23 Nisan yaklaşırken, yüreğimizdeki çocuk sevgisi bir kez daha kanatlanıyor. Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk'ün dünya çocuklarına armağan ettiği bu eşsiz bayram, her yıl bizlere çocuklarımızın ne kadar değerli olduğunu hatırlatıyor. Geleceğimizin mimarları olan çocuklarımızın gözlerindeki o ışıltı, yarınlara dair umutlarımızın en büyük kaynağı.
D&R olarak biz de 28 yıldır çocukların zihinsel ve duygusal gelişimine destek vermenin gururunu yaşıyoruz. Çocuklarımızın kitaplarla erken yaşta tanışması, hayal dünyalarının genişlemesi ve zihinsel gelişimlerinin desteklenmesi için çaba gösteriyoruz. Kitapların, ekranların hâkim olduğu bu çağda, çocuklarımızın en iyi dostları olması gerektiğine inanıyoruz.
Bu inançla yürüttüğümüz Bir Kitapla Değişir Dünyan projesiyle altı yıldır Türkiye'nin dört bir yanındaki köy okullarına ulaşıyoruz. Bu yıl şubat ayında Kars'ın en ücra köylerindeki 11 okulu ziyaret ettik. 1000 öğrenciye çanta, beslenme çantası ve kırtasiye malzemeleri hediye ederken, 2 bine yakın kitabı da minik ellere ulaştırmanın gururunu yaşadık.
Bugüne kadar Mardin'den Artvin'e, Şanlıurfa'dan Trabzon'a, Hatay'dan Kars'a kadar uzanan yolculuğumuzda 10 binden fazla çocuğun hayatına dokunduk. Her bir çocuğun gözlerindeki o ışıltı, kitaplara uzanan o küçük eller, doğru yolda olduğumuzu gösteriyor. Önümüzdeki yıllarda da bu yolculuğumuzu sürdüreceğiz.
Hedefimiz, tüm köy okullarına ulaşmak. Her bir köşedeki çocuğa kitabın büyülü dünyasının kapılarını aralamak istiyoruz. Çünkü inanıyoruz ki, bir çocuğun hayatına dokunduğumuz her an, ülkemizin geleceğine atılan değerli bir tohumdur.
BİLİMİN DESTEKLEDİĞİ BİR BAĞ
Bu ay çocukları ve onların gelişimini konuşuyoruz. Çocuklarımızın zihinsel ve duygusal gelişimlerinde kitapların rolünü daha iyi anlamak için, bebek ve çocuk sağlığı konusunda uzman Prof. Dr. Perran Boran ile bir araya geldim. Bebek Uykusunun Anahtarı Anne Babanın Elinde kitabının yazarı Prof. Dr. Boran, kitap okumanın çocuk sağlığı üzerindeki etkilerine dair bilimsel verilerle önemli bilgiler paylaştı. Özellikle 0-5 yaş arasında çocuklara düzenli olarak kitap okunmasının; yalnızca dil gelişimini değil, aynı zamanda sosyalduygusal gelişimi ve ebeveyn-çocuk bağını da güçlendirdiği çok sayıda bilimsel çalışmayla ortaya konmuş durumda.
Beyin görüntüleme araştırmalarına göre, 3-5 yaş arasındaki çocuklara evde sık kitap okunması, hikâye dinlerken beynin dil ve anlam işlemeyle ilgili bölgelerinde daha fazla aktivite oluşmasına yol açıyor. Bu da kitapların, özellikle beynin en hızlı geliştiği ve esnekliğin en yüksek olduğu dönemlerde, çocuk gelişimi için ne denli güçlü araçlar olduğunu gösteriyor. Prof. Dr. Boran'a göre bebeklikten itibaren, özellikle ilk 3 yaşta çocuklara yüksek sesle düzenli kitap okunması, hem dil gelişimini hem sosyal-duygusal becerileri geliştiriyor hem de anne-baba ile çocuk arasındaki bağı kuvvetlendiriyor.
Kitap okumanın bir diğer önemli etkisi de çocukların uyku düzeni üzerinde görülüyor. Uyku öncesi kitap okuma, bir uyku rutini hâline geldiğinde, çocukların daha erken uyuduğu, daha az gece uyandığı ve toplamda daha uzun süre uyuduğu gözlemlenmiş. Özellikle ekran süresinin kitapla değiştirilmesi; uykuya dalma süresinin kısalması, gece uyanmalarının azalması ve daha kaliteli bir uyku süreci açısından büyük katkı sağlıyor. Haftada en az beş gün tekrarlanan bir okuma rutini, çocuğun uyku alışkanlıklarını pozitif yönde etkiliyor.
Uyku öncesi için en uygun kitapların resimli, hikâyeli ve tekrar içeren kitaplar olduğunu belirten Prof. Dr. Boran, bu tür kitapların kelime öğrenimini ciddi şekilde desteklediğini vurguluyor. Aynı hikâyenin defalarca okunması, çocukların yeni kelimeleri daha kolay öğrenmesini sağlıyor. Özellikle 3 yaş civarındaki çocuklar, favori kitaplarını tekrar tekrar dinlemek istiyor. 5 yaş civarındaki çocuklar ise farklı kitaplar keşfetmeye daha açık oluyor.
Kitap okumayı öğrenmiş çocuklar için de ebeveynlerin birlikte kitap okuma alışkanlığını sürdürmeleri büyük önem taşıyor. Birlikte kitap seçmek, sırayla okumak, karakterler hakkında konuşmak çocuğun hayal gücünü besliyor, duygusal olarak rahatlamasına yardımcı oluyor ve okuma becerilerini geliştiriyor. Ebeveynlerin doğru vurgu ve tonlamaları çocuğa göstermesi, çocuğun okuduğunu anlama yeteneğini artırıyor. Bu alışkanlığın sürdürülebilir olması için en önemli adım, her akşam aynı saatte başlayan bir uyku rutini kurmak. Diş fırçalama, pijama giyme ve kitap okuma sırasıyla yapılan bu rutin, ekranların kapatılması ve ortamın sakinleştirilmesiyle desteklenmeli. Çocuğun kitap seçimlerine saygı göstermek, aynı kitabı defalarca okumaktan kaçınmamak ve bu tekrarlara sabır göstermek de sürecin önemli parçaları.
BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN
"Kitap okumak, çocuğunuzu hem uykuya hazırlayan hem de sizinle bağını güçlendiren en değerli alışkanlıklardan biridir. Birlikte okunan her kitap, çocuğun kalbine dokunan sessiz bir hediyedir. Uyumadan önce okunan bir hikâye, sadece geceyi değil, geleceği de aydınlatır" diyor Prof. Dr. Perran Boran...
D&R olarak, bu 23 Nisan'da tüm çocuklarımızın kitaplarla dolu, hayallerle zengin bir dünyada büyümesini diliyoruz. Çünkü biliyoruz ki, bir çocuğa verilebilecek en güzel hediye, onun hayal dünyasına dokunabilmektir. Ve her bir kitap, bu hayal dünyasına açılan sihirli bir kapıdır. Tüm çocuklarımızın bayramı kutlu olsun!
ÇOCUKLAR İÇİN EN YENİLER
Jamie Smart - Tavşancık Maymun'a Karşı
Sylvia Douye - Sorceline
James Ponti - "Şehir Casusları"
David McKee - Elmer ve Sel
Varol Yaşaroğlu - Takım O Iş Bizde! Süper 1 Takım
Jordan Lees - Sırfısıldayan 2-Zorlu Sınavlar
ÇOCUKLAR EN ÇOK NE OKUYOR
Ilber Ortaylı, Şermin Yaşar - Kınalı Serçe
Anıl Basılı- Anne Terliği
Dav Pilkey - Köpek Adam 11 - Denizler Altında Yirmi Bin Fesat
J. K. Rowling - Harry Potter ve Felsefe Taşı - 1.Kitap
Antoine de Saint-Exupery - Küçük Prens
Jeff Kinney - Saftirik Greg'in Günlüğü 19 - Olanlar Oldu
Maris Wicks - Insan Vücudu Tiyatrosu
D&R'IN ÇOCUKLARA TAVSİYELERİ
Kiraz Ağacının Ardından - Paola Peretti
Kraliçeyi Kurtarmak - Vladimir Tumanov
Sadako - Eleanor Coerr
Her Güne Bir Masal - Kolektif
Charlie'nin Çikolata Fabrikası - Roald Dahl
NALAN DEMİRCIOĞLU
