Varis, toplardamarların duvarlarının zayıflamasına bağlı olarak bu duvarların kalıcı biçimde genişlemesidir. En sık bacaklarda görülür. Erişkinlerde yüzde 15 oranında bulunur. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.

NEDENLERİ
Varis oluşumunun nedenlerinden kalıtsal faktörler çok önemlidir. Ailede varisin olması diğer bireylerde görülme ihtimalini oldukça arttırır. Öyle ki her üç varisli hastanın ikisinde ailesel geçiş görülür. Ayrıca hormonal farklılıklardan dolayı, hamilelikte ve doğum kontrol hapı kullanımı sırasında varis daha sık görülür. Kadınlarda daha sık görülmesinin sebepleri bunlardır. Ayrıca bazı ırklarda daha fazla görülmesi varisin kalıtsal rolünün göstermektedir.

Aşırı şişman kişilerde ve hamilelerde varis daha çok ortaya çıkar. Uzun süre hareketsiz ayakta duran ya da oturan kişilerde varis görülebilir. Bu durum varisin nedenlerinden biri olarak kabul edilmektedir ve mesleği gereği bu şekilde yaşayan kişilerin dikkat etmesi gerekir. Uzun süre araba ya da uçak yolculuğunun yapılması, sağlıklı kişilerde bile ayaklarda şişliğe ve toplardamarlarda yetmezliğe yol açmaktadır.

Bunların dışında sıcak su, toplardamarların pıhtılaşıp tıkanması sonucu varis gelişebilir. Sıcak banyo ve kaplıcalar varisli kişiler ve varis riski taşıyanlar için zararlıdır.

BELİRTİLERİ
- Damarlar normalin dışında eğri büğrü şekil alabilir.
- Varisli damarlar mavi veya mor renktedir.
- Bacaklarda ağrı görülebilir.
- Bacaklar özellikle egzersiz sonrasında ve gece saatlerinde ağırlaşabilir.
- Varis görülen bölgelerde yaşanan küçük yaralanmalar normalden daha uzun süren kanamalara neden olabilir.
- Ayak bileğinin hemen üstündeki yağ dokusu sertleşebilir.
- Ayak bilekleri şişebilir.
- Aniden ayağa kalktığınızda bacaklarınıza kramp girebilir.
- Varis görülen hastaların çoğunda huzursuz bacak sendromu da görülmektedir.
- Ayak bileklerinde beyaz, yama şeklinde lekeler görülebilir.
- İlerlemiş vakalarda ayak bileği çevresinde açık yaralar oluşabilir.
- Yine ilerlemiş vakalarda varisli damarlar çok hafif bir darbe, hatta darbeye bağlı olmaksızın kanama başlayabilir.

TEDAVİSİ
Varis tedavisi oldukça çeşitlidir. Son zamanlarda lazer tedavisi de varisli hastalara uygulanmaktadır. Herkesin bildiği varis çorapları tedavide bir seçenek olmaya devam etmektedir. Bu çoraplar sabahları uyandıktan hemen sonra ayaklar yukarıya uzatılarak giyilir. Sadece varisli kişilerin değil, varis riskini taşıyan kişilerin de bu çorapları (düşük basınçlı olmalı) giymeleri önerilir. İlerlemiş varsilerin tedavisi daha zordur. Varisin tekrarlama ihtimali oldukça yüksektir.

VARİSTEN KORUNMAK
Varis, hareketsiz yaşam tarzına sahip, bu şekilde uzun müddet ayakta duran ya da oturan kişilerde sık görüldüğü için mümkün olduğu kadar bu durumdan kaçınmak gerekir. Bacakların rahatlaması için ayaklar havaya kaldırılmalı ya da baldır kasları için bacakların oturarak da olsa hareket ettirilmeleri gerekir. Ayakların ve bacakların dinlenirken biraz yukarıda olması hem rahatlık sağlar hem de koruyucudur. Bunun için yatağın ayak tarafı yükseltilebilir.

Düzenli egzersiz, spor yapmak birçok hastalığı önlemede etkili olduğu gibi, varis oluşumunun da engellenmesi için oldukça etkilidir. Her gün bir saat yürümek çok faydalıdır. Bu şekilde kilo almanın da önüne geçilebilir. Unutmamak gerekir ki şişmanlık da varise neden olur.
Yüzme, soğuk su ile bacakların ovulması faydalıdır. Fakat sıcak su varisin oluşumunu ve ilerlemesini kolaylaştırır. Bu yüzden sıcak sulardan kaçınmak gerekir. Ayrıca çok dar kotlar zararlıdır. Kasların hareketini engelleyebilir.