Soru: Birçok kamu kurumu, sözleşmeli personel alıyor. Askere gidecekler, askerde olanlar sözleşmeli personel alım ilanlarına başvurabilir mi?
Cevap: Devlet memurluğuna alınmanın genel ve özel şartlarının düzenlendiği 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48'inci maddesinde "Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır.
A) Genel şartlar:
1. Türk Vatandaşı olmak,
2. Bu Kanunun 40 ncı maddesindeki yaş şartlarını taşımak,
3. Bu Kanunun 41 nci maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak,
4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
5. Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak,
6. Askerlik durumu itibariyle;
a) Askerlikle ilgisi bulunmamak,
b) Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,
c) Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,
7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak…" hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B maddesine göre istihdam edilecek sözleşmeli personel "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"a göre istihdam edilmekte olup, Esasların 12'nci maddesinde "Sözleşmeli olarak çalıştırılacakların, ilgili kurumun saptayacağı özel koşulların yanı sıra, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (A) bendinin 4, 5, 6, 7 ve 8 numaralı alt bentlerinde belirtilen koşulları taşımaları gereklidir." hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca, ÖSYM Başkanlığınca gerçekleştirilen merkezi yerleştirme işlemi neticesinde kurumlar emrine yerleştirilen ancak atanma tarihi itibariyle muvazzaf askerlik hizmetini yapmakta olan bu yüzden yerleştirildikleri kurumlarca mezkûr Kanunun 62, 63 ve 48 inci madde hükümleri gerekçe gösterilerek ataması yapılmayan adaylar tarafından açılan davalarda yargı mercileri, askerlik hizmetinin bir kamu hizmeti olduğu ve adayların sınava girerken ne zaman atanacaklarını bilmediklerinden bahisle çoğunlukla adaylar lehine karar vermiş bulunmaktadır. Yine, mülga Devlet Personel Başkanlığınca konu hakkında verilen uygulamaya ilişkin görüşlerde "merkezi yerleştirme işlemi neticesinde herhangi bir kamu kurumuna yerleştirilen ancak bu tarihte askerde olması sebebiyle ataması yapılamayan adayların askerliğini bitirmesini müteakip atanmak üzere yerleştirildiği kurumlara başvurması halinde atamalarının yapılabileceği" düzenlenmiş bulunmaktadır.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"a göre istihdam edilmekte olup, yerleştirme işlemleri sırasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (A) bendinin 4, 5, 6, 7 ve 8 numaralı alt bentlerinde belirtilen koşulları taşımaları istenilen 4/B sözleşmeli personel pozisyonlarına başvuran ve yerleştirilme ve atanma işlemleri sırasında halen askerliğini yapmakta olan adayların askerliğinin bitimini müteakip atamasının yapılabilmesinin mümkün bulunduğu değerlendirilmektedir.
