Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Meram Tıp Fakültesi Hatanesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burak Cem Soner, naftalinin genellikle farmakoloji biliminde ve
kimyasal olarak kullanımları dışında, sıklıkla kıyafetlerin güvelerden korunmasıyla lavabolarda koku giderici olarak kullanıldığını söyledi.
Naftalinin toprakta 1-3 ay, göl ve nehirlerde ise iki hafta süreyle varlığını koruduğunu dile getiren Soner, "Naftalinin solunum, deri ve ya oral yolla emilimi yüksektir. Kıyafetlerden arındırılması oldukça zordur. Bu nedenle maruz kalan kıyafetler mutlaka yıkanmalı ve uzun süre açık havada bırakılmalıdır" dedi.
Naftaline bırakılmış kıyafetler giyildiğinde kişi eğer yağlı krem de kullanmışsa emilimleri artarak zehirlenmelere neden olabileceğine dikkati çeken Soner, solunum yoluyla emilimin çok hızlı gerçekleştiğini kaydetti.
Soner, zehirlenme bulgularının yaş, kilo, maruziyet yolu ve süresine göre farklılık gösterdiğini anlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bulgular, maruz kalımdan sonraki 1 ile 5 gün içinde ortaya çıkabilir. Naftalin solunum, deri veya oral yolla emilimiyle zehirlenmelere yol açtığında, hemoliz oluşmasına bağlı anemi, halsizlik, aplastik anemi (kemik iliğinin çalışmaması), karaciğer nekrozu (doku ölmesi) ve dikkat kaybı oluşturabilir. Özellikle çocukların naftaline bırakılmış kıyafetler giymesi veya naftalin toplarının olduğu ortamda bulunmaları pek çok zehirlenmelere neden olmuştur. Evde veya kapalı alanlarda kullanılan naftalin toplarının oluşturduğu zararlı etkilerde ise yüz kat artış gözlenmiştir. Bunun engellenmesinin tek yolu kullanılmamasıdır."
HAMİLELERİN MARUZ KALMASI BEBEĞİ DE ETKİLİYOR
Yüksek dozda alım sonrası veya naftalin toplarının yenmesi durumunda bulantı, kusma, diyare, idrardan kan gelmesi ve ciltte sararma gibi belirtiler görülebileceğinin altını çizen Soner, şöyle devam etti:
"Uzun süre solunum veya oral yoldan naftaline maruz kalanlarda katarakt oluştuğu ve retinal kanama meydana geldiği gözlenmiştir. Toksik dozda maruz kalımdan sonraki 3-5 gün içinde ise karaciğer hasarı görülebilir. ABD Çevre Koruma Ajansı naftalini 'olası karsinojen', yani kanser oluşmasına yol açan etkenler olarak sınıflamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü ise naftalin kullanımının solunum yollarında tümörlere neden olabileceği konusunda hayvan çalışmaları olduğunu belirtmektedir."
Soner, hamile kadının naftaline maruz kalmasının kanla tenefüse de geçebildiğini vurgulayarak, bunun çocukta hemolize (alyuvarların parçalanmasına) sebep olabildiğini ifade etti. Soner, oldukça zararlı olan naftalinin etkilerinden korunmak için kesinlikle kullanılmaması gerektiğini söyledi.
