Kulak ağrısı, çoğu bebeğin kbusu olduğunu ve nadir olmayan bir durum olmadığını söyleyebiliriz.
Yazımızda ebeveynleri yakından ilgilendiren kulak ağrısının nedenleri, belirtileri ve tedavi yollarını tatmin edici bir şekilde irdeleyeceğiz. Faydalı olmasını temenni ediyoruz.
BEBEĞİMİN BİR KULAK ENFEKSİYONU OLUP OLMADIĞINI NASIL ANLARIM?
Bebekteki kulak ağrısı kulak iltihabı( akut otitis media olarak da bilinir) yada başka bir hastalıktan kaynaklanabilir. Bebeğinizin kulağının ağrıyıp ağrımadığını anlamanın en kolay yolu onun ruh halinde bir değişiklik olup olmadığını fark etmenizdir. Bu durumda bebeğiniz telaşla sağa sola döner yada normalden fazla ağlamaya başlar. Bu konuda anneler uyanık olmalıdır.
İster hafif isterse de yüksek olsun ateş de kulak ağrısındaki diğer bir ipucudur. Kulak ağrıları bir soğuk algınlığı yada sinüslerle ilgili bir hastalıktan sonra atağa geçme eğilimindedir. Bu nedenle, bu hastalıklardan sonra bebeğinizin hassasiyetini aklınızda bulundurun. Bunlara ek olarak kulak ağrılarında aşağıdaki belirtilerde görülebilir;
Kulağı çekiştirme
Uykuda bağırarak uyanıp ağlama
Gece huzursuzluğu
Kulak akıntısı( sarı veya yeşil renkte olabilir ve her bebekte oluşmayabilir)
İştahta azalma
Kulak enfeksiyonları gastrointestinal sistemi etkileyebileceğinden kusma
Akıntının pis kokusu
Kulak tıkanıklılığı
İşitme azlığı
Kulak iltihabında ve kulak sorunlarında ağrı ilk bulgulardan biridir. Ağrısız kulak problemleri genelde çok acil ve önemli değildir.
KULAK AĞRISI NEDENLERİ NELERDİR?
Kulak enfeksiyonlarına genelde bakteriler neden olur fakat bundan virüsler de sorumlu olabilir. Bebeğin kulak zarının arkasındaki sıvının enfekte olması sonucu ortaya çıkar. Kulak ağrılarında en sık görülen sebep orta kulak iltihabıdır. Ondan sonraki diğer sebep ise dış kulak iltihabıdır. Üçüncüsü de yansıyan ağrılardır. Yani dişten ya da çeneden bir ağrının kulağa vurmasıdır.
Kulak ağrıları nadiren de olsa kulağa alınan bir darbe sonucu(top çarpması) oluşur. Kulak ağrıları %95 oranında nezle, grip gibi yani üst solunum yolu enfeksiyonunun direk kulağa vurması şeklinde ortaya çıkar.
Yapılan bir araştırmaya göre emzik kullanımı bebeklerde ve küçük çocuklarda orta kulak iltihabı riskini artırıyor. İstatistiklere göre emzik kullanmayan bebeklerde orta kulak iltihabı riski %33 daha düşük olduğu tespit edilmiştir.
Bunun dışında rüzgar ve soğuk, bazı kimselerde gürültülü ortam da kulak ağrılarının nedeni olabilir.
NE ZAMAN DOKTORA GİDİLMELİDİR?
Kulak ağrısı önemli bir ağrıdır. Basit bir ağrı gibi geçiştirilemez. Kulak ağrısı kulak zarının hareketiyle oluşan bir ağrıdır ve özellikle diş ağrısı gibi tuttuğu zaman mutlaka kişiyi ciddi anlamda yorar. Kendini belli eder ve gizli, basit bir ağrı şeklinde olmaz. Dolayısıyla bir çocuk bir kere kulağının ağrıdığını söylese bunu dikkate almak gerekir. Çünkü kulakta basit ağrıdan bahseden bir çocuğun mutlaka bir basit sebebi vardır ve ilerleyecektir.
İlk şikyetlerde kulakta hafif bir ödem vardır ve o gece şiddetlenebilir. Hafif ağrılarla gider ama gözden kaçan orta kulakta sıvı birikimi bebeğinizin işitmesini azaltacaktır. Bu çerçevede çocuk eğer normalde demediği bir dönemde kulağım ağrıyor diyorsa mutlaka bir hekime gidilmesi gerekir.
HANGİ DOKTORA GİTMELİYİM?
Bebeğinizin kulağı ağrıyorsa hem çocuk hem de KBB uzmanına başvurabilirsiniz. Fakat çok sık kulak problemi oluyorsa veya problem tedaviye cevap vermiyorsa bir kulak burun boğaz(KBB) doktorunun görmesi yerinde olacaktır. Kulak iltihabının olması ya da yılda bir iki defa olması çocuk doktorunun çözebileceği problemdir.
Fakat her ay olması, olup da geçmemesi, tedaviye dirençli olması veya dış kulak problemlerinden dolayı zarın görülememesi, akıntının birikmesi, dış kulak yolunun şişmesinden dolayı bir rahatsızlık varsa bu durumu çocuk doktorları bunu tam olarak çözemeyebilir. Bu bakımdan işitme ile ilgili testler ve diğer destek tedavi için kulak burun boğaz hekimlerinin mutlaka görmesi gerekmektedir.
KULAK AĞRISINDA TEDAVİ
Kulak ağrılarında nedenine bağlı olarak alanında uzman bir doktoru ziyaret etmenizde yarar vardır. Bebeklerde kulak ağrısı her ne kadar kendi kendine geçebilen bir hastalık olsa da doktorlar hemen hemen her zaman uygun bir antibiyotik reçete ederler.
Antibiyotiğe ilave olarak enfeksiyonun neden olduğu ağrıyı hafifletmek için ibuprofen veya asetaminofen gibi bir ağrı kesici önerebilir. Önerilen ilaçlar öngörülen sürede tamamlandıktan sonra bebeğinizi tekrardan kontrole götürünüz.
KULAK AĞRISINA GELECEKTE NASIL ENGEL OLABİLİRİM?
Bebeğinizin kreş veya oyun alanlarında daha fazla mikropla karşılaşmasına engel olun. Elbette ki bu, bebeğinizin her zaman korunacağı anlamına gelmez. Bebeğinizin her hangi bir yerden mikrop kapmaması için kendi ellerinizi ve bebeğinizin ellerini sık sık yıkayın. Bunun dışında aşağıdaki uygulamaları yapın;
BEBEĞİNİZİN AŞILARINI GÜNCEL TUTUN: Aşılar kulak enfeksiyonuna yol açan belirli hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir. Örneğin, genelde 5
yaşın altındaki çocukları etkileyen menenjit hastalığı için yapılan Hib(Hemofilus İnfluenza Tip B) aşısı çocuğunuzu koruyabilir. Bebeğinizin özellikle bir grip hastalığından sonra bu hastalığın ortaya çıktığı düşünülürse bebeğinize grip aşısı yaptırabilirsiniz. Unutmayınız ki grip aşısı 6 ay ve üzerindeki çocuklara yapılmaktadır.
BEBEĞİNİZİ EMZİRİN: Her anne bebeğin sağlığı ve gelişimi için mutlaka bebeğini emzirmelidir. En az 6 ay bebeğinizi emzirin. Centers for Disease Control and Prevention and the Food and Drug Administration'nin araştırmasına göre hayatının ilk 6 ayında anne sütü ile beslenen çocukların, kulak enfeksiyonu gelişme olasılığının daha düşük olduğunu tespit etmişlerdir. Mama ile beslenen bebeklerde ise %70 daha fazla olasılık var.
BEBEĞİNİZİ SİGARA DUMANINDAN KORUYUN: Tütün dumanı bebeğinizin bağışıklık sistemini baskıladığı için kulak enfeksiyonuna yakalanma riskini artırır.
KULAK AĞRISI NE KADAR CİDDİ BİR HASTALIK?
Şiddetli kulak ağrıları veya tedavi edilmemiş bir enfeksiyon çocuğunuzun kulak zarında çatlamaya neden olabilir. Bu olay çok sık meydana gelmemekle birlikte çabuk iyileşir. Fakat kulak temizlenir ve uzman bir doktorda tedavi edilirse sorun ortadan kalkacaktır.
Tekrarlayan kulak enfeksiyonları bazen işitme kayıplarına neden olabilir. Çok nadir durumlarda, tedavi edilmeyen kulak enfeksiyonları, kulak arkasında kafatası iltihabına(mastoidit) ya da menenjit hastalığına neden olabilir.
KULAK KİRİ AĞRIYA NEDEN OLUR MU?
Kulak yolunda ki akıntı koruyucudur ve bunun temizlenmemesi gerekir. Bu doğal kıvamlı akıntı sayesinde kulak kendini temizler ve akıntıyı dışarı iter. Yanlış olan kulağın içine bir şey sokulmasıdır. Şayet, ille de bir şey yapılması gerekiyorsa, bundan dolayı rahatsızlık yaşanıyorsa parmakla, selpakla akıntının dışarıda olan kısmını silin. Bunun dışında kulağa yapılabilecek her şey zarar verir.
İstemeden kulaktaki birikintiyi içeri itebilir, kulaktaki nemi alarak iltihap olmasına neden olabilirsiniz. Gerek yetişkin gerekse de çocuk olsun pamuklu çöplerin ya da hiçbir maddenin kulağa sokulmaması gerekir. Şayet akıntı içeride birikiyorsa bunun temizlenmesi gerekir. Çocuklarda da meydana gelebilen bu akıntı koyu miktarlı olur veya suyla birlikte şişer. Bu basit bir kulak kiri şişliğiyse ağrı yapmaz. Ağrı yapması için içerdeki akıntının iltihaplanması, havuzdan – denizden gelen suyla iltihaplanması veya kirin bir şekilde zara kadar ilerleyip zara değmesi gerekir. İşte bu durumlar ağrı meydana getiri. Aslında kulak akıntısına kir demek doğru değildir dışarıdan gelen bir akıntı değil kulağın kendi salgısıdır ki-tek başına bir ağrı sebebi değildir.
ÇOCUKLARDA KULAK AĞRISI İLE BİRLİKTE AKINTI
Normalde herkesin kulak salgısı vardır ve normal bir durumdur. Fakat bir çocuğun kulağının akması normal bir durum değildir. Akan salgı, dışarı doğru akan, sarı ve koyu kıvamlı hatta belli bir kokusu olan bir salgıdır.
Bazı çocuklarda kulak salgısının miktarı, kıvamı değişirse, ağrı eşlik ediyorsa ve buna işitme azlığı gibi bulgular ekleniyorsa bir doktora götürmek gerekir. Dış kulak yolundan olan akıntı daha çok yazın görülür. Nedeni ise havuza dalan çocuklarda suyun temiz olmaması dış kulak yolunda iltihaba olur. Bu da ciddi ağrılar verir, dış kulak şişer, kapanır, ateş yapar ve kulak akabilir ve muhtemelen pis koku yapacaktır. Bu önemli bir dış kulak yolu iltihabıdır ve tedaviye ihtiyaç duyar.
Diğeri de orta kulak iltihapların da yine zar delinip akar. Bu önemli değildir yani kulak akar, hatta kulakta kanlı akıntı olunca çok endişeye kapılmayın. Bu çok anormal bir durum değildir.
Çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonu, orta kulak iltihabına yol açabilir. Saf orta kulak iltihabı hiçbir zaman olmaz. Her zaman üst solunum yolundan sonra tekrarlar. Zar bombeleşir şişer ve ince yerinden patlar akar. Akması kötü değil aksine iyidir. Aktığı anda ağrı ve ateş gider, çocuk rahatlar. Zaten uzmanlar bazen çabuk iyileşsin diye orta kulak iltihabında zarı çizip akıtırlar. Kulak akıntısında korkmamak gerekir, eğer zar patlarken- yırtılırken bir damara denk gelmişse de kanla akıntı olur. Bunun hiçbir şekilde korkulacak bir yanı yoktur çocuk rahatlar. Ondan sonra tedavisi neyse yaptırılması gerekir.
