1880'li yıllarda hayatımıza giren plak, müzik endüstrisinin kalbi olmayı uzun yıllar başardı. Kendi içinde bazı teknolojik gelişmeler yaşasa da, plak uzun seneler ses ve müzik kaydı için kullanıldı. Şimdilerde bizi çok rahatsız eden bir ses kalitesine sahip olsa da, plak döneminin en vazgeçilmez teknolojisiydi.
KASET ÇALAR VE WALKMAN
Plaktan sonra hayatımıza daha ucuz ve erişilebilir olan kasetler girdi. Kasetler de müzik dünyasının en sevilen ve tercih edilen enstrümanı olmayı başardı. Hepimizin evinde olan kasetçalar radyo-teypler, Walkman'le beraber cebimize kadar girdi. Hatta bir dönemin fenomeni olan Walkmanler, cool ve marjinal görünmenin en dikkat çekici yolu olmuştu. Türk insanı kaseti en az plak kadar sevdi. Evde, arabada ve hatta cepte kaset dinledi, yüzlerce kaset satın alarak endüstriye büyük katkı sağladı. Ulaşılabilir ve ucuz olması, bir çok ses sanatçısını da kaset çıkarma konusunda teşvik etti. Kaset satış rakamları her zaman takip edilen ve dikkate alınan veriler olarak da müzik ekonomisinin temel taşlarından biri oldu.
KARTUŞLARI HATIRLAYAN VAR MI?
Bu noktada küçük bir parantez açıp, kartuştan kısaca bahsetmek istiyorum. 70'li yıllarda doğanları belki hatırlayabileceği kartuş, kaset benzeri bir manyetik banta kayıt yapmayı sağlasa da, şekil itibariyle biraz farklıydı. Plaktan kasede geçişte kısa bir süre kullanılmıştı. Türkiye'de çok da yaygınlaşmadan kasete geçiş olmuştu.
CD TAŞLARIN OYNAMASINDA İLK BÜYÜK ETKİYİ YAPTI
90'ların başında müzik dünyamıza dahil olan CD'ler o zamana kadar görülmemiş ses kalitesi ve kapasitesiyle hem dünyada hem de Türkiye'de çok hızlı benimsendi. CD'nin varlığına dayanamayan kaset alemi kısa bir sürede yok olma sürecine girdi. CD de aynı kaset gibi arabada, evde ve cepte dinlenir hale geldi, hatta araçlarımızda dikiz aynalarının vazgeçilmez süsü bile oldu. CD de yine müzik ekonomisine yeni bir ivme kazandırdı, konser ekonomisine büyük katkı sağladı. Dijitalleşmenin ilk adımını atan CD, internetle beraber devrinin sonuna geldi.
MP3 VE İNTERNET
Internet'in bir örümcek ağı gibi tüm dünyayı sarmasıyla artık fiziksel müzik enstrümanlarının sonu geldi. Hayatımızda artık tatlı bir anı haline gelen plak, kaset ve cd yerini dijital tabanlı mp3'lere bıraktı. Bu noktada yaşanan en önemli değişiklik, mp3'lerle beraber müziğin kolay transfer edilmesi ve kopyalanması; buna bağlı olarak fiziksel albüm yani bayilerden kaset ve cd satışlarının çok aza inmesi oldu. Bilgisayar ve dijital medya oynatıcılar üzerinden dinlenen mp3 müziklerle beraber, bu kez megabayt, gigabayt, mp3 çalar ve medya oynatıcı kelimeleri günlük konuşmalarımız bir parçası oldu. Müzik şirketleri, radyolar, televizyonlar arasında oluşan ekonomi giderek internette faaliyet gösteren platformlara dönüşmeye başladı. Gelinen son noktada dijital dağıtımlı müzik ekonomisinin ve endüstrisinin temelinde, mp3 ve dijital müzik yatıyor.
DİJİTAL MÜZİK PLATFORMLARI DEVRİM YAPTI
Akıllı telefonlar ve 4G internet teknolojisi, uzun yıllara dayanan müzik satın alma geleneğini güncellendi. İnternet üzerinden tüm müziklere kolayca erişmemizi ve şarkı listeleri oluşturmanızı sağlayan, milyonlarca müziğe anında ulaşmamıza imkan veren online dijital müzik platformları, hem müzik endüstrisini hem de müzik dinleme alışkanlıklarını değiştirdi.
mp3'le hayatımıza giren download yani indirme de artık hayatımızdan çıktı. Çünkü dijital müzik platformları, sistem üzerinden istediğimiz müziği dinlememizi sağlarken, yeni şarkıları keşfetmemizi ve online müzik arşivimizi oluşturmamızı sağladı. Tüm dünyada hızla aboneler kazanan müzik servis sağlayıcıları, her zevke uygun müzik listeleri ve online radyolarla neredeyse insanların müzik dinleme zevkinin ulaştığı zirve oldu. Kişisel müzik arşivinize yenilerini kazandırmak, kaliteli kayıtlara, en kolay ve hızlı şekilde ulaşmak artık bizim için çok normal bir hale geldi.
Artık dijital müzik gelirleri fiziksel satışların çok çok önüne geçti. Yerli platformlar da artık çok net şekilde dünya arenasında söz sahibi olmaya başladı. Özellikle Türkiye'den dünyaya yayılan fizy bu konuda en çok dikkat çeken dijital müzik platformlarından biri olarak beğeni kazandı
Yüksek ses kalitesinde milyonlarca şarkı, binlerce video ve onlarca radyo kanalı sunan fizy'nin premium paketi hiçbir yerde olmayan sanatçı performanslarını cep telefonundan kullanıcılara sunuyor. fizy'ye operatör farkı gözetmeksizin herkes ulaşabiliyor.
ARTIK ALBÜM SATIN ALAN YOK
Son dönemde dijital müzik platformlarından çıkan istatistikler gösterdi ki, artık albüm satın alma alışkanlığı da değişti. Üyeler artık şarkı bazlı olarak müzik dinliyor, albümleri değil listeleri dikkate alıyor. Bu nedenle müzik endüstrisi ve ekonomisinde büyük değişiklikler arka arkaya geliyor hem satın alma hem de dinlemede büyük bir dönüşüm yaşanıyor, müzik zevkleri tamamen değişiyor.
fizy gibi platformlar ayrıca canlı konser yayınlarına ve kliplerin ilk gösterimlerine de yer veriyor. Türkiye'nin megastarı Tarkan da fizy ile bu kervana katıldı. 2017'de konserleri fizy'den canlı yayınlandı, kliplerin ilk gösterimleri yapıldı ve çok ciddi izlenme sayılarına ulaştı.
