Kurum ilk olarak 22 Kasım 1974 tarihinde , Üniversitelerarası Kurul tarafından, 1750 sayılı Üniversiteler Kanununun 52. Maddesine göre, "Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÜSYM)" adıyla kurulmuştur. 1981 yılında yürürlüğe giren 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Yüksek Öğretim Kurulu'na (YÖK) bağlanarak" Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM)" adını almıştır.
ÖSYM'nin görevleri 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 10. Maddesinde şu şekilde belirlenmiştir:
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslar çerçevesinde yükseköğretim kurumlarına öğrenci alınması amacıyla sınavları hazırlayan ve yapan, öğrenci isteklerini de göz önünde tutarak Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslara göre değerlendiren, öğrenci adaylarının yükseköğretim kurumlarına yerleştirilmesini sağlayan ve bu faaliyetlerle ilgili araştırmalar ve diğer hizmetleri yapan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na bağlı bir kuruluştur.
