ABD'de 9 gün sonra tarihi bir yarış var. Yeni başkanlarını seçecekler. Donald Trump ve Kamala Harris karşı karşıya. Aslında süreç oldukça heyecanlı ve karmaşık geçiyor. Anketlerde kafa kaya gidiyorlar. Beyaz Saray'a kimin çıkacağını birkaç bin oy belirleyebilir. Buna ek ilk siyahi kadın adayın olması, milyarderlerin mitinglerde boy göstermesi ya da ünlü şarkıcıların oy istemeleri gibi oldukça magazinsel boyutlar da var. Hatta belki yıllarca konuşulacak suikast girişimleri bile oldu. Ya da mevcut ABD Başkanı Joe Biden'ın zorla adaylıktan çektirilmesini ne yapacağız? Ama farkındaysanız bunlar hiç konuşulmuyor. Ayrıca daha ne var biliyor musunuz? Harris ya da Trump fark etmeksizin kim kazanırsa kazansın ABD'nin artık küresel sahnedeki gücünü daha fazla kaybedeceği döneme girileceğini savunanların sayısı çok fazla. Seçimin ardından Ukrayna savaşının seyrinin ne olacağı ayrı merak konusu. Veya 2020'deki başkanlık seçiminin ardından direkten dönen ABD'deki iç savaş ortamının bu kez yaşanma ihtimali de yok sayılamaz. İşte böylesi bir atmosferde ilerliyor seçim süreci. Sayılı günler de kaldı ama gündem çok farklı. Yukarıda sıraladığımız detayları bastıran bir katliam var çünkü. İsrail'in Gazze Şeridi'nde devam eden soykırımı ABD başkanının belirlenmesinde en temel unsur olabilir. Ülkedeki başta Müslüman seçmenler olmak üzere duyarlı vatandaşların vereceği oylar kilit önemde...
SEÇMEN İSRAİL'E KARŞI BİRLEŞTİ
ABD'de 2,5 milyon civarında Müslüman seçmen bulunuyor.
Aslında Müslümanlar iki adayın da İsrail'e yakınlığından rahatsız.
Ancak Müslüman seçmenlerin yüzde 90'ından fazlası seçime katılmayı planlıyor.
Üstelik bu kez Müslümanların tamamı oy verme noktasında aynı çizgide.
ISPU verilerine göre 2020'de Müslüman seçmenlerin yüzde 19'u sağlık politikaları, yüzde 14'ü ekonomi, yüzde 13'ü de sosyal adalet gibi konulara göre oy vermişti.
Bu kez tek belirleyici faktör var, o da Gazze.
Trump ve Harris arasındaki puan farkı şimdilerde 1 ya da 2. Bazı anketlerde Harris önde diğerlerinde Trump.
Her bir oyun önemi büyük yani.
Gözler yine salıncak eyaletlerde olacak.
Başkanı Arizona, Nevada, Wisconsin, Michigan, Pennsylvania, Kuzey Carolina ve Georgia'daki kararsız seçmenlerin oyları belirleyecek.
SAYILARI AZ ETKİLERİ ÇOK
Kamala Harris seçilirse Gazze'de kalıcı ateşkesi sağlayacağını savunuyor. Trump da savaşı bitirebileceğini iddia ediyor. Ama her iki aday da İsrail'e silah desteğini kesmeyi vaat etmiyor.
2020'deki seçimde Müslümanların yüzde 86'sı o dönem Demokratların adayı olan Biden'ı desteklemişti. Sadece yüzde 6'sı Trump'a oy vermiş, 8'i de sandığa gitmemiş veya farklı bir adaya oy vermişti. Yani aslında bu seçimde de Müslümanların Demokratların adayı Harris'e oy vermesi bekleniyordu ancak dediğimiz gibi Gazze'deki soykırım sandığa farklı yansıyacak.
Bakıldığında ABD'de oy verenler arasında Müslüman seçmenin oranı yüzde 1. Ama şöyle bir faktör var Müslümanlar salıncak eyaletlerde çok önemli bir blok durumundalar.
Söz konusu bu eyaletlerde Demokratlar 2020'de kıl payı kazanmıştı. Şöyle ki bu eyaletlerdeki Müslümanların yüzde 65'i Biden'a oy vermişti ve o da başkanlığı buralardan gelen oylarla elde etmişti. Örneğin Georgia'yı sadece 12 bin oy ile kazanmıştı; burada 61 binden fazla Müslüman seçmen var. Pennsylvania'da ise 81 bin oy ile kazanmıştı, burada da 125 bin Müslüman seçmen bulunuyor.
ÜÇÜNCÜ PARTİ ADAYLARI ÖN PLANDA
Müslüman oy verenler için öncelik alternatif isimlerde.
Salıncak eyaletlerden Wisconsin'e biraz daha yakından bakalım. 2020'deki sonucu sadece 20 bin oy belirlemişti ve eyalette en az 40 bin Müslüman seçmen var.
Wisconsin'de Müslümanlar arasında Yeşil Parti adayı Jill Stein birinci sırada. İsrail'in katliamlarına "soykırım savaşı" diyor. Hatta geçtiğimiz aylarda Filistin'e destek gösterilerinde kelepçelenerek gözaltına alındığı bile oldu Jill Stein'in. Burada Stein'in alacağı 20 bin ya da 30 bin oy ile Demokratların kaybetme ihtimali var yani.
Öne çıkan yedi salıncak eyaletin 3'ünde Yeşil Parti başkan adayı Stein, Müslüman seçmenler arasında Demokrat ve Cumhuriyetçi rakiplerinin önüne geçti.
Stein, Arizona'da yüzde 35, Michigan'da yüzde 40 ve Wisconsin'de yüzde 44 ile Müslüman seçmenlerin oylarını almada rakipleri arasından birinci çıkarken, Demokrat aday Kamala Harris Georgia'da yüzde 43, Pennsylvania'da da yüzde 37 ile önde bitirdi. Trump ise sadece Nevada'da yüzde 27 ile Müslüman seçmenler arasında en fazla oyu alan aday oldu.
Trump'ın en küçük kızı Tiffany'nin eşi Lübnan asıllı bir iş adamı Massad Boulous. Trump'ın ekibi bu durumu kullanıp mevcut yönetimin Gazze politikasının çöktüğünü savunarak Michigan'daki Arap oylarını almaya çalışıyor.
ABD'de Yahudilerin de önceliği Demokrat Parti'nin adayı oluyor. Pew Research Center'ın araştırmasına göre bir önceki seçimde Yahudilerin yüzde 70'i Biden'ı desteklemişti.
Yine Wisconsin'e bakalım. 42 bin oy verecek Yahudi var. Ancak bu sefer Yahudilerin Trump'a oy vermesi bekleniyor.
TAYLOR SWIFT KENNEDY'NİN GERİSİNDE KALDI
Seçim sürecinde en çok konuşulan konulardan biri uzun süre Taylor Swift oldu. Ünlü şarkıcının desteğini açıklayacağı kişinin büyük avantaj sahibi olacağı söylendi. Beklendiği gibi Kamala Harris'i desteklediğini duyurdu. Ancak kısa bir süre sonra bir sürpriz açıklama geldi. ABD'nin suikasta kurban giden başkanı John F. Kennedy'nin yeğeni Robert F. Kennedy Jr. kendisi Demokrat olmasına ve hatta bağımsız aday olmasına rağmen yarıştan çekildi ve Trump'a desteğini açıkladı. Anketlere göre Kennedy'nin Cumhuriyetçilere getirdiği oy oranı Swift'in Demokratlara sağladığı desteği geçti. Bu arada George Clooney ya da Eminem gibi isimler Kamala Harris'i destekliyor.
MİLYARDERLERİN DE YARIŞI
ABD'de başkanlık süreci bir yandan milyarderlerin de yarışı haline dönüyor. Bu seçimde gözler Elon Musk ve Bill Gates'in üzerinde. Musk, Trump'ın mitinglerinden ayrılmıyor. Günde 1 milyon dolar harcadığı biliniyor. Hatta Trump kazanırsa Beyaz Saray'da görev bile alacak. Bill Gates ise Kamala Harris destekçisi. Seçime günler kala Harris'in kampanyasına 50 milyon dolar bağışladı.
SEÇİMLER HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
En çok oyu alan kazanmıyor.
ABD'de iki ana parti bulunuyor: Cumhuriyetçiler ve Demokratlar.
Başkanlık yarışı bu iki partinin adayı arasında geçiyor.
Ancak bağımsız ve üçüncü parti adayları da oluyor.
Bu adayların isimleri her eyaletin pusulasında yer almıyor.
Seçimi kazanan Ocak 2025'ten itibaren dört yıl görev yapacak.
Ülke genelinde en çok oyu alan adayın seçimi kazanamadığı durumlar oluyor.
Bu durum son olarak 2016'da yaşandı. Hillary Clinton, Trump'tan 3 milyon fazla oy aldı. Ama kazanan Trump oldu.
Başkanlığı 50 eyaletteki Seçiciler Kurulu belirliyor.
Oy verenler, Seçiciler Kurulu'na gidecek delegeleri seçiyor. Bu delegeler de başkan ve başkan yardımcısını seçiyor.
Eyalet, kısmen nüfusa bağlı olarak belirli sayıda Seçici Kurul oyuna sahip.
Toplam 538 oy söz konusu ve 270 ya da daha fazla oy alan kazanıyor.
Sayıları yedi olan salıncak eyaletler genelde yarışın belirleyicisi oluyor.
18 yaş ve üzerinde olan her ABD vatandaşı oy kullanabiliyor.
Kazanan genellikle seçim gecesi ilan ediliyor.
Ancak 2020'de tüm oyların sayılması birkaç gün sürdü.
İLK KADIN BAŞKAN OLACAK
Kamala Harris 59 yaşında. Oakland'da dünyaya geldi. Annesi Hindistanlı, babası Jamaica doğumlu. California Üniversitesi'nde hukuk okudu. Bir süre avukatlık yaptı. 2010'da California Başsavcısı oldu. 2016'da Senatör seçildi. 2020'de ABD'nin ilk siyahi ve kadın Başkan Yardımcı oldu. Haziran ayında 81 yaşındaki Biden'ın yoğun baskılar sonucu adaylıktan çekilmesiyle Demokratların başkan adayı olarak ortaya çıktı. 5 Kasım seçimini kazandığı takdirde ülkesinin ilk kadın başkanı unvanını da kazanacak. Aslında bu unvanı Kasım 2021'de kısa süreliğine kazanmıştı. Biden sağlık muayenesi olduğu sırada 75 dakikalığına başkan vekilliği yapmıştı.
TRUMP ÜÇ SUİKAST ATLATTI
Donald Trump 78 yaşında. Büyükbabası ve büyükannesi 1855'te Almanya'dan ABD'ye göç etti. Zengin bir ailenin 4 çocuğundan biri. 13 yaşındayken, uygunsuz davranışlarından dolayı okulundan uzaklaştırıldı. Üniversiteye kadar askeri okulda okudu. Mezuniyetinden sonra babasının emlak yatırımı şirketinde işe başladı. Ağabeyi alkol problemi nedeniyle erken yaşta öldü. Diğer kardeşi pilot oldu. Böylece işlerin başına geçti. Şirketin değerini kısa sürede katlamayı başardı. 1987'den beri Beyaz Saray'a çıkmak istediğini söylüyor. 2000 yılında Reform Partisi'nden aday dahi oldu. 2016 - 2020 arası ise hayaline kavuştu ve 4 yıl ülkesini yönetti. 2020 seçimlerinde Biden'a kaybetti. Trump bu seçim sürecinde şimdiye kadar üç suikast girişimi atlattı.
