Birbirimizle değil, sesli asistanlarla sohbet edeceğimiz günler çok uzak değil. Elektrikli bir dünyada sesli asistanların her cihazın içinden çıktığı günlere geldik. Geleceğin dünyasına kulaç atmadan eskilerden örneklere bir bakalım. Dokunmatik ekranlar sahneye çıktığında yeni bir devrin başladığını anlamak zaman aldı. Çünkü mükemmel deneyim, hızlı internet bağlantısı, uygulamalar ve doğru tasarımla birlikte gelecekti. Yani iPhone'un dokunmatik ekrandaki başarısı, hızlı internet, uygulamalar, içerik tarafında mükemmel bir kaynama noktasının oluşmasına sebep oldu. İşte 12 yıl önce ortaya çıkan dokunmatik ekranlardan sonra ikinci önemli dönüşüm sesli asistanlarla başlıyor. CES 2019'da da neredeyse her salonda her toplantı salonunda sesli asistanlar kendisini gösterdi. Akıllı dediğimiz her cihaz sözden anlar hale geliyor. Google Asistan ve Amazon Alexa başrolü alırken, Apple Siri, Microsoft Cortana ve Samsung Bixby çok sınırlı üründe kullanılıyor.
ASİSTANLAR BASİT KOMUTLARDA BAŞARILI
Elektrikli ve sürücüsüz araçlar, elektrikli scooter ile şehir hayatı, kendi tabletini yapmayı öğrenen çocuklar, akıllı sağlık teknolojileri ve sürekli uzayan fonksiyonel yaş seviyesiyle değişen yaşam tarzı ile karşı karşıyayız. Sözden anlayan cihazlar şimdilik daha sessiz ortamlarda deneyimliyoruz. Daha sonra kalabalıklar içinde de kullanabiliriz.
Türkiye'de Türkçe Google Asistan hizmeti vermeye başlayan Google ilk adımı attı. Bundan sonra yapay zeka ve makine öğrenmesi ile Türkçe öğrenmeye devam edecek. Şimdilik basit komutlarda başarı şansı yüksek.
Bunların yanında uzun zamandır hayalini kurduğumuz elektrikli scooter, elektrikli sürücüsüz otomobil, 5G uyumlu akıllı telefonlar, eskiden olduğu gibi bilgisayar toplar gibi çocuklar için oluşturacağımız modüler tablet bilgisayarlar, katlanabilir telefon ve televizyonlar için daha ne kadar çok bekleyeceğiz sorularının yanıtlarını CES fuarında aradım. Teknolojinin henüz olgunlaşmaması, regülasyon veya güvenlikle ilgili konular yüzünden bazı konularda rüya görmek için henüz erken ama bazı şeyler için de bu yıl içinde gelişmeler olacağını söyleyebiliriz.
TÜKETİCİ DENEYİMİ TESTİ
Markalar ne hayal ederse etsin, tüketicilerin deneyimleri her markanın turnusol kağıdı gibi... Buna hemen şöyle örnek verebiliriz; Akıllı buzdolabı için "Buzdolabı kapısı açık kaldığında telefonunuza bildirim yoluyla uyarı gelecek" önerisi tüketici deneyimi ve beklentisiyle pek uyuşmuyor gibi. Zaten telefonların bildirimlerinden yorulmuş tüketiciye bir bildirim daha göndermek yerine kapıyı kapatsak nasıl olur? Yani moda alışkanlıklar geliştirmek yerine tüketici davranışını gözleyerek adım atmak daha isabetli olacaktır. Bir tüketici senaryosu oluşturmadan yola çıkılan ürünlerin geleceği pek aydınlık değil.
ELEKTRİKLİ SÜRÜCÜSÜZ OTOMOBİL
CES Fuarı son beş yıldır otomotiv markalarının çok yoğun ilgi gösterdiği, elektrikli sürücüsüz pek çok aracın lansmanının yapıldığı bir platform oldu. Yıldan yıla elektrikli otomobillerin menzilinin sürekli arttığı görülüyor. Yine otonom sürüş için belki tarım alanlarında uygulamalar çok erken başlamış olabilir. Zaten pek çok tarım aracının uzun süredir kullanımda olduğunu biliyoruz. Sonuçta insanı zorlayan düşük veya yüksek sıcaklıklarda otonom sürüşün büyük avantaj sağlayacağını görebiliyoruz. Bu doğrultuda da Bosch'un elektrikli otonom yani sürücüsüz aracını deneme imkanı buluyoruz. Şirket, servis aracı tabanlı mobilite için bileşenler ve sistemlerin yanı sıra rezervasyon, paylaşım ve bağlanabilirlik platformları, park etme ve yeniden şarj etme servisleri gibi tüm mobilite servislerini de sunacak. Bu servislerin 2017 yılında 47 milyar euro düzeyinde olan pazar hacminin 2022 yılı itibarıyla 140 milyar euro'ya çıkacağı tahmin ediliyor (Kaynak: PwC). Regülasyonlar, güvenlik ve yasalar karşısında sorumluluğun belli olmaması 2019 veya 2020 yılında trafiğe kapalı özel alanlar hariç sürücüsüz araçların trafiğe çıkmasının zaman alacağını ortaya koyuyor.
ELEKTRİKLİ SCOOTER ÇETESİ HAZIR
Bosch standında sergilenen akıllı elektrikli scooter, mobil uygulama ve güvenlik açısından güzel bir örnek oluşturuyor. Uygulamayı kurup kilidi açtığınızda kask serbest kalıyor.
Almanya'da, paylaşıma açık her 10 araçtan bir tanesi elektrikli motora sahip. Bosch da kamyonet paylaşım servislerinde yalnızca elektrikli araçları kullanıyor. Şehir merkezlerindeki taşıma trafiği ve kişisel araç trafiğinde elektrikli araç kullanımı ideal. Kamyonet paylaşım servisi, ilk olarak Almanya'da Berlin, Frankfurt, Leipzig, Troisdorf ve Freiburg şehirlerindeki hırdavat mağazalarında hizmete sunulacak. Bu mağazalarda, StreetScooter tarafından sağlanan küçük elektrikli kamyonetler için şarj noktaları şimdiden hazır. Bosch, bu araçlar için güç aktarma mekanizması bileşenleri sağlıyor. Şirket, paylaşımlı elektrikli kamyonetlerin hırdavat mağazası sektörü dışında da uygulama potansiyeline sahip olduğuna inanıyor. Yeni paylaşım servisinin popüler hale gelmesi durumunda Bosch; tüm hırdavat mağazaları, mobilya, elektronik mağazaları ve süpermarketler başta olmak üzere servisini genişletmeyi planlıyor.
TELEVİZYON EKRANLARI KIVRILARAK SAKLANIYOR
Daha telefon ekranının katlanmasına alışamamışken şimdi de kıvrılabilen OLED televizyonlar var. Bu televizyonlar, kıvrılarak ses sisteminin içine giriyor. Anlayacağınız, akıllı televizyonların perdeler gibi kıvrılıp toplandığını, izlerken yine eski haline döndüğünü göreceğimiz zaman artık gerçek oldu. LG'nin CES 2019'da tanıttığı son ürünü mantığa meydan okuyan görünüp kaybolabilen bir ekrana sahip dünyanın ilk kıvrılabilen OLED TV'si... Kıvrılabilen LG SIGNATURE OLED TV R, kullanıcıları klasik televizyon sınırlarından kurtarıp, kendi kişisel alanlarını belirleme konusunda özgür bırakıyor. Apple AirPlay 2 ve HomeKit uygulamalarını destekleyen televizyonda kullanıcılar, AirPlay 2 desteğiyle, iTunes ve diğer video uygulamalarından veya doğrudan Apple cihazlarından videoları LG Signature OLED TV'lerinde kolayca oynatabilecek.
AKILLI EV ÇOK UZAK DEĞİL
Gelişen sensör ve internet altyapısı, akıllı ev konusunun çok uzağımızda olmadığını gösteriyor. Bir başka gelişme ise bir sanal kullanıcı arayüzünü mutfak tezgahına yansıtabilen ve dokunmatik yüzey haline getiren PAI projektör. Bir entegre 3D sensör, el hareketlerini yakalayarak arayüzün dokunmatik olarak çalıştırılmasını sağlıyor. Böylece kullanıcılar, yemek yaparken tarifleri online olarak kolaylıkla arayabiliyor ve internet üzerinden telefon görüşmesi yapabiliyor. Özellikle mutfak ortamı için geliştirilen PAI'nın bir akıllı telefon ya da tablet kadar dikkatli bir şekilde kullanılması gerekmiyor. Parmaklar yapış yapış olduğunda bile projektör mükemmel bir şekilde kontrol edilebiliyor. PAI, ilk olarak Şubat 2019'da Çin'de görücüye çıkacak, ardından da ABD'de piyasaya sunulacak.
ÇİMLERİ BİÇ EVİ TEMİZLE
Bosch, internet bağlantılı yeni robot çim biçme makinesi Indego S+'yi de CES'de sergiliyor. Indego, Amazon Alexa üzerinden sesli kontrol sağlayan pazardaki ilk robot çim biçme makinelerinden biri. Ayrıca, çimlerin yeniden kesilmesi için en iyi zamana otomatik olarak karar vermek üzere internetteki hava durumu tahminlerini kullanan tek robot çim biçme makinesi. Bosch, robot çim biçme makinesinin motor akışı, hızlanma, motor hızı ve yön gibi verileri değerlendirerek, çimlerin üzerindeki engelleri tanımasını geliştirmek üzere yapay zeka kullanıyor.
AKILLI TELEFONLARDA 5G
5G şebekesi ve telefonlar konusundaki gelişmeler aslında CES fuarında tanık olduğumuz olayların harika bir gelecek önizlemesi olduğunu gösteriyor. Ancak burada Türkiye ile dünyadaki gelişmeler arasında farklar olacağı da kesin. Türkiye'de cihazlar ve şebeke açısından gelişmeler farklı. Özellikle regülasyon kararları 5G şebekesinin ticari olarak kullanıma başlamasının kolay olmadığını gösteriyor. Operatörler testlere başlamış olmasına rağmen bir canlı kullanıcı senaryosu için erken olduğunu görüyoruz.
Türk Telekom grup şirketi Argela, 5G konusunda küresel operasyonların bir parçası olurken, Kuzey Amerika'da da pek çok operatörün 5G kullanımında Argela önemli rol üstleniyor. 5G cihazlar yılın hemen ilk çeyreğinde karşılık buluyor. Samsung bu konuda en hazırlıklı şirketlerin başında geliyor. Üstelik sadece Samsung Galaxy S10'un mart ayında 5G uyumlu sahneye çıkacağını görüyoruz. Ayrıca 5G altyapısında Samsung'un başarılı örnekler ortaya koyduğunu görüyorum. Ev ve ofislerde başarılı 5G senaryoları oluşturulabilir.
ÇOCUKLAR KENDİ TABLETİNİ YAPSIN
Tüketim toplumuna kazandırılan her çocuk istisnasız her şeye kolayca sahip oluyor. Öyle ki çocuklar kendi oyuncağını geliştirmekten bile yoksun. Tamam, yaşı 40'ın üstünde kuşak için sokakta oynamak veya bilgisayar toplamak çok önemli olabilirdi. Ancak şimdiki kuşak için kendi yaratacağı bir ürüne sahip olmak çok mümkün görünmüyordu. Ancak CES Fuarı'nda tanıdığım Kano parmak bilgisayar Raspberry Pi tabanlı üretilen özel tasarım tablet ve cihazlar çocuğun görerek bilerek kendi tabletini oluşturması için harika bir fırsat. Kano, şeffaf kasasına ekleyip çıkarabileceğiniz, USB bellekle takılan yeteneklerle dokunmatik ekran veya hareket sensörü yetenekleri kazandırılıyor.