SORU: Yıllık izinde iken kız çocuğum dünyaya geldi. Doğum raporumu kurumuma bildirdim. Mazeret izni ile yıllık izin süreleri aynı zamana denk geldi. Yıllık iznimi daha sonra kullanabilir miyim?
CEVAP: 1982 Anayasasının 50'nci maddesinde "Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.
Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir." hükmü bulunmaktadır.
Diğer taraftan; Anayasanın 128 inci maddesinde de "Devletin, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür.
Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.
Üst kademe yöneticilerinin yetiştirilme usul ve esasları, kanunla özel olarak düzenlenir."denilmektedir.
Öte yandan ; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104 üncü maddesinin (B) bendinde "Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir." hükmü yer almaktadır.
Ayrıca; Hastalık izninin kullanılması Memurların Hastalık Raporlarını Verecek Hekim ve Sağlık Kurulları Hakkında Yönetmeliğin "Yıllık izinde hastalık raporu alınması" başlıklı 8 inci maddesinde " Yıllık iznini kullanmakta iken hastalık raporu verilen memurun hastalık izin süresinin, yıllık izninin bittiği tarihten önce sona ermesi halinde, memur kalan yıllık iznini kullanmaya devam eder.
Bununla birlikte; Yıllık iznini kullanmakta iken hastalık raporu verilen memurun hastalık izin süresinin yıllık izninin kalan kısmından daha fazla olması halinde, hastalık izninin bitimini müteakiben memurun göreve başlaması zorunludur.
Yıllık iznini kullanmakta iken hastalık raporu verilen memurun hastalık izni ile yıllık izninin aynı tarihte bitmesi halinde, memur izinlerin bittiği tarihte görevine başlar.
Hastalık izinleri sebebiyle kullanılamayan yıllık izinler 657 sayılı Kanunun 103 üncü maddesine göre kullandırılır." ifadesi bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde; Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni; verilmesi kanuni bir zorunluluk olup İdarelerin söz konusu izni verip vermemekte bir takdir hakkı da bulunmamaktadır.
Bu itibarla ; yıllık izinde iken çocuğu dünyaya gelen memurun talebi üzerine mazeret izni verilmesi gerekmektedir. Mazeret izni ve yıllık iznin aynı zamana gelmesi sebebiyle yıllık izinin kullanılması mümkün olmamaktadır. Memur tarafından Doğum raporunun kuruma ibraz edildiğinde doğum yaptığı günden itibaren 657 sayılı Kanun çerçevesinde 10 gün babalık izninin verilmesi , idarece hastalık izninde olduğu gibi mazeret izni sebebiyle kullanılamayan yıllık izin sürelerinin sonradan kullandırabileceği değerlendirilmektedir.
