Oğlum kakasını çamaşırına kaçırıyor. Tüm gün bu şekilde dolaşıyor. Gerçekten anlamıyor mu, bizimle mi inatlaşıyor? Sizce ne yapmalıyım? H.Ş./Samsun
Bu probleme 'enkopresiz' denir. Enkopresiz, çocuğun farkında olmadan istemsizce kakasını kaçırmasını ifade eder. Bu sorun genelde gelişim geriliği ya da nörolojik-psikiyatrik sorunu olan çocuklarda sert ve katı bir tuvalet eğitiminden sonra ortaya çıkar.
Tedavisi ilaç ve aile terapisi ile mümkündür. Çocuğun gün içerisinde kaç defa tuvalete gittiği tespit edilir. Daha sonra her yemekten sonra ya da her saat başı belli sürelerle tuvalette durması sağlanır. Bu şekilde bağırsak alışkanlıkları düzene sokulur.
ÖDÜLLE DESTEK VERİN
Önemli olan çocuğa bağırıp kızmadan ama istikrarlı şekilde bu sisteme uymasını sağlamaktır. Hatta çok istediği bir ödülü hedef olarak koyabilirsiniz.
Çocuğun kendine güveni mutlaka desteklenmelidir. Tedaviden en fazla altı ay sonra sıkıntının bitmesi gerekir.
İki kardeşi kıyaslamayın
Kızım çok güzel bir karne getirdi. Oğlumun ise üç zayıfı var. "Daha güzel karne getirdi diye onu benden çok seviyorsunuz" diyor. Nasıl davranmalıyım? İ.D./Ant.
Karne çocuklar için başarılarını gösterdikleri bir belgedir. Zayıf not başarısızlığı, yüksek not ise başarılı olduğunu gösterir. Dolayısıyla da etrafındakilerinin bu konudaki tutum ve davranışları çocuğun düşüncelerini etkiler. Yani siz karne odaklı davrandıysanız, kızınızı onun yanında övdüyseniz ya da kıyasladıysanız kıskanması için de zemin hazırladınız demektir.
Her şeyden önce iki kardeşe eşit davranmaya çalışın. Kıyaslamaktan olabildiğince kaçının. Dersleri ve okulu şantaj aracı olarak, eleştirmek veya ceza adına kullanmayın. Başarılı olduğu diğer dersleri ve notları övün. Bu derslerindeki başarısının sırrının ne olabileceğini sorun.
Zayıf olan derslerini nasıl düzeltebileceği konusunda önerilerini dinleyin.
OYUNLAR OYNAYIN
Beraber çalışma planı yapın. Olabildiğince kendisinin çözüm üretmesini isteyin.
Kardeşi ile yapabileceği ortak etkinlikleri artırın. Puzzle gibi oyunlar alın ve beraber oynayın. Arada bir onun da kazanmasına fırsat verin.
Cezalar cezbedicidir
Üç yaşındaki kızımı mastürbasyon yaparken yakaladım. Bunu nereden ve nasıl öğrendi bilmiyorum ama çok şaşırdım. Doktora mı danışmalıyım? K.E./Van
Genelde bezi bırakma sırasında ya da tesadüfen bir nesneyle etkileşime girdiğinde veya mantar tarzı bir enfeksiyon geçirdiğinde çocuğun keşfettiği bir durumdur.
SAKIN AZARLAMAYIN
Bundan haz alan çocuk zaman içinde canı sıkıldığında ya da aklına geldiğinde bunu tekrar etmeye başlar.
Bu artık bir davranışa döner. Ne kadar sık tekrarlarsa o kadar çok yapmak ister. Dikkatini farklı bir yere çekmek unutturmak için en etkili yoldur. Çok sevdiği bir oyuncağını bunun için kullanabilirsiniz. Ne kadar çok azarlarsanız bu davranışı o oranda artacaktır.
Çünkü vereceğiniz cezalar çocuk için cezbedici olur. Eğer bir değişiklik olmazsa mutlaka uzman görüşü alın.
ŞENAY YILMAZ
