1975'te Portekiz'den bağımsızlığını kazandıktan sadece iki yıl sonra 1992'ye kadar sürecek iç savaşın eşiğine düşen güney Afrika ülkesi Mozambik'te kanlı çatışmaların fillerin doğasını değiştirdiği ortaya çıktı. 30 milyon nüfusunun 24 milyonu ülkedeki geniş gaz rezervlerine rağmen yoksulluk sınırının altında olduğu Mozambik'te halk iç savaş boyunca filleri adeta yok etti.
12 BİN TANE KALDI
16 yıl süren iç savaş boyunca filler, dişleri için katledildi. Fildişlerinden gelen paralar iç savaşta kullanılan silahlara akıtıldı. Filler ayrıca etleri için de insanların hedefi oldu. Yapılan araştırmalara göre bu süre içerisinde Mozambik'te fillerin yüzde 90'nı yok oldu. Ülkede şimdilerde alınan tüm tedbirlerin ardından yaklaşık 12 bin fil olduğu tahmin ediliyor. İngiltere'deki Kent Üniversitesi araştırmacıları iç savaşın ardından fillerin son halini ele alan bir araştırma yürüttü. Ancak uzmanlar bu çalışma boyunca hiç beklemedikleri bir gerçekle karşılaştı. GPS takılarak takip edilen fillerden en az 10'unun dişsiz olduğu görüldü. Normal şartlarda dişi ya da erkek tüm Afrika filleri dişli şekilde dünyaya geliyor. Bu dişler de üç metreye kadar büyüyebiliyor. Gorongosa Milli Parkı'nda koruma altında olan filler üzerinde yürütülen çalışmalarda söz konusu fillerin dişsizliğe geçtikleri görüldü. Araştırmayı yürüten Dominique D'Emille Correia Gonçalves, "Kaçak avcılar genellikle büyük dişli filleri hedef alıyor. Gorongosa Milli Parkı'nda şu anda yaşayan anne fillerin de büyük kısmı iç savaşı gördü ve avcıların faaliyetlerini çok iyi biliyorlar. Dolayısıyla büyük dişli olup iç savaşta dişlerini kaybeden anne fillerin yavrularının da dişsiz dünyaya geldiğini düşünüyoruz. Dişsiz dünyaya gelmek aslında yavruların bir yandan da hayatta kalmasını sağlıyor. Çünkü alınan tüm önlemlere rağmen kaçak avcılık hâlâ çok yaygın. Dişsiz fillerin de hepsi dişi. Bu duruma bir 'evrim' diyemeyiz. Sadece büyük diş genlerinin halkadan ayrılması olarak açıklayabiliriz" sözleriyle çalışmalarını özetledi.
İNSANLARA HÂLÂ ÖFKELİLER
Kent Üniversitesi araştırmacıları ayrıca çalışmaları sırasında fillerin hâlâ 'agresif kültür' içinde olduklarını saptadı. Araştırmacılar buna gerekçe olarak da iş savaş sırasında insanların ailelerini gözleri önünde katletmesini hâlâ unutamamalarına bağladı. Fildişlerinin büyük bir kısmının kozmetik ürünlerinde ve Çin'deki alternatif tıp alanlarından kullanıldığı biliniyor. Bir fildişinin fiyatı 50 bin doları bulabiliyor.
