Benim bebeğim şu anda dokuz aylık. Doktorumuz otizm hastalığından şüphelendi. Otizm, dokuz aylık bir bebekte fark edilebilir mi? M.B./İstanbul
Eğer bana bu soruyu dört yıl önce sorsaydınız, "Hayır" derdim. Ancak son bir-iki yıldır çocuk doktorlarını gerçekten takdir ediyorum. Son iki yıldır otizm; bebeklikte fark edilmekte ve erken teşhisi, tedavi sürecini kolaylaştırmaktadır.
HAREKETLERİNE BAKIN
Dokuz aylık bir çocuk eğer doğru takip edilirse; otizm olmasa bile farklı bir sorununun olup olmadığı anlaşılabilir. Göz takibinin yetersizliği, oturmanın geç olması, sese tepki vermemesi ve rahat hareket edememesi hastalığın sinyalleri olabilir. Size önerim; çocuğunuzu bir üniversite hastanesindeki, bir çocuk psikiyatrına götürmeniz. Elbetteki diğer doktorlarımızın da görüşleri çok önemli ancak bu kadar hassas bir sorunun araştırma hastanesi doktorları tarafından takip edilmesi, olası riskleri de en aza indirecektir.
***
Zeka mı, beceri mi önemli?
Sizce çocuklarda beceri mi yoksa zeka mı daha önemli? Ben bir anne olarak hangisine daha önem vermeliyim? Çocuğumu nasıl yetiştirmeliyim? A.D./Mersin
Aslında iç içe geçmiş bir soru bu! Beceri olmadan zeka olur mu? Zeka olmadan beceri olur mu? Zeka literatürde kabaca, kişinin beyin gücünü kullanma kapasitesini ifade eder. Beceri ise uygulanabilirliği ifade eder. Ancak artık kişinin akademik alandaki başarısı değil; sanattaki, müzikteki başarısı da zekayı göstermektedir. Hal böyle olunca; IQ'nun 140 olması da tartışılır. Zeka seviyesi 80 olan bir çocuğun, müzik kulağı sizden keskin olabilir. Ancak eğer müzik becerisini geliştirmezseniz, o seviye aynı şekilde devam eder. Geliştirirseniz; üç-dört yıl sonra bu değer 100'lere çıkabilir. Bu nedenle sürekli zekaya değil beceriye odaklanın.
***
Hiperaktivite nedir?
Etrafımdaki herkes çocuğunun hiperaktif olduğunu söylüyor. Hiperaktivite bir hastalık değil midir? Bir çocuğun hiperaktif olup olmadığı nasıl anlaşılır? F.T./Bolu
Hiperaktivite hayatımıza o kadar çok yerleşti ki; artık normalleştirdik diyebiliriz. Sanıyorum buradaki asıl sorun; hiperaktivitenin, hareketlilik ile karıştırılması. Maalesef normale göre biraz daha hareketli çocuk için hiperaktif yakıştırılması yapılmakta. Oysa hiperaktivite bir hastalıktır. Beynin bazı bölgelerindeki faaliyetin fazla olması anlamına gelmekte ve klinik tedavi gerektirmektedir. Eğer çocuk hiçbir komut almayacak kadar hareketli ise, bir işe üç dakikadan fazla dikkatini ayıramıyorsa, kırıp döküyorsa; bir uzmana götürmenizde fayda var.