Günümüzde sosyal medya adeta mayınlı bir arazi gibi... Hangi taşın toprağın altında insanları ne gibi tehlikeler, altından kalkılması zor durumlar bekliyor kestirmek güç. Örneğin basit bir flörtleşmenin bile sonunun nereye varacağı meçhul... Eh, bu mecraların kendi kurallarını, değerlerini bize dayatması da kaçınılmaz oldu... Öyle ya 'linç, stalk, unfollow'lamak, trollemek' gibi kelimeler, kavramlar gündelik hayatta kullandığımızda hiç yadırganmayan kelimeler haline geldi. İşte şimdi bu halkaya taze taze dahil olan, nur topu gibi bir sosyal medya gerçekliğimiz daha var: İfşalamak... Twitter, Facebook ve özellikle de Instagram üzerinden gerçekleşen mesajlaşmaları ifşalamak son zamanların bir anlamda yeni trendi. İlişki esnasında yazılan mesajlar ilişki sonrası bir tehdit, şantaj unsuru haline gelebiliyor. Başta ünlü isimler olmak üzere pek çok kişi 'ifşalanma' olaylarıyla gündeme geliyor... Hatta kimi zaman ünlüler de karşı atakta bulunup kendilerini ifşa edenlerin mesajlarını yayınlayabiliyor. Peki, birini ifşa etmenin hukuki yaptırımları neler, ifşacıların motivasyonları neler oluyor, ilgi çekmek mi, intikam almak mı, gündeme gelmek mi... Hem bu soruların yanıtlarını aradık, hem de geçmişten son günlere tanık olduğumuz ifşa hadiselerinin kahramanlarının yaşadıklarına göz attık... İşin içinde mankenler de, oyuncular da, şarkıcılar da, futbolcular da var dediğimiz gibi mayınlı bir arazi de...
Çıplak fotoğraflarını yayınlarım!
Son dönemin popüler oyuncularından Kubilay Aka da şimdilerde ifşa edilmek yüzünden sıkıntılı günler geçiriyor. SABAH gazetesinden Dilek Yaman'ın haberine göre, kız arkadaşına attığı cinsel içerikli mesajları ifşa olan Kubilay Aka olayı mahkemeye taşıyıp geçtiğimiz günlerde adliyeye geldi. Kendisini ifşa eden Beyza Güneş'in "Benden ayrılırsan çıplak fotoğraflarını da yayınlarım" diyerek şantajda bulunduğunu belirten oyuncunun ihbarının ardından olayla ilgili soruşturma başlatıldı. Kubilay Aka'ya biz de son haftalarda içinden geçtiği sürece dair bazı sorular yönelttik. Kendisi, olayın artık yargıya taşındığını ve daha fazla bir açıklamada bulunmanın uygun olmayacağını söyledi... Keza olayın diğer kahramanı Beyza Güneş ise ifşa sonrası sosyal medyada takipçi sayısını dörde beşe katlasa da bir süre sonra hesabındaki fotoğrafları yoruma kapattı... Yargı sürecinin sonucu merak ediliyor...
İfşa etmekten kaçınan da var
Tıpkı Rafet El Roman gibi takipçileriyle olan mesajlaşmalarını ifşa eden başka ünlüler de var. Didem Soydan onlardan biri... Geçen hafta içerisinde bir takipçisinin kendisine yazdığı "Merhaba nasılsın? Antalya'ya geliyor musun? Canım, hastayım sana" şeklinde devam eden ve daha da uzayan bir talepler silsilesini içeren mesajları Instagram'da paylaştı Soydan. Yani ifşanın farklı bir açıdan karşımıza çıkması söz konusuydu burada...
Buna karşın manken Simge Tertemiz de sosyal medyadan dertli olup yine de ifşaya başvurmayanlardan oldu... Günaydın gazetesinde hafta içi yer alan bir habere göre, ünlü manken, "Bana da sosyal medyadan uygunsuz şekilde mesaj yazanlar var. Çoğu da ünlü isimler. İsimlerini söylesem gündem olurlar. Sosyal medya iyice laçkalaşmış" açıklamasıyla gündemi sarsacak bilgileri avucunun içinde tuttuğunun işaretini verip, çok da detay paylaşmadı...
Avukat Mustafa Tırtır
Dava sayısında artış var
Avukat Mustafa Tırtır sosyal medya ifşalarının nasıl cezai yaptırımlara yol açabileceğini şöyle anlatıyor:
5237 sayılı kanun özel mesajların ifşalanması ile ilgili düzenlemeleri kapsıyor. Burada mesajın içeriği çok önemli. 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile sonuçlanabilecek bir süreçten bahsediyoruz.
Herhangi bir ses veya görüntü kaydının taraflardan birinin rızası dışında paylaşılması durumu da suç kapsamına giriyor.
Uygunsuz bir mesaj atıldığında tarafların tabii ki dava açma hakkı var. Ama mesajları mahkemeyle paylaşıp yine de kamuya ifşa etmemek gerekiyor.
"Naber, nasılsın, iyi misin" gibi gündelik bir konuşmanın ifşalanması her durumda suç teşkil etmeyebilir. Kısacası başkası öğrendiği zaman kişiyi bir anlamda mağdur konumuna getirmeyecek konuşmaların ifşalanmasında değerlendirmeler değişebilir.
Son zamanlarda ifşa konulu davaların sayısında bir artış var. Belki kamuoyuna bu doğrultuda açılan davaların sonuçları pek yansımıyor olabilir fakat bunun bir sebebi de hapis cezalarının para cezasına döndürülmesi..
Psikoterapist Cem Keçe
Linç kültürü de normalleşiyor
"İfşanın altında yatan nedenler, kin, öfke, düşmanlık, kıskançlık, intikam alma gibi yıkıcı duygular olabildiği gibi sırları paylaşma fantezisi de olabilir. İfşacılar başkalarının haklarını ihlal ederek içlerindeki olumsuz yükleri deşarj ederler. Bu tamamen katartik eylem pasif-saldırgan bir tutumdur. Ünlü birisiyle olan yazışmaları ifşa etmekle ilgili en önemli motivasyonlardan biri kıskançlık ve haset duygusu olabilir. İfşa kültürünün yaygınlaşması öncelikle özel yaşamın mahremiyetini ortadan kaldırarak kişilerin birçok ruhsal sorun yaşamasına yol açabilir. Ayrıca ifşa ve devamında linç kültürünün normalleşmesi, hem kişilik haklarının ihlal edilmesi hem de toplumsal değer yargılarının zarar görmesi anlamına gelir."
Psikolog Kemal Özcan
Bir istismar söz konusu
İnsan yapısı gereği başkalarının sahip olduğu şeylere sahip olmak ister, olamadığı yerde kıskançlık duyar. Bunun bir örneği, yeni tanınmaya başlayan birinin ünlü bir kişiyle özel yazışmalarını ifşa ederek polemiğe girmesi. Burada aslında bir istismar da söz konusu. Peki, bu sorunların önüne nasıl geçebiliriz? Belki de çözüm gayet basit: Sosyal medya kullanımına yönelik etik kurallar belirlenmeli, ilkokuldan itibaren sosyal medya kullanımına yönelik eğitimler verilmeli, kamu spotları oluşturulmalı, özel paylaşımların izinsiz paylaşılmasını engelleyecek şekilde yasal düzenlemeler yapılmalı..."
Rafet El Roman'dan reste rest
Şarkıcı Rafet El Roman ifşa mevzusunun en yeni aktörlerinden... Son iki haftadır yazışmalarının ortaya dökülmesiyle gündemde. Aktif bir sosyal medya kullanıcısı olan hatta iki seferdir de sahte profillerle flörtleşen Rafet El Roman'ın dört ay öncesinde şöyle bir ifadesi bile mevcut: "Sosyal medyadan kimseye mesaj atmıyorum diyemem. Çünkü atıyorum. Birini beğenmişim, tanımak istemişim. Bunun nesi kötü? Bana da yüzlerce mesaj geliyor. Bunda ayıplanacak ne var ki?" Gelgelelim sosyal medyada insanlarla flörtleştiğini inkar etmeyen şarkıcının spor eğitmeni Şule Balmak ile olan mesajlaşmalarının ifşa olması olayları farklı bir boyuta getirdi. Mesajlara göre El Roman mesajlarda Balmak'tan önce telefon numarasını istiyor. Ailesiyle yaşayıp yaşamadığını soruyor. Genç kızın Bursa'da olduğunu öğrenince de şöyle yazıyor: "İstanbul'da kız başınıza yaşamak zor olsa gerek. Umarım iyi arkadaşlarınız vardır." Bu yazışmalar gidiyor da gidiyor, tipik bir flört çabası söz konusu anlayacağınız...
Peki, ifşa olan Rafet El Roman ne yaptı dersiniz? Bu kez o da kendisine mesaj atan altı genç kızın mesajlarını ifşa etti. Bunlardan kimisi hayranıydı kimisi de basit bir merhaba, nasılsınız tarzı mesajlar atmış kişilerdi. Kısacası mağduru olduğu bir hikayede reste rest deyip, enteresan bir hamlede bulundu şarkıcı. Biz de konuyla ilgili kendisinden görüş almak istedik. Rafet El Roman bu konuyu daha fazla uzatmak istemediğini belirtip detaylı bir açıklamada bulunmayacağını söyledi...
Mağdurlar ilk 11'i
Loris Karius, Şener Özbayraklı, Arda Turan, Emre Mor hatta Cristiano Ronaldo... Yok yok, beğendiğimiz oyunculardan karma bir 11 kurmuyoruz. Bu saydığımız futbolcular ifşa mağdurları... Dilerseniz tek tek vakaları bir hatırlayalım...
Arda Turan'ın Galatasaray'dan Atletico Madrid'e oradan Barcelona'ya oradan da Instagram mesaj kutularına uzanan bir kariyeri oldu. Öyle ki bundan birkaç sene önce Arda'nın ifşalanmasıyla bir anda tüm ülke "DM'den yürümek" nedir öğrenmiş oldu.
Arda'nın Instagram'da mesajlaştığı isimler arasında bir TV programıyla tanınmış Cansel Çördük ve fitness eğitmeni Elif Güngör vardı. Şimdilerde evli ve bir çocuk sahibi olan Arda Turan bir süredir herhangi bir DM hadisesi ile karşımıza çıkmamakta... Eski Fenerbahçeli yeni Galatasaraylı Şener Özbayraklı'yı ise ifşa eden manken Gizem Özdilli'ydi. Özbayraklı'nın kendisine yazdığı "Merhaba nasılsın" gibi naif bir mesajı "Tanıyormuş, 40 yıllık arkadaşınmış gibi noluyor" diyerek ifşalayan Özdilli daha sonra Şener ile mevzuyu çözdüklerini ve karşılıklı özürler dilendiğini söyledi.
Karius ise DM ve ifşalanma deyince aklan ilk gelen futbolculardan.
Hatta Türkiye'de kalecilik performansından çok Instagram'da yazıştığı isimlerle gündeme gelen Alman eldiven, şimdiye kadar sosyal medyada birçok isimle flörtleşti, ifşalandı fakat bu konuya dair sessizliğini de korudu...
Emre Mor da sosyal medyanın hızlı isimlerinden. Defalarca ifşaya maruz kalan Emre Mor'un Brezilyalı modellerle, Türkiye'de yarışma programlarında ünlü olmuş isimlerle olan yazışmaları ifşa edildi.
