Centenary Elması (Yüzüncü Yıl Pırlantası)
Yeryüzünde karbon oluşumu devam ettiği sürece, her zaman için keşfedilecek büyük pırlantalar da olacaktır. Bunun kanıtlarından biri de, 1988 yılında bulunan ve dünyaya De Beers 100. Yıl şöleninde açıklanan mükemmel bir renge sahip 599-karatlık Centenary adıyla anılan pırlantadır.Bu pırlanta, lazer cihazının De Beers madenin duvarları içinde büyükçe bir kütle olduğunu tespit etmesiyle bulunmuştur. Taşlanıp parlak bir pırlanta haline getirilerek hayat bulması için usta bir pırlanta tıraşçısının bulunması gerekiyordu.
İşlenmemiş taş düzensiz girintili çıkıntılı bir şekle sahip olduğundan, onun iç güzelliğini taşa tümüyle zarar vermeden ortaya çıkarmak ancak büyük hünere sahip bir pırlanta ustasının işi olabilirdi. De Beers, bunun için dünyanın en ünlü taç kesicilerinden olan Gabi Tolkowsky ile anlaştı. Tolkowsky’nin karar vermesi gereken ilk şey onu nerde ve nasıl keseceğiydi. Sonunda, taşın alışılmadık biçimde orantısız olan şekline rağmen, onu parçalamadan tek bir taş olarak büyük bir pırlantaya dönüşecek biçimde kesmeye karar verdi.
Bu karar Tolkowsky için hiç de kolay bir karar değildi, çünkü bu estetik tercihin ötesinde taşın kesilmesi, yani yıldırıcı zorlukta bir işlem vardı. Tolkowsky kendisine Centenary üzerindeki çalışması hakkında soru sorulduğunda pırlantasın kendisini etkisi altına aldığını söylüyordu. Bu taşta onun avucunun içi gibi bilmediği tek bir girinti bile yoktu. Tolkowsky, ısı ve titreşimlerin taşın berraklığına zarar verebileceğinden korktuğu için Centenary’i kesmek için testere ya da lazer bıçağı kullanmak istememişti. Bu nedenle, bunun yerine eski zamanlardan beri ustalığın timsali olmuş ve insanlarda saygı uyandıra gelmiş bir metot olan elle kertme (kesme) yönetimini seçmişti.
Tolkowsy, tamı tamına yüz elli dört gün uğraştıktan sonra bu büyük taşın elli karat kadar azaltmıştı. “Kibrit kutusu” şeklindeki orijinal taştan arta kalan 520 karatlık bir pırlantaydı. Taşlayıp parlatma işlemi tamamlandığında bu hayret verici müthiş mücevher 273 karat geliyordu. Her ne kadar “Afrika’nın Büyük Yıldızı” ve “Afrika’nın İkinci Büyük Yıldızı ” büyüklükte onu geride bırakıyor olsa da, Centenary, dünyanın modern yöntemlerle kesilmiş en büyük pırlantası olma ayrıcalığına sahiptir.
Cullinan Elması
1905 yılında sıcak bir gün sona erdiğinde, Güney Afrika’daki Premier maden ocağında bir madenci toprağın için parlak bir nesne olduğunu fark etti. Yanındaki cep çakısı onu yerinden çıkarıp madenin müdürüne götürmesine yetmişti. Önemsiz gibi görünen bu olay, tüm zamanların en büyük pırlanta keşiflerinden birinin başlangıcıydı. Bulduktan sonraki sorun, irice bir greyfurt büyüklüğündeki bu pırlantanın ne yapılacağıydı.
