Eskişehir'de, Sivrihisar Uluslararası Sportif Havacılık Merkezi'nin M.S.Ö. Hava ve Uzay Müzesi'nde, tarihin tanığı olan uçaklar sergileniyor. Müzedeki 9 dalda Oscar ödülü alan 'İngiliz Hasta' filmindeki Tiger Moth, Vietnam'da isabet alan 'gazi' UH-1H helikopteri ile dünyayı dolaşan en yaşlı uçak unvanıyla bilinen, dünya savaşında bombardıman uçağı olarak kullanılan 1940 model Douglas DC-3 yolcu uçağı, havacılık gösterilerinde de aktif uçuşlara katılıyor.
Sivrihisar ilçesi Yeşilköy Mahallesi'nde, Uluslararası Sportif Havacılık Merkezi Necati Artan Tesisleri'ndeki M.S.Ö. Hava ve Uzay Müzesi, 2018 yılında kuruldu. İlk açıldığında yaklaşık 800 metrekarelik alanda oluşturulan müze, envanterine kattığı yeni ve özel uçaklarla 2 bin 500 metrekarelik kapalı alana sahip 3 hangara dönüştü.
M.S.Ö. Hava ve Uzay Müzesi Müdürü Didem Işıkalan, müzedeki uçakların sergilenmelerinin yanı sıra her yıl düzenlenen Sivrihisar havacılık gösterilerinde aktif olarak uçuş yaptığını söyledi. Müze envanterindeki uçakların ünlü filmlerin yanı sıra Vietnam ve dünya savaşı gibi olaylarda aktif olarak kullanıldığını ve tarihe tanıklık ettiklerini ifade eden Işıkalan, "Uçaklarımız tarihi değere sahip uçaklar, aynı zamanda da uçan uçaklar. 1939-1940 yıllarında hem 2'nci Dünya Savaşı'nda, hem de savaş eğitiminde kullanılan uçaklardır. O zamanın iş adamlarını iş jetleri olan uçaklarımız da mevcut. Uçaklarımızın hepsi tarihe tanıklık etmiştir. Örneğin müzemizde 2 tane Boeing Stearman var. Bir tanesi 1940 yılında imal edilmiş, diğeri 1943 yılında imal edilmiş. Bunlar 2'nci Dünya Savaşı'nın savaş pilotlarının eğitim uçakları olarak kullanılmış. Pilotlar ilk eğitimlerine bu uçaklarla başlamışlar" dedi.
VİETNAM GAZİSİ HELİKOPTER, FİLM YILDIZI TIGER MOTH
Didem Işıkalan, Vietnam savaşında aktif görev yapan UH-1H helikopterin de müze envanterinde olduğunu söyledi. Helikopterin özelliklerini anlatan Işıkalan, "Vietnam savaşında, havada roketle vurulan helikopter mecburi iniş yaparken ağır hasar almış, fakat mürettebat bu olaydan yara almadan kurtulmuş, UH-1H helikopterimiz var. Bizimki Vietnam gazisi. Vietnam savaşına tanıklık etmiş hatta savaşta roketle vurulmuş. Pilot acil iniş yapmış, mürettebat ve pilotlardan hiç biri yara almamış. Helikopter daha sonra toparlanmış ve müzemizde uçar durumdadır. Bunlardan başka 1950 model Cessna uçağımız da var. Serisi Businessliner. O zamanki iş adamlarının iş jetiymiş. 1942 yılında imal edilmiş Tiger Moth, çift kanatlı, tek motorlu açık kokpit tasarıma sahip. Zamanında hem sivil hem de askeri amaçla kullanılmış. Çok da ünlü bir uçak, bir film yıldızı. 1996 yılında çevrilen 'İngiliz Hasta' filminde yer alan uçak. O zaman filme 9 dalda Oscar verilmiş. Uçağımız hala uçar vaziyette. Müzedeki pek çok uçağımız, hem tarihe tanıklık etmişler, hem de filmlerde oynamıştır. Gelenlerin çok ilgisini çekiyor, hatta şaşırıyorlar. '1996 yılında bu film çekilmişti, biliyor muydunuz?' diye anlatıyorum. 'Biliyoruz' diyorlar ama bu uçağın gerçekten o uçak olduğuna inanamıyorlar" diye konuştu.
DÜNYAYI DOLAŞAN EN YAŞLI UÇAK: DOUGLAS DC-3
Douglas DC-3 yolcu uçağı ise müzenin 'en yaşlı uçağı' olarak dikkat çekiyor. Dünyayı dolaşan en yaşlı uçak olarak bilinen uçağın, hava gösterilerinde kullanıldığını belirten Işıkalan, "1940 yılında imal edilen DC-3, 2017 yılında tam bir dünya turu yaparak 'dünyayı dolaşan en yaşlı uçak' unvanını aldı. 2019 yılında müzemize uçarak geldi ve içinde son yolcuları vardı. Müzemizde bulunan DC-3 uçağımız da uçar durumdadır ama biz yolcu uçağı olarak kullanmadığımız için meydanımızdaki etkinliklerimizde ve hava gösterilerinde uçuyor. Uçak, 30 yolcu kapasitesine sahip. Biz daha rahat, daha konforlu olması adına bunu 15'e düşürdük. Aynı zamanda bu DC-3 uçağımız 2'nci Dünya Savaşı zamanında bombardıman uçağı olarak kullanılan ilk ve tek DC-3 uçağıdır. Bize geldiğinde, adını 'Turkish Deligt' (Türk lokumu) olarak değiştirdik" dedi.
Uçağın dünya turunda sırasında 45 bin 400 kilometre katedip, 258 saat uçuş, 147 kalkış ve iniş yaptığını, 27 ülke ve 62 şehre uğradığını söyleyen Işıkalan, dünya çapında hava gösterilerinde yer alan uçağın sinema filmi ve belgesellerde de rol aldığını sözlerine ekledi.
Müzede, ayrıca 1940 ve 1943 Boeing Stearman A75N1/PT-17, 1942 De Havilland DH.82 Tiger Moth, 1944 North American P-51D Mustang, 1950 Cessna 195A Businessliner, 1953 North American T-6G Texan, 1955 North American Aviation T-28 B Trojan, 1957 Antonov An-2 "Annie / Annushka ve 1967 Bell UH-1H 'Huey' helikopter de yer alıyor.
