Parmak kopmalarına; genellikle yetişkinlerde iş kazaları, çocuklarda ise parmağın kapıya sıkışması neden olur. Parmağa geniş gelen yüzüğün çeşitli yerlere takılması yüzünden de kopmalar olabilir.
Kadınlarda görülen parmak kopmaları; en çok yüzüğün merdiven trabzanı ya da münibüs kapısına takılması sonucu oluşur. Erkeklerde daha çok riskli alet kullanımı yüzünden kopan parmakları görüyoruz.
Yüzük kopmaları genelde dördüncü parmakta meydana gelir. Bu yaralanma türüne 'yüzük avisyon yaralanmaları' denir. Bu tarz kopmalarda; giotin tarzı kesici aletlerde olduğu gibi, uzuvlar aynı seviyede kopmuyor. Çekerek kopma olduğu için; avuç içinden sinirleri de kopartıyor. Bu durumda; operasyonla uzuv yerine dikilse bile, damarlarda tıkanma olabiliyor. Tutmuş gibi görünse de sonrasında ani tıkanmalar meydana gelebiliyor. Başarı şansı diğer kopmalara göre daha azdır.
Kopma olayı sonrasında hastada; olayın şokuna bağlı olarak tansiyon düşüklüğü ve bayılma görülebilir. Hastanın ayakları yükseğe kaldırılmalıdır. Kanamayı durdurmak için yaralanan kısım üzerine temiz bezle bastırmak, mümkünse bir sargı ile sıkıca sarmak ve yaralı eli yükseğe kaldırarak kalp seviyesinin üzerinde tutmak yeterli olur. Büyük damarların koptuğu durumda ise; kolu üst kısmından sıkıca bağlayarak kan akımını kesmek gerekebilir. Bu işi, tansiyon aleti ile yapabilirsiniz
Kopan parçanın tutup tutmayacağı; yaralanmanın tipine, parçanın taşınma şekline, hastanın genel durumuna bağlıdır. Cerrahın tecrübesi ve zaman da çok önemlidir.
Cerrah, saatler boyunca saç telinden ince iplikler ile mikroskop altında kopan bütün yapıları tamir etmeye çalışır. Sabır gerektiren bir iştir. Ameliyat sonrası hasta bir hafta hastanede kalır. Ancak risk 20'nci güne kadar devam eder. Bu dönemde dikilen damarlar tıkanabilir. Hasta bu süre içinde soğukta kalmamalı, sigara, çay, kahve gibi damarların daralmasına neden olan maddelerden uzak durmalıdır.
ORTOPEDİST Mİ PLASTİK CERRAH MI?
Kopan parça kirli ise, temiz suyla üzerindeki kirler gidecek şekilde yıkayın. Dezenfektan madde kullanmayın. Sağlık merkezi size yakınsa, oyalanmadan oraya ulaşın. Eğer uzaksa; temizleyip sardığınız parçayı, temiz bir poşetin içine koyun. Daha sonra ikinci bir poşeti buz ile doldurun ve hazırladığınız bu iki ayrı poşeti üçüncü bir poşetin içine yerleştirin. Parçayı buz ile doğrudan temas ettirmeyin. Bu parçanın donmasına neden olabilir ve parçanın dikilmesi imkansız hale gelir.
Parçanın buzla taşınmasındaki amaç; dokuların oksijene olan ihtiyacını azaltmak ve uzun süre canlı kalmasını sağlamaktır.
Kopmuş parçaların işe yaramayacağı düşünülmemeli, ana parçayla birlikte hastaneye götürülmelidir. Tedaviyi yapacak doktorun fikri alınmadan kesinlikle atılmamalıdır. Bazen kopan parçalar; damarları dikilerek yerine konabilecek pozisyonda olmasalar bile, üzerlerindeki deri, bazı doku eksikliklerini örtmek için kullanılabilir.
Kopan parça, parmaklardan daha yukarı seviyede ise hiç zaman kaybedilmemelidir. İçinde kas dokusu ihtiva eden parçalar en çok altı saat, parmaklar ise 10-12 saat içinde yerine dikilmelidir. Bu durumda parçanın kaynama ihtimali yüksektir.