülen 3 bin 893 kişi bulunduğunu bildirdi. Ülkenin kuzeydoğusundaki fakir Pernambuco bölgesinde yenidoğanların yüzde 1-2'sinde mikrosefaliye rastlanıyor.
Zika virüsünün yayıldığı Brezilya'da, ekim ayından bu yana 3 bin 500'den fazla bebeğe nöro-gelişimsel bozukluk olan "mikrosefali" teşhisi konuldu. Son olarak Hawaii adalarında yeni doğan bir bebekte Zika virüsü kaynaklı doğum kusuru tespit edildiği açıklandı.
Batı Nil virüsü gibi sivrisinek yoluyla yayılan Zika virüsünün ABD'de yayılmasına sebep olan sivrisinekler Teksas, Florida ve New Jersey eyaletlerinin doğu kıyılarında görülüyor.
Güney ve Orta Amerika seyahatinden dönen Danimarkalı bir turistte Zika virüsüne rastlanmasının ardından Avrupa ülkelerinin de alarma geçtiği belirtildi.
İngiltere Kamu Sağlığı Dairesi'nden yapılan açıklamada da Kolombiya, Surinam ve Guyana'dan dönen üç kişide Zira virüsünün tespit edildiği bildirilmiş; İtalya, İspanya ve İsviçre'de de Zika virüsü vakalarına rastlandığı belirtilmişti.
Zika virüsüne karşı alınan önlemler nelerdir?
Enfeksiyondan korunmak için hastalığın görüldüğü bölgelerde halkın sivrisinek ısırıklarından korunması ve kadınların hamile kalmamaları önerildi.
Aedes türü sivrisineklerin sokması sonucu insana bulaşabilen virüsün önlenmesi kapsamında Kolombiya ve Jamaika'da temmuz ayında kadınlardan 6 aydan 1 yıla kadar hamile kalmamaları istenmişti.
El Salvador Sağlık Politikası Bakan Yardımcısı Eduardo Espinoza, kadınlara bu ve gelecek yıl çocuk yapmaktan kaçınmaları ve aile planlamasına yönelmeleri çağrısı yaptı. Espinoza, halka sivrisinek savar kullanmaları ve eteklerinin altına pantolon giymeleri tavsiyesinde bulundu.
Brezilya'nın, 2016 Yaz Olimpiyat Oyunları'ndan 4 ay önce Zika virüsüne karşı denetime başlayacağı duyuruldu. Rio 2016 Yaz Olimpiyat Oyunları yerel organizasyon komitesi, sivrisineklerin bulaştırdığı ve kusurlu doğumlara neden olan Zika virüsüyle mücadelede, müfettişlerin, sivrisineklerin ürediği durgun suların kurutulması için çalışacaklarını açıkladı.
ABD'deki Kadın Hastalıkları ve Jinekologlar Amerikan Koleji (ACOG) Başkanı Dr. Mark Defrancesco, virüsün görülebileceği bölgelere hamile kadınların seyahat etmesinin tavsiye edilmediğini belirtti.
Öte yandan, ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC), konuyla ilgili seyahat uyarısı yaptığı ülke sayısını 22'ye çıkardı.
Zika virüsüne karşı alınması planlanan önlemler var mı?
Yaygın olarak Güney Amerika'da rastlanan Zika virüsüyle mücadelede genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin kullanıldığı yeni bir yöntem geliştirildi.
Kusurlu doğumlara neden olan virüsle mücadele için çalışmalar yürüten İngiliz biyoteknoloji şirketi Oxitec, erkek sivrisinekler kullanılarak hastalıklı yapıların azaltıldığı yeni bir yöntem geliştirdi.
Dişi sivrisinek sokması sonucu insana bulaşabilen virüsün önlenmesi kapsamında Brezilya'nın Piracicaba bölgesinde testler yapan şirketin araştırmacıları, genetiğiyle oynanmış kısır erkek sivrisinekler sayesinde, dişi sivrisineklerin taşıdığı virüslü larvaların büyük oranda yok edildiğini gözlemledi. Testlerde, bu yöntemle larvaların yüzde 82 oranında azaltıldığı görüldü.
Bilim adamları, DSÖ'nün Ebola salgınından ders çıkarması ve uzmanlardan oluşan acil bir komite kurması gerektiğini belirtiyor.
Hastalığın tedavisi mümkün mü?
Hastalığın özgün bir tedavisi yok.
Bilim adamları, aşı testlerine iki yıl içinde başlanabileceğine ancak ilaç düzenleme kurullarının onayından geçmesi gerektiği için aşının dünyada kullanılmaya başlamasının en az 10 yıl alabileceğine işaret etti.
