Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin babası olan Ertuğrul Gazi, Bizans hakimiyetine son verilerek Anadolu'nun Türk yurdu haline getirilmesinde oynadığı rol ile Türk tarihi açısından oldukça önemli bir yere sahip olan şahsiyetlerden bir tanesidir. Bilindiği üzere ATV'nin yeni yayın dönemindeki amiral gemisi olan Kuruluş Osman dizisinde Osmanlı Beyliği'nin, devlet olma süreci işleniyor. Ekrana gelen ilk bölümünün ardından gelecek bölümlerde ilgiyle takip edileceğini kanıtlayan Kuruluş Osman dizisi, Türkiye'nin yanı sıra çeşitli dünya ülkelerinde de yayınlanıyor. Hal böyle olunca Osmanlı Devleti'nin kuruluş hikayesinde yer alan karakterler, dizinin izleyenleri tarafından merak ediliyor. Bu karakterlerden bir tanesi de Osman Bey'in babası Ertuğrul Gazi. Kuruluş Osman dizisinin bu akşam ekrana gelecek ikinci bölümünün, ilk bölümde olduğu gibi reyting sonuçlarında en yakın rakibine fark atması bekleniyor. Dizinin ilgiyle takip edilmesi Ertuğrul Gazi neden ve nasıl öldü şeklindeki sorguların arama motorlarında popüler hale gelmesine sebep olurken, Ertuğrul Bey karakterinin Kuruluş Osman dizisinde yer alıp almayacağı da ayrı bir merak konusu. İşte Ertuğrul Gazi'nin hayatı...
13. Yüzyıl'da dünya yeni kudretini arıyordu. Ve Anadolu, emperyallerin kavgaya tutuştuğu bir diyardı. 1071'de Türklerin girdiği bu topraklara şimdi, Haçlılar ve Moğollar da ortak olmak istiyordu. Akdeniz, Karadeniz, Balkanlar, Kafkasya ve Mezopotamya yeni sahibini arıyordu. İşte bu yangın yerinde ortaya çıkan Ertuğrul Gazi, hayallerine giderken aslında dünyaya yeni bir medeniyet armağan etti. Temellerini attığı devlet, dünyanın kaderini değiştirdi.
IX. asırda Ertuğrul Gazi'nin ataları, yaklaşık 50 bin veya 70 bin hane olmak üzere diğer Oğuz boyları ile beraber Moğol istilasının da etkisiyle Buhara ve Semerkant (Özbekistan) üzerinden Ceyhun nehrini (Amuderya'yı) geçerek Horasan (Türkmenistan) bölgesinin Merv /Mohan şehrine yerleştiler.
Selçuklu Sultanı I.Alâeddin Keykubat, Ertuğrul Gazi idaresindeki Kayıhanlıları bu savaşlardaki hizmetlerinin karşılığında ödüllendirdi ve Ankara'nın batısındaki Karacadağ'ı kışlak-yaylak olarak verdi. Bu müjdeli haber Kayıhanlılar Kayseri'de bulunurken, Selçuklu başkenti Konya'ya gönderilen Ertuğrul Gazi'nin oğlu Saru Batu Savcı Bey tarafından getirildi. Ertuğrul Gazi'nin Anadolu'daki ilk konak yeri Karacadağ'dır. Böylece Ertuğrul Gazi ilk olarak tarih sahnesinde görünmüştür.
Kayıhanlıların şanını yüceltmek ve İslam'ın cihad emrini, cihan mefkûresini yerine getirmek isteyen Ertuğrul Gazi'nin batı uc bölgesinde gaza hareketlerinde bulunmaya başlaması; ileride kurulacak olan devletin siyasi hayatında uc geleneğinin yerleşmesine ve Bizans üzerine daimi gaza hareketlerinin yapılmasına vesile oldu.
Ertuğrul Gazi'nin siyasi ve askeri dehası, cesareti, yiğitliği, zekâsı ve aksiyonunun bir sonucu olarak, XIII.asrın ortalarında Karacahisar ve Söğüt fethedildi. Selçuklu Sultanı I.Alâeddin Keykubat, bu fetihlerin sonucunda mükâfat olarak Domaniç, Söğüt ve çevresini kendisine yurt/mülk olarak verdi. Yazları Domaniç yaylalarında, kışları Söğüt'te geçiren Ertuğrul Gazi, Selçuklu Devleti'nin kuzey-batı uç sınırlarını en iyi şekilde koruyup, asayişi temin etti. Domaniç-Söğüt ve çevresine hâkim olduktan sonra, Bizans sınır boylarında bulunan diğer uç beyleriyle birlikte cihad ve gaza ile meşgul olmaya devam etti. Ertuğrul Gazi, komşu Bizans tekfurlarına (valilerine) karşı kazandığı parlak başarılarından dolayı "gazi" unvanı aldı.
Ertuğrul Gazi, yöneticiliği döneminde aşiretinin nüfusunun az olmasından dolayı barış merkezli, tedbirli ve ihtiyatlı bir siyaset izledi. Çevresinde bulunan Türkmen beylikleri ve Bizans (İnegöl-Karacahisar-Bilecik) tekfurlarıyla daima iyi geçinip onların durumlarını ve siyasi şartları gayet iyi değerlendirerek başında bulunduğu aşiretini ve idaresi altında yaşayanları sulh ve sükûn içinde yaşattı. Ertuğrul Gazi, emri altındaki topraklarda yaşayan halk tarafından çok sevilen ve sayılan bir kişiydi. Söğüt'teki Hıristiyan tebaası da Ertuğrul Gazi'yi yürekten seviyor ve sayıyordu. Yurt tuttuğu bölgede huzur ve güveni sağladı.
Ertuğrul Gazi, 1281 senesinde 93 yaşlarında iken Söğüt'te vefat etti.
Türbesi Söğüt'tedir. Her yıl eylül ayının 2.haftası pazar günü anma törenleri yapılmaktadır.
Oğuzların Kayı boyunun lideri ve Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Bey'in babası olan Ertuğrul Gazi'nin, Osman Bey'den başka çocukları da vardı. Diğer çocuklarının isimleri ise; Saru Batu (Savcı Bey) ve Gündüz'dür. Ertuğrul Gazi'nin aynı zamanda Sungur Tekin, Gündoğdu ve Dündar isimli üç de kardeşi bulunmaktadır.