Kripto para ifadesi her geçen gün hayatımıza biraz daha giriyor. 10 yıldır kullanımda olan kripto para birimlerinin sayısı 800'e yaklaştı. Toplam piyasa değerleri ise 170 milyar doları aşan kripto para birimleri arasında en popüler olanlar Bitcoin, Litecoin, Zcash, NEM, Ripple diyebiliriz. Online alışveriş yapılabilen ve borsaları bile olan kripto paralara bir yenisi daha ekleniyor. Sosyal medya devi Facebook gelecek yıl kendi parası Libra'yı kullanıma sokacak.
DÖRT YIL SONRA NAKİT YOK
Diğer taraftan online para birimlerine ilgi kadar kartlar, kodlar, vücuda yerleştirilen mikroçipler ve telefonlarla ödeme yapma eğilimi de giderek artıyor. Örneğin İsveç 1661'de Avrupa'da kağıt parayı ilk kullanıma sokan ülkeydi. Aynı İsveç, 2021 yılında kendi dijital para birimini tanıtacak, 2023 yılında ise dünyada nakit ödemeyi tamamen kaldıran ilk ülke olacak. Diğer ülkeler de farksız değil aslında. Çin'de artık dilenciler bile kodlarla para kabul ediyor. Avrupa genelinde beş kişiden sadece biri nakit kullanıyor. Nakit ödemenin akıbetini zaman gösterecek, ama uzmanlara göre yeni ödeme modellerine hazırlanmamız şartı. Kripto para bu kadar gündemde olunca AFP haber ajansı paranın geçmişi ve geleceği hakkında bir grafik hazırladı.
PARANIN KISA TARİHİ TEMEL GELİŞMELER
GELECEK
Nakitsiz dünya
Daha fazla kripto para
Kodlarla ödeme
YENİ KÜRESEL PARA BİRİMİ
Facebook kendi dijital parasını açıkladı
SANAL PARA BİRİMİ
Bitcoin 2009'da başladı. Litecoin, Ethereum, Zcash ve diğerleri takip etti
1990'LARIN BAŞI
Dijital ödemeler Taşınabilir cihazlarla ödemeler başladı
1950 KREDİ KARTI
Diners Club şirketi kredi kartı kullanımını başlattı
M.Ö 9000 TAKAS
Para birimi formatında çiftlik hayvanları takasta kullanılıyordu
M.Ö 3000 ŞEKEL
Kiloya göre ticaret dönemi Örneğin 15 kilo tahıla karşılık 15 kilo altın
M.Ö 1000 MADENİ PARA
Çin'de deniz kabukları ilk paralar olarak kullanılmaya başlandı
M.Ö 600 ALTIN VE GÜMÜŞ PARALAR
İlk milli para birimi şimdiki Türkiye'de bulundu
M.S 800'LER KAĞIT PARA
Kağıt paranın ilk versiyonları Çin'de kullanılmaya başlandı. Kağıt para Avrupa'ya 17. yüzyılda geldi
1400 BANKALAR
Ticari borçlanmalar ve bankalar doğdu
1816 ALTIN STANDARDI
İngiltere'de resmi standart değer başlatıldı. 1900'de ABD'de uygulandı ve merkez bankası fikri böyle doğdu
1871 PARA TRANSFERİ
Western Union ile ilk fon transferleri başladı
1930'LAR ALTIN STANDARDININ SONU
ABD'de altın standardı devalüasyonu yaşandı. İngiliz ve uluslararası altın standartları son buldu
SANAL PARA BİRİMİ BİTCOİN 2009'DA BAŞLADI
Litecoin, Ethereum, Zcash ve diğerleri takip etti Dijital ödemeler Taşınabilir cihazlarla ödemeler başladı
GETİR PLASTİĞİ AL PARAYI
Plastik atıklar, günümüzün en ciddi çevre ve sağlık problemlerinden biri haline geldi. Okyanusların en derin noktasından (11 kilometre), dünyanın en yüksek noktasına (8 bin 848 metre) ya da hayvanların midesinden vücudumuza kadar plastik çöpler, artık maalesef her yerde. Dünya genelinde plastik atıklara karşı yeni bir akım daha başladı: Getir çöpü, al parayı.
TÜRKİYE: İBB'nin hayata geçirilen projesi kapsamında Akıllı Geri Dönüşüm Konteynerlarına attığınız pet şişeler ya da alüminyum içecek kutuları ile İstanbulkart'ınıza kredi yükleniyor. Bu uygulama toplu taşıma araçlarında, tiyatrolar ve İBB'ye bağlı sosyal tesislerde geçerli.
NİJERYA: Yoksulluk nedeniyle 10 milyondan fazla çocuğun çalışmak zorunda kaldığı Nijerya'da aileler, çocuklarının okul paralarını plastik atıklarla ödeyebiliyor. HİNDİSTAN: Dispur kentindeki okullarda öğrenciler topladıkları plastik atıklardan topladıkları kredilerle gezilere katılıyor.
İNGİLTERE: Yılda 295 milyar parça plastik çöpün çıktığı İngiltere'de birçok restoranda pet şişe karşılığında yemek alınabiliyor. Ayrıca bazı bölgelerde park ücretleri plastiklerle ödeniyor.
ÇİN: Başkent Pekin'de metrolara konulan akıllı otomatlardan plastik pet şişeler atılınca karşılığında tren bileti alınıyor.
ENDONEZYA: Surabaya kentinde 10 pet şişe getiren otobüslere ücretsiz biniyor.
AVRUPA: Almanya, İsveç, Danimarka ve Norveç gibi ülkelerdeki süpermarketlerdeki plastik makinelerine atılan pet şişelerin geri ödemesi bir tuş ile hayır kurumlarına bağışlanıyor.
