* Kızım sekiz yaşında ve IQ'sü 60 çıktı. Özel eğitim alması gerektiği söylendi. Maddi olarak bunu karşılayabilecek durumda değiliz. Ne önerirsiniz? (N.A./Adana)
Kızınız eğitsel tanımlamada 'hafif düzey öğrenme güçlüğü' kategorisine giriyor. Özel eğitim; gelişimsel ve akademik olarak belirlenen eksikliklerin uzman kişilerce verilmesini ifade eder.
Rapor alabilirsiniz
MEB bünyesindeki rehberlik araştırma merkezleri, çocuğunuzun yeterlilikleri ve yetersizliklerini tespit ederek, gerekli görürse 'özel eğitim değerlendirme kurul raporu' çıkarır. Çıkarılan bu raporla uygun bir özel eğitim merkezinden, bahsi geçen eğitimi ücretsiz alabilirsiniz. Ancak özel eğitim merkezini seçerken, sadece fiziksel özelliklere ya da servisi olup olmadığına bakmayın. Özel eğitimde önemli olan; eğitim ve eğitimci kalitesidir. Önemli olan; eğitimcinin yeterliliği, kurum idarecilerinin meslekten olup olmadığı, yaptıkları eğitim hakkında sizi bilgilendirmeleri, anne- baba eğitimine önem vermeleri ve yapılan eğitimin sistematik olarak takip edilerek belli periyotlarda size rapor verilmesidir. Sadece maddi kaygılarla bu işi yapanlara karşı dikkatli olun.
Tuvalet eğitimi için üç yaş iyidir
* Üç yaşındaki kızımın altını bezliyorum. Son zamanlarda bezden rahatsız olduğunu göstermeye başladı. Acaba tuvalet eğitimine başlamalı mıyım? (S.T./Ordu)
Öncelikli olarak çocuğun fizyolojik ve psikolojik olarak tuvalet eğitimi almaya hazır hale gelmesi gerekir. Tuvalet ihtiyacını ifade eden sözel ya da işaretsel tepkiler vermesi, bezlenmenin artık onu rahatsız etmesi, yürümeye ve kısmen bağımsız harekete geçmesi; gerekli ön koşullar olarak sıralanabilir. Tuvalet eğitiminin, 2-3 yaş döneminde verilmesini öneriyoruz. Bu eğitim verilirken kesinlikle zorlama yapılmaması, aksine tuvalet olayının sevimli hale getirilerek teşvik edilmesi gerekir. Öncelikli olarak şirin, çocuğunuzun sevebileceği bir lazımlık alarak tuvalet eğitimine başlamanızı öneririz.
Yapınca ödüllendirin
Vücut saati izlenerek ne sıklıkta tuvalet ihtiyacı duyduğu belirlenip, çocuk bu saatlerde teşvik edilmeli, her yaptığında da mutlaka ödüllendirilmelidir. Yavaş yavaş klozete geçiş sağlanarak tuvalet eğitimi aşamalı olarak tamamlanmalıdır. Tuvalet eğitimi sorunu yaşayan çocuklarda ebeveyn mutlaka yardım almalıdır. Zorlamalar ileride tamir edilemez sorunlara neden olabilir.
Cinsel bilgileri doğru verin
* Çocuğumun cinsellikle ilgili soruları karşısında panikliyorum. Bu durumlarda nasıl davranmalıyım? Ona nasıl cevaplar vermeliyim? (G.Ö./Kayseri)
Çocuk üç yaşından itibaren cinsel kimliğini keşfetmeye çalışır. Bununla birlikte ilginç ve cevabı zor olan sorular gelmeye başlar. Özellikle ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, kültürel faktörleri, ahlaki yapısı, yetiştirilme şekli; çocuğun cinsellikle ilgili sorularını cevaplama tarzını da belirler.
Kızmadan yanıtlayın
Kızarak, ayıplayarak, alay ederek, utanarak verilen cevaplar çocuğun tatmin olamamasına ve yakın çevresindekilerden sorularının cevaplarını öğrenmeye çalışmasına sebep olur. Ancak bu arada sağlıksız bilgilere ulaşması, ileriki yaşlarda cinsel kimliğini olumsuz etkiler. Bu nedenle çocuğunuzun sorduğu sorulara yaşına uygun, açıklayıcı ve doğru cevaplar vermeye çalışın. Konuyu, yetişkin düzeyinde değil, çocuğunuzun anlayabileceği çocuk diliyle anlatın. Mutlaka eşinizle aynı cevabı verin!
