Dünyaca ünlü Çingene Kızı mozaiğinin kayıp parçalarının Türkiye'ye getirilmesi ve Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenmeye başlamasının ardından gözler Türkiye'ye iade edilen diğer eserlere çevrildi.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, Türkiye'ye iade edilen tarihi eserlerle ilgili bilgi verdi. Her eserin kendi ülkesinde ait olduğu yerde güzel ve anlamlı olduğunu kaydeden Ersoy, dünya ülkelerinin de ortak kültürel miras olan eserlerin ait oldukları yerde korunması ve gelecek nesillere aktarılması hususunda hassasiyet göstermesi gerektiğini ifade etti. Ersoy, Çingene Kızı mozaiğinin kayıp parçalarının, 8 Aralık'ta Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi'nde gerçekleştirilen basın tanıtımıyla ziyarete açıldığını anımsattı.
Ersoy yurtdışındaki Türkiye kökenli kültür varlıklarının diplomatik müzakereler aracılığıyla iade edilmesi için İçişleri ve Dışişleri bakanlıklarıyla koordineli çalışmalar yürütüldüğünü belirtirken müzakere süreçlerinde ise ikili anlaşmalar, etik değerler ve uluslar arası sözleşmelerin araç olarak kullanıldığını bildirdi. Ersoy, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Almanya, ABD, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Danimarka, Fransa, İngiltere ve İtalya'nın da aralarında bulunduğu farklı ülkeler nezdinde pek çok girişimde bulunulduğunu ve çalışmaların devam ettiğini söyledi.
Ersoy'un verdiği bilgiye göre 2004-2018 arasında, yasadışı yollardan yurtdışına çıkarılan 4 bin 319 kültür varlığı ait oldukları topraklara döndürüldü. Türkiye'ye tarihi eser iadesi yapılan ülkeler ise ABD, Almanya, Avusturya, Birleşik Arap Emirlikleri, Bulgaristan, Fransa, Hırvatistan, İngiltere, İsviçre ve Sırbistan. Son 5 yılda en çok eser iadesi yapan ülkeler sıralamasında ise ABD ve İngiltere ilk sırada yer aldı. Eserler arasında Osmanlı Arması, Türk bayrağı, Kanatlı Denizatı Broşu, amforalar, sikkeler, Herakles lahdi, M.Ö 4. Yüzyıla ait Altın Taç da bulunuyor.
M.Ö. 2 BİN YILINDAN KALMA ESERLER BİLE VAR
Yurtdışından getirilen eserlerden bazıları şöyle:
2013: Almanya'dan Kanatlı Denizatı Broşu, Avustralya'dan sikkeler, İngiltere'den mezar taşları ve Aksaray Ulu Camisi Minber Kapı Kanatları olmak üzere 30 tarihi eser iade edildi.
2014: Birinci Dünya Savaşı'nda Şam'da Osmanlı Karargahı'nın İngilizlerce işgal edilmesinin ardından Türk bayrağı gönderden indirildi. Bir İngiliz General Edmund Allenby'in büyük dedesine teslim ettiğini iddia ettiği bayrağı Londra Büyükelçiliği'ne teslim etti. Türk bayrağı Türkiye'ye getirildi. ABD, amforalar, mezar ve adak stelleri, Tunç kültür varlıkları ve muhtelif eserleri; Avustralya ise Yortan Kabı'nın da yer aldığı 86 eseri iade etti.
2015: Lahit parçaları, steller, Boğa Figürini, 2 adet el yazması eser olmak üzere 39 tarihi eser Türkiye'ye getirildi.
2016: Sultan 2. Abdulhamit dönemine ait Osmanlı arması ile Efes'ten götürülen mermer parçaları ABD iade etti.
2017: Avustralya, İngiltere ve İsviçre "insan kemiği, Yortan Kabı, mermi kovanları, Herakles Lahdi, el yazması ve, çini karo olmak üzere 44 eseri iade etti.
2018: İskoçya, M.Ö. 4. yüzyıla ait "Altın Taç"; Fransa milattan önce 2 bin yılına ait bronz dağ keçisi figürü, Şanlıurfa kökenli cenaze töreni mozaiği parçası; Almanya figürlü Mermer Friz Paneli, Avusturya Efes kökenli Gladyatör figürini Türkiye'ye iade etti.
ARKEOLOJİK KAZILAR 12 AYA YAYILACAK
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, 153 noktada arkeolojik kazı çalışmalarının devam ettiğini belirtirken 2019'da kazı çalışmalarını 12 aya çıkartacak bir proje hazırladıklarını söyledi. Ersoy "İlk etapta proje dahilinde kazı sürelerinin uzatılması ve daha fazla arkeolog istihdam edilmesi şartıyla 20 kazıyı destekleme kararı almış bulunmaktayız" dedi.
