Jackfruit cipsi, kökten kabuğa atık, üzüm çekirdeği özü/tozu/yağı/ makarnası, siyah sarımsak... Kombuçay, yulaf sütü, reishi mantarı kahvesi, yerba mate...
Dünya giderek böyle şeyler yer içerken... Un diye iki harfle geçiştirmez ve Semih Kaplanoğlu'nun son filminin ötesine uzanıp (Bildiniz: 'Buğday') mercimek, nohut, kinoa, kavılca, greçka, keçiboynuzu diye çeşitlendirirken... Dahası dünyadaki en küçük tahıl tanesi 'teff'i trend yapmaya soyunmuşken...
Bitirmemize iki hafta kalan yılın Google raporu gösteriyor ki, biz hâlâ annemizin aramalarını kullanıyoruz!
Türkiye'de 2017'de en çok aranmış olan yemek tarifleri hangileri dersiniz? İlk sırada ne olabilir? Tuzlu mu, tatlı mı? Tencere yemeği mi, hamur işi mi? Et mi, sebze mi? Hadi bir ipucu verelim: Hamur işi. O zaman mantı mı, su böreği mi? Pide mi, pizza mı, pişi mi?
Milletin bu yıl en çok aradığı yemek tarifi, sıkı durun: Krep! Bizde birçok yörede akıtma olarak bilinen, bazı yerlerde cızlak/cızlama da denen, bin yıllardır yapılan ama ne hikmetse son yıllarda daha bir popülerleşen lezzet.
Top 10 listesinin diğer dokuz takipçisi de şöyle: Aşure, güllaç, enginar, kuymak, içli köfte, mücver, pankek, trileçe, humus. Krepin çok yakın akrabası pancake/pankek de, son iki yılda açılan dükkânlardan anlamalıydık, en aşka düşülen 10 tadımız arasında maşallah!
Bir dönemin en çok araştırılanı hünkârbeğendi bulunmuş demek ki, artık aranmıyor. 'Buddha bowl'a da geçilmemiş ama işte henüz. Yavaş yavaş...
***
12 milyon ekmek!
Türkiye'de günde 12 milyon ekmek çöpe gidiyormuş! Aman Allahım!
Ajans Press, ekmek tüketimiyle ilgili bir medya araştırması gerçekleştirmiş. Türkiye Ekmek Üreticileri Federasyonu'ndan elde ettiği bilgilere göre, memlekette günde yaklaşık 120 milyon tane ekmek çıkıyormuş. Bunun yüzde 10'u yani 12 milyonu ise israf edilerek çöpe gidiyormuş maalesef.
En fazla israf, üretimin yapıldığı fırınlarda oluyormuş. Evler ile personel/ öğrenci yemekhaneleri de fırınları takip ediyormuş.
Artık yemek konusunda en öne çıkan başlık bu: İsraf. Atık. Bütün dünya, israfı asgariye indirmek için çalışıyor. Hedef, atıksız mutfak...
Ekim ayında düzenlenen Yedi konferansı da dikkati bu meseleye çekmişti. Öğle yemeğinde Türkiye'nin yedi bölgesinden temsilciler; mutfakta kabukları, kökleri, fazlalıkları çöpe atmak yerine değerlendirmenin yollarını nefis uygulamalarla göstermişti. Başroldeyse ekmek vardı. Bayat ekmekleri çöpe atmak yerine neler neler yapılabilirdi onlarla.
Karadeniz Bölgesi'nden Asuman Albayrak, Hitit mutfağından kalma ve orijinalinde kuyrukyağı kullanılan Hitit böreğini zeytinyağıyla yorumlamıştı. Ekmekler küçük parçalara ayrılıp tepsiye diziliyordu. Kemik ya da et suyu ile ıslatılarak üstüne peynir rendesi serpiliyordu. Kuyruk yağı gezdirilip fırınlanıyordu. Sonuç enfesti.
Akdeniz Bölgesi'nden Nadya Turunç, kemik suyuna papara hazırlamıştı. Bayatlayan ekmekler et suyuyla yumuşatılıp üstünde yoğurt ve baharatlı terbiyeyle servis ediliyordu.
Tirit, papara, börek, köfte, pizza/ pide tabanı, tatlı... Neler neler yapılır bayat ekmeklerle. Atmak, duygudan da zekâdan da en uzak olanlara mahsus!