SORU: Cumhurbaşkanlığının Tasarruf Tedbirlerine ilişkin 2024/7 sayılı Genelgesine göre belediye şirketlerinin işveren sendikalarına üye olması mümkün mü? Sendika üyeliğinde genelge çerçevesinde sınırlama getirilmesi mümkün mü?
CEVAP: 1982 Anayasasının 51 inci maddesinde, "Çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç kimse bir sendikaya üye olmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz. Sendika kurma hakkı ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir. Sendika kurma hakkının kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir. ..." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 1 inci maddesinde, "(1) Bu Kanunun amacı, işçi ve işveren sendikaları ile konfederasyonların kuruluşu, yönetimi, işleyişi, denetlenmesi, çalışma ve örgütlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile işçilerin ve işverenlerin karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını belirlemek üzere toplu iş sözleşmesi yapmalarına, uyuşmazlıkları barışçı yollarla çözümlemelerine, grev ve lokavta başvurmalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir." hükmü yer almaktadır. Söz konusu hüküm çerçevesinde Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde, "Üyelerce ödenecek aidat ve sendika yöneticilerinin ücretleri ile ilgili usul ve esaslar"ın sendika ve konfederasyonların tüzüklerinde gösterileceği hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan , Cumhurbaşkanlığının Tasarruf Tedbirlerine ilişkin 2024/7 sayılı Genelgesi kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanması, bürokratik işlemlerin azaltılması ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin olarak belirli tedbirlerin alınması amacıyla düzenlenmiş olup söz konusu Genelgede çalışanların ve üyelerin Anayasal hakkı olan sendika üyeliği açısından bir sınırlama getirmemektedir
